Criteria van Kopenhagen - Main contents

In juni 1993 hebben de Europese regeringsleiders i in Kopenhagen drie criteria vastgesteld waaraan een kandidaat-lidstaat i moet voldoen voordat het tot de Europese Unie i kan toetreden.

Het land moet

• 1. 

  stabiele instellingen hebben die de democratie, de rechtsstaat, de eerbiediging van de mensenrechten en respect voor minderheden waarborgen
• 2. 

  een goed draaiende markteconomie hebben en opgewassen zijn tegen de concurrentie van de EU
• 3. 

  de verplichtingen van het lidmaatschap op zich nemen, de gemeenschappelijke wet- en regelgeving van de EU i overnemen en implementeren, en de verschillende doelstellingen van de Europese Unie ondersteunen

In 2006 is daaraan toegevoegd:

• 4. 

  Toetreding van een land mag het effectief functioneren en het zich ontwikkelen van de EU niet onder druk zetten

De EU behoudt zich het recht voor om te beslissen wanneer een kandidaat-lidstaat aan deze criteria voldoet en wanneer zij klaar is om het nieuwe lid te aanvaarden. Een land kan alleen lid worden van de EU als alle bestaande lidstaten i daarmee instemmen. Eén land dat tegen is, kan het lidmaatschap dus tegenhouden.

Verankering in de verdragen

Met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon i in december 2009 is voor het eerst in de Europese verdragen - indirect - vastgelegd dat nieuwe lidstaten aan de 'door de Europese Raad overeengekomen criteria voor toetreding' moeten voldoen.

Toevoeging vierde criterium

De Europese regeringsleiders hebben in december 2006 een extra voorwaarde toegevoegd vóór een land tot de EU mag toetreden, het zogeheten absorptiecriterium: toetreding van een land mag het effectief functioneren en het zich ontwikkelen van de EU niet onder druk zetten. Zijdelings stelde de Europese Raad i ook dat er een breed en duurzaam maatschappelijk draagvlak moet zijn voor verdere uitbreiding, maar dat geldt niet als criterium.

Opvallend is dat het nieuwe criterium niet zozeer gaat over landen die willen toetreden, maar vooral over de capaciteit van de EU om verdere uitbreiding in goede banen te kunnen leiden.