Mr. L.A. (Leen) Donker - Main contents

Vooraanstaand Rotterdamse SDAP- en PvdA-politicus. Was advocaat en bezat als jurist veel gezag in de Tweede Kamer. Leidde vijf jaar op voortreffelijke wijze de parlementaire enquête regeringsbeleid 1940-1945 i. Volgde in 1951 Van der Goes van Naters i op als fractieleider. Werd minister van Justitie in het derde kabinet-Drees i, na zelf eerder als formateur te zijn opgetreden. Had een grote werkkracht en bracht een groot aantal wetten tot stand, zoals nieuwe regelingen voor ontslag, voogdij en ondertoezichtstelling, en een nieuwe wet over administratieve rechtspraak. Eiste daardoor veel van zijn ambtenaren en ook van zichzelf. Overleed enkele maanden voor het einde van de kabinetsperiode.

SDAP, PvdA
functie(s) in de periode 1935-1956: lid Tweede Kamer, fractievoorzitter TK, minister

• - 

  SDAP (Sociaal-Democratische Arbeiderspartij), from 1921 until 9 February 1946
• - 

  PvdA (Partij van de Arbeid), from 9 February 1946

• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 7 July 1931 until 1 September 1941
• - 

  lid Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 2 October 1935 until 2 September 1952
• - 

  lid tijdelijke gemeenteraad van Rotterdam, from 9 November 1945 until 2 September 1946
• - 

  lid Provinciale Staten van Zuid-Holland, from 20 June 1946 until 2 September 1952
• - 

  lid gemeenteraad van Rotterdam, from 2 September 1946 until 2 September 1952
• - 

  fractievoorzitter PvdA Tweede Kamer der Staten-Generaal, from 18 September 1951 until 2 September 1952 (vanwege ziekte nam Burger voor hem waar van 16 januari tot 18 september 1951)
• - 

  minister van Justitie, from 2 September 1952 until 4 February 1956

• - 

  kabinetsformateur, from 5 August 1952 until 21 August 1952 (poging mislukt)

U ziet een selectie van de loopbaan. In de uitgebreide versie is de gehele loopbaan in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van partijpolitieke functies opgenomen.

• - 

  lid Staatscommissie inzake herziening van de Nederlandse Burgerlijke Wetgeving, from 3 December 1947 until 2 September 1952
• - 

  voorzitter Raad voor het Rechtsherstel, from October 1948 until 2 September 1952

• - 

  voorzitter Commissie van Voorbereiding wetsontwerp Vaststelling van de Wet Oorlogsstrafrecht etc. (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from September 1951 until May 1952
• - 

  voorzitter Commissie van Voorbereiding voor de wetsontwerpen inzake de Grondwetsherziening (Tweede Kamer der Staten-Generaal), from November 1951 until April 1952

U ziet een selectie van de nevenfuncties. In de uitgebreide versie is een overzicht van nevenfuncties in te zien.

In de uitgebreide versie is een overzicht van de opleiding(en) opgenomen.

• - 

  Was justitiewoordvoerder van de SDAP- en PvdA-Tweede Kamerfractie
• - 

  In januari 1948 verwierp de Eerste Kamer met 27 tegen 15 stemmen het door hem namens de parlementaire enquêtecommissie Regeringsbeleid 1940-1945 verdedigde inititiatiefwetsvoorstel tot wijziging van de Enquêtewet (658)

• - 

  Verdedigde in 1955 in de Tweede Kamer een wetsvoorstel over het gebruik van de Friese taal in het rechtsverkeer. De wet werd in 1956 door minister Van Oven in het Staatsblad gebracht. (3.553)
• - 

  Trok in 1955 een in 1954 ingediend wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op de rechterlijke organisatie in, nadat een onaanvaardbaar verklaard amendement-Van Rijckevorsel was aangenomen over de samenstelling van een permanent college van advies. Door het amendement-Van Rijckevorsel zou dit in meerderheid uit rechters bestaan. In een nieuw voorstel was dit college geschrapt en werd een taak toebedeeld aan de Vereniging voor Rechtspraak. (3.705)
• - 

  Bij zijn overlijden waren 21 wetsvoorstellen bij de Tweede Kamer aanhangig en 25 in voorbereiding

• - 

  Bracht in 1955 een wijziging (Stb. 323) van het Burgerlijk Wetboek inzake de ondertoezichtstelling van kinderen tot stand. Buitenhuisverpleging wordt in principe beperkt tot twee jaar en moet worden bevolen door de kinderrechter. (3.583)
• - 

  Bracht in 1955 de Wet op de justitiële documentatie en op de verklaringen omtrent het gedrag (Stb. 395) tot stand. Deze wet regelt de toegang tot gegevens over iemands strafblad. Justitiële gegevens zijn slechts in beperkte mate toegankelijk voor personen buiten de rechterlijke macht. De wet vervangt het besluit justitiële documentatie uit 1951. (3.551)
• - 

  Bracht in 1956 een wet (Stb. 42) tot stand waarbij de mogelijkheid van adoptie werd ingevoerd. Bij adoptie staat het belang van het kind voorop. Aan het adopterend gezin wordt de eis gesteld dat het zoveel mogelijk gelijkwaardig is aan het ouderlijk milieu. Er komen eisen aan zowel de adoptief ouders als aan de eventuele samenstelling van het adoptiegezin. Ook kinderlozen mogen kinderen adopteren. Adoptiekinderen krijgen de staat van wettig kind der adoptanten en hun burgerlijke betrekkingen met de oorspronkelijke ouders en bloed- en aanverwanten houden op. Verzet van natuurlijke ouders tegen adoptie via rechtsmiddelen is mogelijk. De Raden voor de kinderbescherming worden belast met het onderzoek bij een verzoek tot adoptie. (3.530)

• - 

  Kreeg op 5 augustus 1952 de opdracht tot vorming van een kabinet. Streefde naar vorming van een extra-parlementair kabinet van PvdA, KVP, ARP en CHU. Nadat de KVP de portefeuilleverdeling had afgewezen, vroeg hij op 21 augustus ontheffing van zijn opdracht. Vooral de bezetting van Buitenlandse Zaken en de toebedeling van Volkshuisvesting aan de PvdA waren breekpunten.

U ziet een selectie van activiteiten. In de uitgebreide versie is het gehele overzicht van activiteiten in te zien.

• - 

  Werd in september 1945 door Van der Goes van Naters verslagen bij de verkiezing van een nieuwe fractievoorzitter van de SDAP in de Tweede Kamer
• - 

  Werd in augustus en september 1948, en in september 1949 en 1950 als tweede op de voordracht voor het Tweede Kamervoorzitterschap geplaatst

• - 

  Keerde zich in april 1945 in de Eindhovense edite van "Het Vrije Volk" tegen minister Beel, vanwege diens opvattingen in het zogenoemde 'Eindhovens Adres' over staatkundige vernieuwing uit 1944
• - 

  Werd in januari 1956 getroffen door een hartaanval
• - 

  Voorafgaande aan de crematie in Westerveld werd op 8 februari 1956 een bijeenkomst ter zijner nagedachtenis gehouden in de Rotterdamse Schouwburg

• - 

  minister van Justitie, 1948 (stond op de nominatie)

U ziet een selectie van wetenswaardigheden. In de uitgebreide versie is een overzicht van wetenswaardigheden opgenomen.

• - 

  "Mr. L.A. Donker", in: Nederlands Juristenblad, 31 (1956)
• - 

  J. Zeelenberg, "Bij de dood van Mr. L.A. Donker. Zijn werken volgen hem na", in: Socialisme en Democratie 13 (1956)
• - 

  J. van Vollenhoven, "In memoriam Mr. L.A. Donker", in: Rotterdams Jaarboekje (1957), 175
• - 

  Redevoeringen gehouden bij het overlijden en de crematie van de heer mr. L.A. Donker, minister van Justitie (z.p., 1956) (bevat portret, redevoeringen van J. van Vollenhoven e.a.)
• - 

  J. Bosmans, "Donker, Leendert Antonie (1899-1956)", in: Biografisch Woordenboek van Nederland, deel II, 130
• - 

  D. Hillenius, "Ereraad", in: "Hillenius Gebundeld", 92 e.v.

In de uitgebreide versie zijn, indien bekend, de familierelaties opgenomen.

Speciaal voor de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn de biografieën van alle kansrijke (volgens de peilingen) kandidaten in uitgebreide vorm raadpleegbaar op parlement.com.

Voor de overige ruim 5000 biografieën geldt het volgende:

In het digitale biografisch archief van de Stichting PDC, partner van het Montesquieu Instituut, is een uitgebreide versie aanwezig met bijvoorbeeld partijpolitieke functies, maatschappelijke nevenfuncties, parlementaire activiteiten, opleiding en wetenswaardigheden. Voorlopig is het beschikbaar stellen van uitgebreide biografieën, en/of daarop gebaseerde statistische gegevens, opgeschort. Wilt u een uitgebreide biografie inzien? Laat het ons weten als u daar belangstelling voor heeft.