Tweede Kamercommissie - Main contents

De Tweede Kamerleden i doen hun werk vooral in commissies. In een commissie houdt een groep Kamerleden zich bezig met een beleidsterrein of met een specifiek onderwerp. Vrijwel alle Kamerleden zijn lid van een of meer commissies. Voor specifieke onderwerpen stellen commissies soms werkgroepen in.

Commissies worden samengesteld op basis van fractiegrootte. Commissies hebben een eigen voorzitter, ondervoorzitter en secretaris (een plaatsvervangend griffier). In de Tweede Kamer zijn vergaderingen van commissies in principe openbaar. Voor commissies zijn er ondersteunende ambtenaren die werken bij de zogenaamde Griffie commissies (zo is er een Griffie commissie internationaal).

Kamercommissies bespreken met ministers i en/of staatssecretarissen i voorstellen, plannen en genomen besluiten. De fracties kunnen veel invloed uitoefenen op voorliggende documenten, waardoor iedere fractie in zoveel mogelijk commissies vertegenwoordigd wil zijn. Nadat voorstellen en plannen zijn besproken in Kamercommissies, volgt (meestal) een plenair debat met de voltallige Kamer.

De meest voorkomende vorm van mondeling overleg heet een commissiedebat i. Verder worden nota's in de commissies besproken. Commissies beperken zich in hun werkzaamheden niet alleen tot overleg. Zij kunnen ook hoorzittingen houden en werkbezoeken afleggen om na te gaan hoe er ter plaatse tegen bepaalde plannen van het kabinet wordt aangekeken. Daarnaast kunnen zij externe deskundigen inschakelen en zich laten voorlichten door colleges van advies.

Ook kunnen de commissies aan de Kamer voorstellen om een bepaald beleidsonderdeel als groot project aan te wijzen. Een groot project is een project met grote financiële gevolgen, waarvoor alleen de staat verantwoordelijkheid draagt.

Alleen leden (of hun plaatsvervangers) van de commissies mogen in commissievergaderingen meestemmen. Het gaat dan om procedurele besluiten. Over wetgeving en moties wordt in commissies niet gestemd.

Presidium

Het Presidium is het dagelijkse bestuur van de Tweede Kamer i. Het bestaat uit de Kamervoorzitter i en de ondervoorzitters, die de Voorzitter kunnen vervangen. Het Presidium telt als regel tussen de zeven en negen leden, afkomstig uit de grotere fracties.

De Tweede Kamer i kent diverse commissies. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vaste commissies, algemene commissies, tijdelijke commissies en overige commissies. Daarnaast stelt de Kamer soms een speciale onderzoekscommissie (enquêtecommissie) in. De meeste commissies hebben 25 leden en evenveel plaatsvervangende leden.

Er is voor elk ministerie een vaste commissie die onderwerpen op het gebied van dat ministerie behandelt, behalve voor dat van de minister-president, het ministerie van Algemene Zaken i. Daarnaast is er een vaste commissie voor Koninkrijksrelaties, voor Digitalisering en voor Europese zaken.

Overige (vaste) commissies

De Tweede kamer kent ook overige (vaste) commissies. Dat zijn de Commissie voor de Verzoekschriften en Burgerinitiatieven i, de Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, Commissie voor de Rijksuitgaven i, de Commissie voor de Werkwijze i en de Commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven i.

Soms stellen vaste commissies een werkgroep in ter voorbereiding van een specifiek onderwerp.

Tijdelijke commissies

Tijdelijke commissies onderscheiden zich van algemene commissies doordat ze een nauwkeurig omschreven opdracht hebben. Zodra die opdracht is uitgevoerd, dat wil zeggen zodra de commissie rapport heeft uitgebracht en dit behandeld is in de Tweede Kamer, houdt de commissie op te bestaan.

In november 2024 stelde de Tweede Kamer een tijdelijke commissie Grondrechten en constitutionele toetsing i in, die andere commissie van advies moet dienen over de rechtsstatelijkheid van wetsvoorstellen.

Enquête- en onderzoekscommissies

Een bijzonder soort tijdelijke commissies zijn enquêtecommissies. Ze worden door de Tweede Kamer ingesteld als onderzoek naar een bepaald onderwerp wenselijk is, en daarbij gebruik wordt gemaakt van bevoegdheden op grond van de Wet op de Parlementaire Enquête i. Zo hebben Enquêtecommissies de bevoegdheid om getuigen onder ede te verhoren en zijn getuigen verplicht om te verschijnen.

Er lopt momenteel één enquête, de parlementaire enquête corona i.

Delegaties en contactgroepen

Een aantal Tweede Kamerleden maakt ook deel uit van delegaties naar vergaderingen van internationale organisaties en van contactgroepen met omliggende landen.

Er zijn delegaties naar

• - 

  de Benelus Parlementaire Assemblee
• - 

  de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa
• - 

  de Parlementaire Assemblee van de NAVO
• - 

  de Parlementaire Assemblee van de OVSE
• - 

  de Parlementaire Assemblee van de Unie voor de Mediterrane Regio
• - 

  de IPU (Interparlementaire Unie)

Meer over