Bijlagen bij COM(2011)736 - Follow-up van de kwijting over het begrotingsjaar 2009 (samenvatting)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2011)736 - Follow-up van de kwijting over het begrotingsjaar 2009 (samenvatting).
document COM(2011)736 NLEN
datum 14 november 2011
bijlage wordt gevoegd. De controle-instantie zal internationale normen en een door de Commissie goedgekeurde methodiek toepassen en zal gecontroleerd worden door de Commissie, en later ook door de Europese Rekenkamer.

Verantwoordelijkheid van de lidstaten en transparantie

De diensten van de Commissie nemen in hun jaarlijks activiteitenverslag hun beoordeling op van de beheers- en controlesystemen van de lidstaten en houden daarbij rekening met de informatie die de lidstaten (onder meer in de jaarlijkse controleverslagen en de jaarlijkse samenvattingen) verstrekken bij het uitbrengen van hun beheersverklaringen. Krachtens de bestaande wetgeving op de toegang tot documenten is het aan de betrokken lidstaten om te beslissen of ze de jaarlijkse samenvattingen al dan niet openbaar maken, aangezien zij de auteurs zijn van deze documenten.

De jaarlijkse activiteitenverslagen voorzien voor 2010 in uitgebreide informatie per lidstaat, beleidsterrein en programmeringsperiode. De Commissie neemt in het Syntheseverslag de maatregelen op die volgens haar nodig zijn om vastgestelde aanzienlijke tekortkomingen te verhelpen.

De samenwerking tussen OLAF en de directeuren-generaal van de Structuurfondsen is versterkt[12] en het Strategiedocument wordt op dit punt wordt tweemaal per jaar herzien. De doelstelling is de beoordeling van het risico op fraude te versterken, meer richtlijnen voor lidstaten te bieden op het gebied van fraudepreventie en -opsporing en het fraudebewustzijn in de diensten en in de lidstaten te vergroten.

Aanvaardbaar foutenrisico

In het kader van het voorbereiden van de nieuwe sectorale wetgeving voor de periode 2014-2020 geeft de Commissie in de financiële memoranda een omschrijving van het opgezette controlesysteem, een raming van de kosten en baten van controles en het verwachte risico van niet-naleving van de toepasselijke regels.

Het concept van aanvaardbaar foutenrisico is bedoeld als beheerinstrument om de effectiviteit van controles te meten. De Commissie hanteert echter wel een nultolerantiebenadering voor alle gevallen van slecht beheer en fraude.

Dienst Interne audit van de Commissie

In het kader van zijn auditprogramma 2011 heeft de DIA zijn praktijk om een bepaal aantal prestatiecontroles uit te voeren om na te gaan of EU-middelen doeltreffend, doelmatig en zuinig worden besteed, verder ontwikkeld. De Commissie zal de DIA verzoeken om bij toekomstige auditprogramma's nog meer werk van deze punten te maken.

Eén enkele audit

Het kader van de Commissie voldoet aan de eis van de Rekenkamer dat er sprake moet zijn van "een keten van controleprocedures waarin elk niveau zijn eigen welomschreven doelstellingen heeft waarbij het werk van anderen in aanmerking wordt genomen". De bestaande structuren zijn gericht op het vermijden van onnodig dubbel werk en trekken de rol van de Rekenkamer als externe auditor of de onafhankelijkheid van andere instanties buiten het interne controlekader, zoals hoge controle-instanties die verslag uitbrengen bij nationale parlementen, niet in twijfel.

Transparantie

De Commissie is van oordeel dat zij voldoet aan de in artikel 30 van het Financieel Reglement gedefinieerde transparantie-eisen en het Hof van Justitie plaatste geen vraagtekens bij de geldigheid van het Financieel Reglement. De Commissie zal de betrokken uitspraken van het Hof echter analyseren[13] en een voorstel aan de wetgevende autoriteit doen voor de bepalingen die naar het oordeel van de Commissie nodig zijn om het gevraagde niveau van transparantie te behouden.

De Commissie is van mening dat het Syntheseverslag niet het juiste instrument is voor verslaglegging over het toezicht op de follow-up door lidstaten van hun verplichtingen om gegevens over begunstigden tijdig te publiceren. Deze follow-up zou het beste als bijlage bij de jaarlijkse activiteitenverslagen van de directeuren-generaal gevoegd kunnen worden.

Statuut van de ambtenaren

In 2011 heeft de Commissie nota genomen van een ontwerpvoorstel tot wijziging van het Statuut dat een evenwicht biedt tussen het noodzakelijke streven naar efficiency en het vermogen van de instellingen om hun beleid te realiseren. Dit voorstel is een aanvulling op de hervorming van het ambtenarenstelsel uit 2004.

Deze ontwerpvoorstellen vormen de basis voor besprekingen met vertegenwoordigers van het personeel. Voor het einde van 2011 dient een formeel voorstel van de Commissie aan de Raad en het Parlement te worden voorgelegd.

SPECIFIEKE BEVINDINGEN

Landbouw en natuurlijke hulpbronnen

Naar het oordeel van de Commissie kan de verlaging van het foutenpercentage op landbouwgebied reeds als trend beschouwd worden. Het foutenpercentage, dat de afgelopen jaren rond 2% schommelt, bevestigt dan ook de algehele positieve beoordeling van de vorige jaren. Uiteraard zal de Commissie ernaar blijven streven het foutenniveau voor landbouwuitgaven tot onder de materialiteitsdrempel terug te dringen; zij zal zich daartoe met name richten op uitgaventerreinen met een hogere foutenfrequentie, zoals bepaalde maatregelen op het gebied van plattelandsontwikkeling.

De Commissie werkt samen met de lidstaten voortdurend aan de verdere verbetering van de werking van het geïntegreerde beheers- en controlesysteem (GBCS) en aan de betrouwbaarheid van het daarbij gebruikte landbouwpercelenidentificatiesysteem (LPIS). Sinds aanvraagjaar 2010 moeten de lidstaten het LPIS jaarlijks aan een kwaliteitsbeoordeling onderwerpen en verslag uitbrengen over de resultaten. Hoewel 2010 dus het eerste jaar was waarvoor dit voorschrift gold, bleek het een nuttige oefening, waarbij de lidstaten vaststelden welke gebieden extra aandacht behoeven. Om de financiële belangen van de EU te beschermen worden met betrekking tot resterende gebreken conformiteitsprocedures vastgesteld.

In het kader van de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) na 2013 zal de Commissie blijven streven naar vermindering van de administratieve belasting en vereenvoudiging van het beleid[14]. Daarbij zal ook de definitie van "actieve landbouwer" worden onderzocht.

Voor de betrouwbaarheidsverklaring 2011 zal de Commissie ook voor Landbouw en natuurlijke hulpbronnen driepartijenontmoetingen met de Europese Rekenkamer en de nationale autoriteiten voorstellen, als aannemelijk is dat deze de afhandeling van afzonderlijke DAS-gevallen vereenvoudigen.

Cohesie

Meerjarenprogramma's op het gebied van cohesie zijn onderworpen aan verschillende controlelagen, die zich over meerdere jaren uitstrekken. Een jaarlijkse foutenraming op grond van de betalingen met betrekking tot een bepaald begrotingsjaar kan dan ook hogere cijfers opleveren, omdat nog niet alle controlelagen zijn gepasseerd. De Commissie zal haar taak als toezichthouder doortastend blijven uitvoeren en erop toezien dat de lidstaten de geconstateerde onvolkomenheden in hun beheers- en controlesystemen aanpakken. Ook zal de Commissie, telkens als dat nodig is, betalingen onderbreken of opschorten en financiële correcties toepassen. De Commissie bouwt voort op de jaarlijkse adviezen van de controleautoriteiten en haar eigen controlewerkzaamheden. De Commissie richt haar controles op programma's met een hoog risico.

Uit de aan het Europees Parlement verstrekte jaarlijkse activiteitenverslagen en cijfers blijkt dat het merendeel van de tekortkomingen zich op een paar lidstaten concentreert. Op aanbeveling en na goedkeuring van de Commissie voeren de lidstaten nationale herstelactieplannen in, gericht op het verbeteren van de doelmatigheid van systemen en het wegnemen van de oorzaken van slechte resultaten voor de betrokken programma's en lidstaten.

Vooral bij het regionaal beleid zijn onregelmatigheden geconstateerd als gevolg van onjuiste toepassing van de regels voor overheidsopdrachten. De Commissie neemt maatregelen om vastgestelde problemen op te lossen. Krachtens de 'Single Market Act' heeft de Commissie zich ertoe verbonden voorstellen te doen voor herziening van de richtlijnen in 2012, en vereenvoudiging wordt daarvan een van de belangrijkste elementen. Betrokken partijen krijgen de gelegenheid een bijdrage te leveren aan dit proces.

Voor de periode 2007-2013 heeft de Commissie een aanzienlijke initiële investering gedaan in de zin van richtsnoeren, opleiding en ondersteuning aan de lidstaten. Zij zet haar inspanningen ter zake voort en er worden beste praktijken uitgewisseld. Ook worden middelen voor technische bijstand aan de lidstaten verstrekt voor het ontwikkelen van hun administratieve capaciteit.

De Commissie roept de lidstaten op om nu al blijk te geven van hun bereidheid om meer verantwoording te dragen, en wel door de controlemaatregelen waar nodig te versterken (met name wat beheerscontroles betreft) voordat zij uitgaven certificeren voor de Commissie, en door haar richtsnoeren voor de jaarlijkse overzichten te volgen om deze tot een waardevolle aanvullende bron van zekerheid te maken. Hoewel de rechtsgrondslag voor de jaarlijkse overzichten nog geen algemene betrouwbaarheidsverklaring voorschrijft, moedigt de Commissie alle lidstaten aan het voorbeeld te volgen van de lidstaten die in 2010 betrouwbaarheidsverklaringen in de overzichten hebben opgenomen.

Naar aanleiding van de fouten die door de Europese Rekenkamer en bij eigen audits zijn ontdekt, heeft de Commissie ook een overzicht gegeven van de maatregelen die in 2010-2011 voor de ontdekte gebieden en programma's met een hoog risico zijn genomen of voor het toekomstig rechtskader worden overwogen[15].

Onderzoek, energie, vervoer, economische en financiële zaken en onderwijs en burgerschap

De bepalingen inzake subsidiabiliteit zijn complex en uit de audits is gebleken dat verschillen in interpretatie van deze bepalingen de grootste oorzaak zijn van de fouten die zijn geconstateerd.

Het effect van de voorgestelde vereenvoudigingsopties zal voornamelijk gevoeld worden in het volgende kaderprogramma (KP). Zolang deze voorstellen nog niet ten uitvoer worden gelegd, heeft de Commissie voor KP7 voorzien in een oplossing voor de door de complexe subsidiabiliteitsregels veroorzaakte problemen door op 24 januari 2011[16] een besluit vast te stellen inzake drie maatregelen ter vereenvoudiging van de uitvoering van het KP, ook in verband met financiering voor onderzoek voor kleine en middelgrote ondernemingen. Het gebruik van gemiddelde personeelskosten door begunstigden is mogelijk gemaakt binnen het bestaande juridische kader. De ingevoerde vereenvoudigingsmaatregelen zullen het foutenpercentage naar verwachting nog verder terugdringen.

Bovendien zal bij het voorbereiden van de regels voor het volgende financieringsprogramma rekening worden gehouden met de ervaring met voorafgaande certificering van kostenmethodologieën.

De Commissie heeft een controlestrategie opgesteld om de wettigheid en regelmatigheid van uitgaven op meerjarenbasis te waarborgen door eventuele fouten op te sporen die niet konden worden vastgesteld alvorens de betaling te verrichten. Daartoe vindt controle achteraf plaats, evenals rigoureuze terugvordering van bedragen die te veel blijken te zijn betaald aan de gecontroleerde begunstigde. Dit geldt ook voor niet-gecontroleerde contracten, wanneer de extrapolatieprocedure relevant en toepasselijk is. Verder zal de mededeling over de vereenvoudiging van het terugvorderingsproces in het kader van de uitvoering van de auditstrategie van 15 december 2009 ertoe bijdragen dat de openstaande terug te vorderen bedragen beter worden beheerd en dat de subsidiabiliteitscriteria voor belastingen of heffingen met betrekking tot personeelskosten (waardoor fouten zijn veroorzaakt) worden verduidelijkt. De Commissie heeft tevens de verantwoordingsplicht en organisatiestructuren geëvalueerd van de EU-instanties die met het oog op de tenuitvoerlegging van het KP7 in december 2010 zijn ingesteld.

Ten aanzien van onderwijs zal het nieuwe "Education Europe"-programma ook tot een aanzienlijke vereenvoudiging leiden doordat subprogramma's verdwijnen, het totale aantal activiteiten afneemt en er meer gebruik wordt gemaakt van forfaitaire betalingen.

Externe steun, ontwikkeling en uitbreiding, met inbegrip van de Europese Ontwikkelingsfondsen

Wat betreft uitbreiding is de Commissie ingegaan op de belangrijkste opmerkingen van de Rekenkamer over controles vooraf en werkt zij met (potentiële) kandidaat-lidstaten samen om de beheers- en controlesystemen te verbeteren en ervoor te zorgen dat hun praktijken overeenstemmen met de normen van de Unie. De Commissie heeft een coherent pakket instructies samengesteld met richtsnoeren voor het proces van overdracht van het beheer.

De Commissie blijft zich inspannen voor het verlenen van assistentie op het gebied van institutionele kennis. Hoewel er gestaag vooruitgang wordt geboekt bij het aanpakken van corruptie, belangenconflicten en andere slechte praktijken, moeten deze nog altijd als een probleem worden beschouwd. Het juridische kader is geleidelijk ingevoerd en de vernieuwde instellingen en systemen worden operationeel. Recente gerechtelijke initiatieven in de begunstigde landen duiden op het ontstaan van een cultuur van politieke verantwoording.

Met betrekking tot humanitaire hulp breidt de Commissie het toezicht op het gebruik van humanitaire aanbestedingscentra uit en heeft zij in februari 2011 een werkgroep in het leven geroepen die voorstellen voor humanitaire hulp moet beoordelen. Zij harmoniseert en stroomlijnt de documentatie van het beoordelingsproces en de conclusies worden vanaf 1 januari 2012 gevalideerd en ten uitvoer gelegd.

De methodologie voor controles achteraf wat operationele uitgaven betreft afgerond door de Dienst Instrumenten buitenlands beleid (opvolger van DG RELEX) en zal in de loop van 2011 verder worden verbeterd op basis van de opgedane ervaring.

Ten slotte krijgt de kwestie van milieu-integratie hoge prioriteit.

Ten aanzien van het Europees Ontwikkelingsfonds zal de Commissie uitgebreid verslag blijven doen van de gerealiseerde resultaten en van problemen die zij tegenkomt bij de tenuitvoerlegging van haar maatregelen op het gebied van begrotingssteun.

Uitgebreide beoordeling van uitgaven

In de context van het voorbereiden van de begroting voor 2012 is de Commissie overgegaan tot een uitgebreid onderzoek van uitgavenprogramma's om te zien op welke gebieden herverdeling van middelen mogelijk is. Op basis daarvan heeft de Commissie voorstellen gedaan voor aanzienlijke marges binnen de verschillende uitgavenmaxima om gevolg te kunnen geven aan nieuwe politieke prioriteiten.

Verzoeken aan de Commissie betreffende de agentschappen

De besprekingen binnen de Interinstitutionele Werkgroep agentschappen zijn gericht op het verbeteren van de efficiëntie en doeltreffendheid van agentschappen in het algemeen en het stroomlijnen van de algemene governance-structuur binnen de agentschappen en in verband met de EU-instellingen. Het werk van deze werkgroep zal naar verwachting eind 2011 afgerond worden. Wat betreft een mogelijke fusie van de Europese Politieacademie (EPA) met Europol, zal de Commissie het resultaat van haar effectbeoordeling in de loop van 2012 presenteren, in overeenstemming met de in de werkgroep overeengekomen beginselen ten aanzien van de overwegingen inzake fusie.

* * *

[1] Kwijtingen voor de algemene begroting 2009, speciale verslagen van de Europese Rekenkamer in het kader van de kwijting van de Commissie, het EOF en de agentschappen.

[2] Documenten P7_TA(2011)0194 en P7_TA(2011)0195,

beschikbaar op:

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-2011-0194+0+DOC+XML+V0//EN&language=EN#BKMD-87

[3] Zie verzoeken nrs. 1, 18, 25, 71, 82, 86, 117, 156, 175, 179, 192 en 206.

[4] Documenten 5891/11 ADD 1 en 2, 5892/11 ADD 1, 5893/11 ADD 1, 5469/11 en 5894/11 ADD 1, gepubliceerd op http://www.europarl.europa.eu/activities/committees/editoDisplay.do?language=NL&id=2&body=CONT

[5] Een werkdocument met een analyse van het proces van het verschaffen van zekerheid bij gedeeld beheer, een evaluatie van de nationale verklaringen afgegeven door vier lidstaten en een richtsnoer over hoe waarde kan worden toegevoegd aan dit proces van het verschaffen van zekerheid is in februari 2011 naar de Commissie begrotingscontrole gezonden.

[6] Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad van 11 juli 2006 houdende algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1260/1999.

[7] Zie het op 2 mei 2011 verzonden memo van de DG REGIO over financiële correcties en terugvorderingen, uitstel en opschorting van betalingen en het op 18 maart 2011 verzonden memo, bijlage 3 (lijst van uitstel en opschorting van betalingen ERDF/CF en ESF).

[8] Controlemissies zijn in september 2011 gestart.

[9] Zie voetnoot 7.

[10] Document COM(2011) 615 betreft een voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad met gemeenschappelijke bepalingen voor de Structuurfondsen.

[11] COM(2011) 500.

[12] Met de in juli 2010 vastgestelde geüpdatete 'gezamenlijke strategie voor fraudepreventie'.

[13] Zaak C-92/09 en zaak C-93/09.

[14] Zie uitvoerig antwoord nummer 15 in het bijgevoegde werkdocument van de diensten van de Commissie betreffende de aanbevelingen van de Raad.

[15] SEC(2011) 1179 definitief van 6.10.2011.

[16] C(2011) 174 definitief van 24.1.2011.