Verordening 2019/501 - Gemeenschappelijke regels ter waarborging van basisconnectiviteit in het goederen- en personenvervoer over de weg in verband met de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

LI 85/39

Op 29 maart 2017 heeft het Verenigd Koninkrijk kennisgegeven van zijn voornemen om zich uit de Unie terug te trekken krachtens artikel 50 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU). De Verdragen zullen niet meer van toepassing zijn op het Verenigd Koninkrijk met ingang van de datum van inwerkingtreding van een terugtrekkingsakkoord of, bij gebreke daarvan, na verloop van twee jaar na die kennisgeving, d.w.z. met ingang van 30 maart 2019, tenzij de Europese Raad met instemming van het Verenigd Koninkrijk met eenparigheid van stemmen tot verlenging van deze termijn besluit.

Met de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zou, in de verhoudingen met de resterende 27 lidstaten en bij gebreke van bijzondere voorschriften, een eind komen aan alle rechten en verplichtingen die uit het Unierecht voortvloeien ten aanzien van markttoegang, zoals vastgesteld door de Verordeningen (EG) nr. 1072/2009 (3) en (EG) nr. 1073/2009 (4) van het Europees Parlement en de Raad.

Het multilaterale quotasysteem van de Europese Conferentie van Ministers van Verkeer (CEMT) is het enige andere beschikbare juridische raamwerk dat als grondslag kan dienen voor het goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk na de terugtrekkingsdatum. Als gevolg van het beperkte aantal thans in het CEMT-systeem beschikbare vergunningen en het beperkte toepassingsbereik ervan wat betreft de bestreken soort wegvervoersactiviteiten, is dit systeem momenteel echter ontoereikend om een volledig antwoord te bieden op de behoeften van het wegvervoer tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk.

Om te vermijden dat daardoor ernstige verstoringen ontstaan, onder meer wat betreft de openbare orde, moet bijgevolg een tijdelijk stel maatregelen worden vastgesteld waardoor wegvervoerders en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten die in het Verenigd Koninkrijk over een vergunning beschikken, goederen en passagiers over de weg kunnen vervoeren tussen het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk en van de resterende 27 lidstaten of van het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk via een of meerdere lidstaten. Om een passend evenwicht tussen het Verenigd Koninkrijk en de resterende lidstaten te garanderen, moeten de aldus verleende rechten afhankelijk worden gesteld van de toekenning van gelijkwaardige rechten en moeten zij worden onderworpen aan bepaalde voorwaarden die eerlijke concurrentie waarborgen.

Gibraltar valt niet binnen de territoriale werkingssfeer van deze verordening en de hierin vervatte verwijzingen naar het Verenigd Koninkrijk hebben geen betrekking op Gibraltar.

Het recht om binnen het grondgebied van een lidstaat of tussen lidstaten vervoersactiviteiten uit te voeren, is een fundamentele verworvenheid van de interne markt en mag na de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie en bij gebreke van eventuele specifieke andersluidende bepalingen niet langer worden verleend aan wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk die niet in de Unie zijn gevestigd. Tijdelijke uitfaseringsmaatregelen moeten echter worden overwogen om wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk toe te staan om binnen het grondgebied van de Unie in het kader van vervoersactiviteiten tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie een beperkt aantal aanvullende activiteiten te verrichten. In de onmiddellijke nasleep van een terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie zonder terugtrekkingsakkoord, moeten die maatregelen helpen ter voorkoming van verstoringen van verkeersstromen, die kunnen worden verwacht als gevolg van extra controles van voertuigen en hun vracht, en daaruit voortvloeiende bedreigingen voor de openbare orde. Zij moeten meer in het bijzonder helpen om de druk te verminderen op de grenspunten, die beperkt zijn in aantal en waar dergelijke verstoringen het waarschijnlijkst zijn, aangezien de voertuigen niet meteen dienen terug te keren. De maatregelen moeten proportioneel zijn en mogen niet hetzelfde niveau van rechten repliceren dat de wegvervoerders uit de Unie genieten in het kader van de internemarktregels, en zij moeten geleidelijk worden afgeschaft in overeenstemming met deze Verordening.

Bij gebreke van speciale bepalingen zou de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Unie ook tot ernstige verstoringen leiden, onder meer wat betreft de openbare orde, in de context van personenvervoer over de weg. De Overeenkomst betreffende het ongeregeld internationaal vervoer van personen met touringcars en met autobussen (5) (de „Interbus-overeenkomst”) is het enige beschikbare juridische raamwerk dat als grondslag dient voor het vervoer van personen per autobus of touringcar tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk na de terugtrekkingsdatum. Het Verenigd Koninkrijk zal vanaf 1 april 2019 een zelfstandige overeenkomstsluitende partij bij de Interbus-overeenkomst zijn. Onder de Interbus-overeenkomst valt echter uitsluitend ongeregeld vervoer, zodat zij ontoereikend is om de verstoringen ten gevolge van de terugtrekking aan te pakken, gezien het grote aantal personen dat tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk zal willen blijven reizen. De overeenkomstsluitende partijen bij de Interbus-overeenkomst zijn een protocol bij de die overeenkomst overeengekomen, maar dit protocol zal naar verwachting niet op tijd in werking treden om een haalbare alternatieve oplossing te vormen voor de huidige situatie in de periode direct na de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk. Voor geregeld personenvervoer en bijzondere vormen van geregeld personenvervoer per autobus en touringcar, voldoen de huidige instrumenten bijgevolg niet aan de behoeften van het vervoer van personen over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk. Om te voorkomen dat daardoor een grote verstoring ontstaat die de openbare orde in gevaar kan brengen, is het daarom gepast vervoersbedrijven uit het Verenigd Koninkrijk toe te staan personen van het Verenigd Koninkrijk naar de Unie en omgekeerd te vervoeren, op voorwaarde dat het Verenigd Koninkrijk ten minste gelijkwaardige rechten toekent aan vervoersbedrijven uit de EU. De rechten die uit hoofde van deze verordening worden toegekend, moeten tot een korte periode worden beperkt, zodat het protocol bij de Interbus-overeenkomst inzake het geregeld vervoer in werking kan treden en het Verenigd Koninkrijk tot dat protocol kan toetreden.

Grensoverschrijdende touringcar- en autobusdiensten tussen Ierland en Noord-Ierland zijn van bijzonder belang voor de gemeenschappen die in de grensregio's wonen, met het oog op het waarborgen van basisconnectiviteit tussen gemeenschappen, onder meer als onderdeel van het gemeenschappelijk reisgebied (Common Travel Area). Het opnemen en afzetten van passagiers in regio's aan weerszijden van de grens ondersteunt de levensvatbaarheid van die diensten. Daarom moet het opnemen en afzetten van passagiers door exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk in de grensregio's van Ierland toegestaan blijven tijdens het internationale vervoer van personen per touringcar en autobus tussen Ierland en Noord-Ierland. Deze rechten moeten worden verleend voor een beperkte periode (tot 30 september 2019), zodat alternatieven kunnen worden gecreëerd.

Om het tijdelijke karakter van de in deze verordening vastgestelde reeks maatregelen tot uiting te brengen, zonder een precedent te scheppen, moeten zij tot een korte periode worden beperkt. Met betrekking tot wegvervoersactiviteiten wordt de beperking in de tijd vastgesteld met het oog op de regelingen voor basisconnectiviteit die mogelijk worden getroffen binnen het CEMT-systeem, onverlet eventuele onderhandelingen en de inwerkingtreding van een toekomstige overeenkomst inzake het goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk en toekomstige Unievoorschriften inzake vervoer. Wat het personenvervoer per autobus en touringcar betreft, wordt de beperking in de tijd vastgesteld om ervoor te zorgen dat het protocol bij de Interbus-overeenkomst inzake het geregeld vervoer in werking kan treden en het Verenigd Koninkrijk tot dat protocol kan toetreden, en onverlet een mogelijke toekomstige overeenkomst over deze kwestie tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk.

Overeenkomstig het in artikel 5 VEU neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

Deze verordening moet met spoed in werking treden en gelden vanaf de dag na die waarop de Verdragen ophouden van toepassing te zijn op het Verenigd Koninkrijk, tenzij een met het Verenigd Koninkrijk gesloten terugtrekkingsakkoord tegen die datum in werking is getreden. Deze verordening moet in ieder geval ophouden van toepassing te zijn op 31 december 2019. Na die datum houdt de Unie derhalve op de krachtens deze verordening uitgeoefende bevoegdheid uit te oefenen. Onverminderd de andere maatregelen van de Unie, en met inachtneming van die maatregelen, zal die bevoegdheid overeenkomstig artikel 2, lid 2, VWEU daarna weer door de lidstaten worden uitgeoefend. De respectieve bevoegdheden van de Unie en de lidstaten met betrekking tot het sluiten van internationale overeenkomsten op het gebied van wegvervoer moeten worden vastgesteld in overeenstemming met de Verdragen en met inachtneming van de relevante Uniewetgeving.

Wanneer dat nodig is om een antwoord te bieden op de behoeften van de markt, moet de bevoegdheid om handelingen vast te stellen in overeenstemming met artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) aan de Commissie worden overgedragen, teneinde de gelijkwaardigheid te herstellen van de door de Unie aan wegvervoerders en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk toegekende rechten met door het Verenigd Koninkrijk aan wegvervoerders uit de Unie en aan exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie toegekende rechten, ook wanneer de door het Verenigd Koninkrijk toegekende rechten worden toegekend op grond van de lidstaat van herkomst of anderszins niet in gelijke mate voor alle exploitanten uit de Unie beschikbaar zijn, en teneinde gevallen van oneerlijke concurrentie ten koste van wegvervoerders uit de Unie en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie te verhelpen.

De gedelegeerde handelingen moeten stroken met het beginsel van evenredigheid, en de voorwaarden ervan moeten derhalve in verhouding staan tot de problemen die worden veroorzaakt doordat geen gelijkwaardige rechten worden toegekend of door oneerlijke mededingingsvoorwaarden. De opschorting van de toepassing van deze verordening mag door de Commissie alleen worden overwogen in de ernstigste gevallen, waarin geen gelijkwaardige rechten worden toegekend aan wegvervoerders uit de Unie of aan exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie of wanneer de toegekende rechten minimaal zijn of wanneer de voorwaarden voor mededinging voor wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk zo sterk verschillen van die voor exploitanten uit de Unie dat het verlenen van de diensten in kwestie economisch niet haalbaar is voor exploitanten uit de Unie.

Bij de vaststelling van de gedelegeerde handelingen is het van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (6). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen. Er moet worden gewaarborgd dat deze gedelegeerde handelingen het goede functioneren van de interne markt niet buitensporig verstoren.

Om te waarborgen dat de door het Verenigd Koninkrijk aan wegvervoerders uit de Unie en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie toegekende rechten die gelijkwaardig zijn aan de bij deze verordening aan wegvervoerders en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk toegekende rechten, in gelijke mate voor alle exploitanten uit de Unie beschikbaar zijn, moet het toepassingsgebied van de Verordeningen (EG) nr. 1072/2009 en (EG) nr. 1073/2009 tijdelijk worden uitgebreid. Deze verordeningen zijn al van toepassing op het traject van een reis tussen een lidstaat en een derde land op het grondgebied van iedere lidstaat van doorvoer. Het is echter noodzakelijk om in deze gevallen ervoor te zorgen dat Verordening (EG) nr. 1072/2009 ook van toepassing is op het traject over het grondgebied van de lidstaat waar de goederen worden geladen of gelost, en dat Verordening (EG) nr. 1073/2009 van toepassing is op het grondgebied van de lidstaat waar passagiers in- of uitstappen. Deze uitbreiding is bedoeld om ervoor te zorgen dat exploitanten uit de Unie derdelandenvervoersactiviteiten kunnen verrichten naar of vanuit het Verenigd Koninkrijk, en bij het personenvervoer extra stopplaatsen kunnen inlassen,

de verplaatsingen van een geladen voertuig van het grondgebied van de Unie naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk of andersom, met of zonder doorvoer via één of meer lidstaten of derde landen;

na een onder a) vallende verplaatsing van een geladen voertuig van het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk, het binnen zeven dagen na het lossen op het grondgebied van de Unie verrichten van maximaal twee aanvullende laad- en losoperaties binnen het grondgebied van de Unie voor een periode van vier maanden te rekenen vanaf de eerste dag van toepassing als bepaald in artikel 12, tweede alinea, en één operatie binnen zeven dagen na het lossen op het grondgebied van de Unie gedurende de daaropvolgende drie maanden;

de verplaatsingen van een geladen voertuig van het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk via het grondgebied van de Unie;

de lege ritten in verband met het onder a) en c) bedoelde vervoer;

de verplaatsingen van een autobus of touringcar voor het vervoer van personen van het grondgebied van de Unie naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk of andersom, met of zonder doorvoer via één of meer lidstaten of derde landen;

de verplaatsingen van een autobus of touringcar voor het vervoer van personen van het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk via het grondgebied van de Unie;

de lege ritten in verband met het onder a) en b) bedoelde vervoer;

het opnemen en afzetten van passagiers in de grensregio van Ierland tijdens geregeld internationaal vervoer en bijzondere vormen van internationaal geregeld vervoer tussen Ierland en Noord-Ierland, tot 30 september 2019;

gedragingen die bestaan in:

concentraties tussen wegvervoerders of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten, respectievelijk, die de daadwerkelijke mededinging op significante wijze belemmeren, met name als gevolg van het in leven roepen of versterken van een machtspositie;

de directe overdracht van middelen, zoals subsidies, leningen of kapitaalinbreng, de mogelijke rechtstreekse overdracht van middelen, en het overnemen van verplichtingen, zoals leninggaranties, kapitaalinjecties, eigendom, bescherming tegen faillissement of verzekering;

de derving of niet-inning van inkomsten die normaal gesproken de overheid toekomen;

de levering van goederen en diensten niet zijnde algemene infrastructuur, of de inkoop van goederen of diensten, of

het doen van betalingen aan een financieringsmechanisme of het feit dat een particuliere instantie wordt belast met de uitvoering van één of meer van de onder a), b) en c) bedoelde functies die de overheid of een andere overheidsinstantie normaal gesproken zelf zou vervullen en die in werkelijkheid niet afwijken van praktijken die overheidsinstanties plegen te volgen.

Met een financiële bijdrage van een overheid of een andere overheidsinstantie wordt geacht geen voordeel te zijn verleend indien een particuliere marktdeelnemer die zich uitsluitend door winstgevendheidsvooruitzichten laat leiden, in dezelfde situatie als de betrokken overheidsinstantie, dezelfde financiële bijdrage had verstrekt;

de autoriteit is operationeel onafhankelijk en is afdoende uitgerust met de middelen die nodig zijn om haar taken uit te voeren;

bij de vervulling van haar taken en de uitoefening van haar bevoegdheden beschikt de autoriteit over de nodige garanties voor haar onafhankelijkheid van politieke of andere externe beïnvloeding en treedt zij onpartijdig op, en

de besluiten van de autoriteit zijn aan rechterlijke toetsing onderworpen;

postvervoer, als universele dienst;

vervoer van beschadigde of onklare voertuigen;

goederenvervoer met motorvoertuigen waarvan de toegestane massa in beladen toestand, met inbegrip van die van de aanhangwagen(s), niet meer dan 3,5 ton bedraagt;

vervoer van geneesmiddelen, medische apparaten en uitrusting, alsmede van andere artikelen die nodig zijn voor eerstehulpverlening, met name in het geval van natuurrampen;

goederenvervoer mits:

de vervoersactiviteit slechts een bijkomende activiteit vormt voor die natuurlijke of rechtspersoon, en

de gebruikte voertuigen eigendom van die natuurlijke of rechtspersoon zijn of door hem op afbetaling zijn aangekocht, dan wel dat daarvoor een leasingovereenkomst op lange termijn is afgesloten en dat zij worden bestuurd door een personeelslid van de natuurlijke of rechtspersoon, door de natuurlijke persoon zelf of door personeel dat in dienst is van de onderneming of krachtens een contractuele verbintenis ter beschikking van de onderneming is gesteld.

ten aanzien van mobiele werknemers en zelfstandige bestuurders: de door de lidstaten in overeenstemming met Richtlijn 2002/15/EG van het Europees Parlement en de Raad (8) vastgestelde voorwaarden;

ten aanzien van bepaalde voorschriften van sociale aard voor het wegvervoer: de voorwaarden van Verordening (EG) nr. 561/2006 van het Europees Parlement en de Raad (9);

ten aanzien van tachografen in het wegvervoer: de voorwaarden van Verordening (EU) nr. 165/2014 van het Europees Parlement en de Raad (10);

ten aanzien van de vakbekwaamheid en de opleiding en nascholing van bestuurders: de voorwaarden van Richtlijn 2003/59/EG van het Europees Parlement en de Raad (11);

ten aanzien van de maximaal toegestane afmetingen en gewichten van bepaalde wegvoertuigen: de door de lidstaten in overeenstemming met Richtlijn 96/53/EG van de Raad (12) vastgestelde voorwaarden;

ten aanzien van de installatie en het gebruik van snelheidsbegrenzers in bepaalde categorieën motorvoertuigen: de door de lidstaten in overeenstemming met Richtlijn 92/6/EEG van de Raad (13) vastgestelde voorwaarden;

ten aanzien van het verplichte gebruik van veiligheidsgordels en kinderbeveiligingssystemen in voertuigen: de door de lidstaten in overeenstemming met Richtlijn 91/671/EEG van de Raad (14) vastgestelde voorwaarden;

ten aanzien van de terbeschikkingstelling van werknemers: de door de lidstaten in overeenstemming met Richtlijn 96/71/EG van het Europees Parlement en de Raad (15) vastgestelde voorwaarden;

ten aanzien van passagiersrechten: Verordening (EU) nr. 181/2011 van het Europees Parlement en de Raad (16).

de opschorting van de toepassing van artikel 3, leden 1 en 2, of artikel 4, leden 1 tot en met 4, van deze verordening, indien er geen gelijkwaardige rechten worden toegekend aan exploitanten uit de Unie of indien de toegekende rechten minimaal zijn, of

de vaststelling van beperkingen voor de toegestane beschikbare capaciteit en/of het aantal ritten voor wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk, of

het aannemen van operationele beperkingen betreffende de soorten voertuigen of betreffende de voorwaarden voor deelname aan het verkeer.

de opschorting van de toepassing van artikel 3, leden 1 en 2, of artikel 4, leden 1 tot en met 4, indien de mededingingsvoorwaarden voor wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk zo sterk verschillen van de mededingingsvoorwaarden voor exploitanten uit de Unie dat de verlening van diensten door exploitanten uit de Unie economisch niet haalbaar is voor hen, of

de vaststelling van beperkingen voor de toegestane beschikbare capaciteit en/of het aantal ritten voor wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk, of

het aannemen van operationele beperkingen betreffende de soorten voertuigen of betreffende de voorwaarden voor deelname aan het verkeer.

de toekenning van subsidies door het Verenigd Koninkrijk;

het feit dat het Verenigd Koninkrijk niet beschikt over mededingingsrecht of dat niet daadwerkelijk toepast;

het feit dat het Verenigd Koninkrijk geen onafhankelijke mededingingsautoriteit opricht of in stand houdt;

de toepassing door het Verenigd Koninkrijk van normen voor de bescherming van werknemers, de veiligheid, de beveiliging of het milieu die minder streng zijn dan die welke in Unierecht zijn vastgesteld of, bij gebreke van bepalingen ter zake in het Unierecht, dan de normen die alle lidstaten toepassen, of hoe dan ook minder streng zijn dan de desbetreffende internationale normen;

de toepassing door het Verenigd Koninkrijk van normen inzake de afgifte van vergunningen aan wegvervoerders of exploitanten van touringcar- en autobusdiensten die minder streng zijn dan die welke zijn vastgelegd in Verordening (EG) nr. 1071/2009 (17);

de toepassing door het Verenigd Koninkrijk van normen inzake de kwalificatie en opleiding van beroepsvervoerders die minder streng zijn dan die welke zijn vastgelegd in Richtlijn 2003/59/EG;

de toepassing door het Verenigd Koninkrijk van voorschriften inzake tolheffing en belastingheffing die afwijken van de voorschriften die in Richtlijn 1999/62/EG van het Europees Parlement en de Raad (18) zijn vastgesteld, en

iedere vorm van discriminatie tegen exploitanten uit de Unie.