Kaderbesluit 2005/222 - Aanvallen op informatiesystemen - Hoofdinhoud

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

L 69/67

Dit kaderbesluit heeft ten doel de samenwerking tussen justitiële en andere bevoegde autoriteiten van de lidstaten, zoals de politie en andere gespecialiseerde rechtshandhavingsinstanties, te verbeteren door middel van de onderlinge afstemming van de strafrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake aanvallen op informatiesystemen.

Er zijn gegevens die wijzen op aanvallen op informatiesystemen, in het bijzonder als gevolg van de dreiging van de georganiseerde criminaliteit, en de bezorgdheid over mogelijke terroristische aanvallen op informatiesystemen die deel uitmaken van de kritische infrastructuur van de lidstaten neemt toe. Dit vormt een bedreiging voor de totstandbrenging van een veiliger informatiemaatschappij en een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid en derhalve is een reactie op het niveau van de Europese Unie noodzakelijk.

Teneinde doeltreffend op deze bedreigingen te kunnen reageren, is een integrale aanpak van de netwerk- en informatieveiligheid vereist, zoals is onderstreept in het actieplan e-Europa, in de mededeling van de Commissie „Netwerk- en informatieveiligheid: voorstel voor een Europese beleidsaanpak” en in de resolutie van de Raad van 28 januari 2002 betreffende een gemeenschappelijke aanpak en specifieke acties inzake netwerk- en informatiebeveiliging (2).

De noodzaak om meer bekendheid te geven aan de problemen in verband met informatieveiligheid en praktische bijstand te verlenen, is ook onderstreept in de resolutie van het Europees Parlement van 5 september 2001.

Een aantal grote lacunes en verschillen in de wetgeving van de lidstaten op dit gebied kunnen een belemmering vormen voor de bestrijding van georganiseerde criminaliteit en terrorisme en kunnen een doeltreffende politiële en justitiële samenwerking op het gebied van aanvallen op informatiesystemen bemoeilijken. Het transnationale grensloze karakter van moderne informatiesystemen houdt in dat aanvallen op deze systemen vaak grensoverschrijdend van aard zijn, waardoor wordt onderstreept dat er dringend behoefte bestaat aan verdere onderlinge afstemming van het strafrecht op dit gebied.

In het actieplan van de Raad en de Commissie over hoe de bepalingen van het Verdrag van Amsterdam inzake de totstandbrenging van een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid het best kunnen worden uitgevoerd (3), in de conclusies van de Europese Raad van Tampere van 15 en 16 oktober 1999, in de conclusies van de Europese Raad van Santa Maria da Feira van 19 en 20 juni 2000, in het „scorebord” van de Commissie en in de resolutie van het Europees Parlement van 19 mei 2000 zijn wetgevingsmaatregelen ter bestrijding van hightech-criminaliteit, waaronder gemeenschappelijke definities, strafbaarstellingen en straffen, aangegeven of wordt op dergelijke maatregelen aangedrongen.

De door internationale organisaties verrichte werkzaamheden, in het bijzonder die van de Raad van Europa met het oog op de onderlinge afstemming van het strafrecht en die van de G8 met het oog op transnationale samenwerking op het gebied van hightech-criminaliteit, moeten worden aangevuld met een gemeenschappelijke aanpak in de Europese Unie op dit gebied. De oproep daartoe is nader uitgewerkt in de mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s „De informatiemaatschappij veiliger maken door de informatie-infrastructuur beter te beveiligen en computercriminaliteit te bestrijden”.

Er moet worden gezorgd voor een betere onderlinge afstemming van het strafrecht op het gebied van aanvallen op informatiesystemen, teneinde een optimale politiële en justitiële samenwerking te garanderen op het gebied van strafbare feiten waarvan sprake is bij aanvallen op informatiesystemen en teneinde bij te dragen aan de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en terrorisme.

Alle lidstaten hebben het Verdrag van de Raad van Europa van 28 januari 1981 tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens geratificeerd. De persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van de uitvoering van dit kaderbesluit, moeten worden beschermd overeenkomstig de beginselen van genoemd verdrag.

Gemeenschappelijke definities op dit gebied, in het bijzonder van informatiesystemen en computergegevens, zijn van belang om in de lidstaten bij de toepassing van dit kaderbesluit een coherente aanpak te garanderen.

Teneinde tot een gemeenschappelijke aanpak van de bestanddelen van strafbare feiten te komen, moet voor een gemeenschappelijke definitie van onrechtmatige toegang tot een informatiesysteem, onrechtmatige systeemverstoring en onrechtmatige gegevensverstoring worden gezorgd.

In het belang van de bestrijding van cybercriminaliteit dient elke lidstaat te zorgen voor doeltreffende justitiële samenwerking met betrekking tot strafbare feiten op grond van gedragingen zoals bedoeld in de artikelen 2, 3, 4 en 5.

Er moet worden voorkomen dat, met name in onbeduidende zaken, te zware straffen worden opgelegd en dat handelingen van houders van rechten en bevoegde personen strafbaar worden gesteld.

De lidstaten zorgen ervoor dat aanvallen op informatiesystemen strafbaar zijn met doeltreffende, evenredige en afschrikkende straffen.

Het is passend in zwaardere straffen te voorzien voor aanvallen op een informatiesysteem die gepleegd zijn in het kader van een criminele organisatie in de zin van Gemeenschappelijk Optreden 98/733/JBZ van de Raad van 21 december 1998 inzake de strafbaarstelling van deelneming aan een criminele organisatie in de lidstaten van de Europese Unie (4). Het is ook mogelijk in zwaardere straffen te voorzien indien zulke aanvallen ernstige schade hebben berokkend of essentiële belangen hebben geschaad.

Er moeten ook maatregelen worden genomen met het oog op samenwerking tussen de lidstaten teneinde een doeltreffend optreden tegen aanvallen op informatiesystemen mogelijk te maken. De lidstaten moeten derhalve voor de uitwisseling van informatie gebruikmaken van het bestaande net van operationele meldpunten zoals bedoeld in de aanbeveling van de Raad van 25 juni 2001 betreffende meldpunten die 24 uur per dag operationeel zijn voor de bestrijding van hightech-criminaliteit (5).

Aangezien de doelstellingen van dit kaderbesluit om aanvallen op informatiesystemen in alle lidstaten te bestraffen met doeltreffende, evenredige en afschrikkende straffen en om de justitiële samenwerking te verbeteren en te bevorderen door mogelijke moeilijkheden weg te nemen, niet in voldoende mate door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, omdat de regels gemeenschappelijk en met elkaar verenigbaar moeten zijn, en deze doelstellingen dus beter op het niveau van de Europese Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie maatregelen nemen, in overeenstemming met het in artikel 5 van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap omschreven subsidiariteitsbeginsel. Overeenkomstig het in laatstgenoemd artikel omschreven evenredigheidsbeginsel gaat dit kaderbesluit niet verder dan wat nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

In dit kaderbesluit worden de grondrechten in acht genomen en de beginselen nageleefd die in artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie worden erkend en in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie zijn vastgelegd, met name in de hoofdstukken II en VI,

„informatiesysteem”: apparaat of groep van onderling verbonden of met elkaar verband houdende apparaten, waarvan er één of meer op basis van een programma automatisch computergegevens verwerkt, alsmede de computergegevens die daarmee worden opgeslagen, verwerkt, opgehaald of verzonden met het oog op de werking, het gebruik, de beveiliging en het onderhoud daarvan;

„computergegevens”: elke weergave van feiten, gegevens of begrippen in een vorm die geschikt is voor verwerking in een informatiesysteem, met inbegrip van programma’s die een informatiesysteem een bepaalde functie kunnen laten uitvoeren;

„rechtspersoon”: ieder lichaam dat deze hoedanigheid krachtens het toepasselijke recht bezit, met uitzondering van staten of andere overheidslichamen in de uitoefening van het openbaar gezag en van publiekrechtelijke internationale organisaties;

„onrechtmatig”: toegang of verstoring, niet toegestaan door de eigenaar of een andere houder van rechten op het systeem of een deel daarvan, of niet toegestaan krachtens de nationale wetgeving.

de bevoegdheid om de rechtspersoon te vertegenwoordigen, of

de bevoegdheid om namens de rechtspersoon beslissingen te nemen, of

de bevoegdheid om binnen de rechtspersoon toezicht uit te oefenen.

uitsluiting van uitkeringen of steun van de overheid;

tijdelijk of permanent verbod op het uitoefenen van commerciële activiteiten;

plaatsing onder toezicht van de rechter, of

een rechterlijk bevel tot ontbinding.

geheel of gedeeltelijk op zijn grondgebied zijn begaan, of

door een van zijn onderdanen zijn begaan, of

zijn begaan ten voordele van een rechtspersoon die zijn hoofdkantoor op het grondgebied van die lidstaat heeft.

de dader het strafbare feit pleegt terwijl hij zich fysiek op het grondgebied van die lidstaat bevindt, ongeacht of het strafbare feit is gericht tegen een informatiesysteem op het eigen grondgebied, of

het strafbare feit is gericht tegen een informatiesysteem op het eigen grondgebied, ongeacht of de dader het strafbare feit pleegt terwijl hij zich fysiek op het grondgebied van de betrokken lidstaat bevindt.

de lidstaat op het grondgebied waarvan de handelingen zijn gepleegd, overeenkomstig lid 1, onder a), en lid 2;

de lidstaat waarvan de dader een onderdaan is;

de lidstaat waar de dader is aangetroffen.