Bijlagen bij COM(2024)578 -

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2024)578 - .
document COM(2024)578
datum 18 december 2024
bijlage I bij Verordening (EG) nr. 1216/20035 wordt de kwaliteit van de LKI‑gegevens vastgesteld aan de hand van de volgende criteria: relevantie, nauwkeurigheid, punctualiteit van de levering van de gegevens, toegankelijkheid en duidelijkheid, vergelijkbaarheid, samenhang en volledigheid.

De toegankelijkheid en duidelijkheid van de LKI-gegevens is nu goed geregeld door de publicatie van gedetailleerde metagegevens en nationale kwaliteitsverslagen op de website van Eurostat. Daarom wordt in dit LKI-verslag de nadruk gelegd op de andere criteria.

II. ALGEMENE VORDERINGEN SEDERT HET LAATSTE VERSLAG

Sinds het vorige verslag hebben er geen wetswijzigingen plaatsgevonden. In de hiernavolgende punten wordt uitgebreider ingegaan op de verbeteringen bij het opstellen van het verslag.

2.1 Normen voor gegevensverzameling

De recentste versie van de gegevensstructuren en internationaal overeengekomen codelijsten van de Statistical Data and Metadata eXchange (SDMX)6 (online beschikbaar via een speciaal register7) wordt nog steeds met succes gebruikt voor het ontvangen van gegevens van de lidstaten en voor het samenstellen van de LKI, alsook voor de overdracht van LKI‑gegevens aan de Europese Centrale Bank.

2.2 Gegevensvalidatie

De gegevens zijn systematisch gevalideerd met behulp van een nieuwe tool om te controleren of de gebruikte codes en gegevensstructuren voldoen aan de overeengekomen normen voor de overdracht van gegevens. Dit vereenvoudigt het productieproces en vermindert het risico op fouten als gevolg van tekortkomingen in de codering. Indien het verzonden bestand niet in overeenstemming is met de geldende SDMX-normen, wordt het automatisch afgewezen. De lidstaten ontvangen per e-mail een bericht of de indiening al dan niet geslaagd is en hebben via het Edamis-portaal toegang tot het validatierapport.

Daarnaast voert Eurostat bij elke driemaandelijkse indiening redelijkheidscontroles uit door reeksen over een zekere periode en voor de verschillende economische activiteiten te vergelijken volgens de statistische nomenclatuur van de economische activiteiten in de Europese Gemeenschap (NACE)8. Indien er sprake is van aanzienlijke veranderingen tussen twee opeenvolgende kwartalen, vraagt Eurostat de lidstaten om bevestiging van de gegevens of om toezending van een gecorrigeerd gegevensbestand. Wanneer grote herzieningen of plotselinge veranderingen in een bepaalde NACE-sectie worden waargenomen, worden deze systematisch opgevolgd met de betrokken landen.

2.3 Niveaus van loonkosten per uur

Sinds de eerste editie in april 2016 heeft Eurostat steeds de jaarlijkse schattingen van de loonkosten per uur volgens de NACE-sectie bekendgemaakt. Deze schattingen zijn gebaseerd op de niveaus die worden verkregen van de vierjaarlijkse loonkostenenquête, geëxtrapoleerd met de LKI’s. Zij worden drie maanden na het einde van de referentieperiode gemaakt en omvatten alle NACE-secties, met uitzondering van de secties A — Landbouw, bosbouw en visserij; O — Openbaar bestuur en defensie; verplichte sociale verzekeringen; T — Huishoudens als werkgever; niet-gedifferentieerde productie van goederen en diensten door huishoudens voor eigen gebruik) en U (Extraterritoriale organisaties en lichamen).

2.4 Kwaliteitsverslagen

De door de lidstaten ingediende jaarlijkse kwaliteitsverslagen zijn op tijd verwerkt met gebruikmaking van de nieuwste versie van de ESS Metadata Handler en zijn beschikbaar gesteld aan alle gebruikers9.

2.5 Correcties voor seizoensinvloeden en voor het aantal werkdagen

Eurostat heeft een analyse gemaakt van de door de lidstaten ingediende reeksen die zijn gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en de reeksen die zijn gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden. Volgens Verordening (EG) nr. 1216/2003 van de Commissie10 moeten alle EU-lidstaten en andere landen van de Europese Economische Ruimte (EER)11 voor elke NACE-sectie afzonderlijk reeksen die zijn gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en reeksen die zijn gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden verstrekken.

Eurostat monitort ook de bijlage met correcties voor seizoensinvloeden bij de nationale kwaliteitsverslagen. In deze bijlage worden met name de voor seizoensinvloeden gebruikte correctiemodellen, de waargenomen uitschieters, de omvang van de correcties en de volatiliteit van de resultaten uiteengezet.

Eurostat publiceert de voor het aantal werkdagen alsook voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens voor EU‑aggregaten in de databank en in het artikel “Statistics Explained”12 inzake LKI, naast de gegevens die niet voor seizoensinvloeden zijn gecorrigeerd. Voor het aantal werkdagen alsook voor seizoensinvloeden gecorrigeerde resultaten voor de totale LKI worden afgeleid van de voor het aantal werkdagen alsook voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens betreffende de directe en indirecte looncomponenten, om de consistentie te waarborgen.

2.6 Omschaling

In 2023 werden alle landen verzocht om in het nieuwe basisjaar 2020 = 100 uitgedrukte gegevens (d.w.z., de index is gelijk aan 100 voor het referentiejaar 2020) in te dienen. Voordat de daadwerkelijke indiening in mei 2023 (voor LKI-flash-gegevens) en in juni 2023 (voor definitieve LKI-gegevens) plaatsvond, had Eurostat eerst een testindiening uitgevoerd. Er werd geen verschil opgetekend tussen de ingediende omgeschaalde gegevens en de door Eurostat opnieuw berekende gegevens, behalve voor drie landen die de gegevens vervolgens corrigeerden en opnieuw indienden.

De in het nieuwe basisjaar uitgedrukte LKI-gegevens werden vervolgens gepubliceerd voor het referentiekwartaal Q1-2023 en de volledige historische tijdreeks voorafgaand aan dat kwartaal.

III. KWALITEIT VAN DE GEGEVENS

3.1 Relevantie en volledigheid

Relevantie

Er is niet alleen sprake van een aanhoudende vraag van gebruikers naar informatie over door de LKI gemeten driemaandelijkse variaties in de loonkosten, maar ook de interesse voor informatie over de loonkostenniveaus neemt toe. Eurostat heeft telkens eind maart/begin april van elk jaar schattingen van de loonkosten per uur in EUR en in nationale valuta’s bekendgemaakt, uitgesplitst naar NACE‑sectie. Ook het aandeel van de indirecte loonkosten in de totale loonkosten13 werd gepubliceerd. De naar aanleiding van de bekendmaking van deze schattingen ontvangen feedback is positief en Eurostat zal de jaarlijkse loonkosten volgens NACE-sectie blijven opstellen.

Volledigheid

In dit gedeelte wordt geëvalueerd of de overgedragen LKI-gegevens en metagegevens voldoen aan de wettelijke vereisten inzake volledigheid. De opmerkingen hebben betrekking op indexen, gewichten en kwaliteitsverslagen.

a) Indexen

In het algemeen waren de beschikbaarheid en volledigheid van de LKI tijdens de hele referentieperiode toereikend. Eurostat heeft van alle lidstaten (op Griekenland na, gegevens voor Q1-2023) voor alle kwartalen gegevens ontvangen die voor het aantal werkdagen zijn gecorrigeerd, alsmede gegevens die zijn gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en voor seizoensinvloeden. Alle lidstaten behalve Denemarken en Zweden (waaraan afwijkingen zijn toegestaan) hebben ook niet voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens ingediend14.

Wat de andere EER-landen15 betreft, hebben zowel IJsland als Noorwegen LKI‑gegevens voor alle kwartalen van de referentieperiode doorgegeven. Noorwegen verstrekt voor het aantal werkdagen gecorrigeerde, voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden gecorrigeerde en niet voor seizoensinvloeden gecorrigeerde reeksen. IJsland verstrekt alleen voor het aantal werkdagen gecorrigeerde en voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden gecorrigeerde reeksen.

Alle gegevens, met inbegrip van voor het aantal werkdagen en voor seizoensinvloeden gecorrigeerde schattingen, zijn beschikbaar in de desbetreffende tabel16 van de databank van Eurostat. De totaalcijfers zijn gebaseerd op voor het aantal werkdagen gecorrigeerde gegevens, uitgedrukt als veranderingen op jaarbasis (Q/Q-4) die stabieler zijn dan driemaandelijkse ontwikkelingen. Alle lidstaten hebben alle NACE-secties opgenomen, rekening houdend met de bovengenoemde afwijkingen.

b) Gewichten

Volgens de LKI-verordening moeten de lidstaten en andere EER-landen ten minste eenmaal per jaar de jaarlijkse loonkosten voor de directe en indirecte looncomponenten (de gewichten) van elke NACE Rev. 2-sectie afzonderlijk verstrekken. Het is belangrijk dat deze gegevens actueel zijn, aangezien zij van invloed zijn op de berekening van de NACE-aggregaten door Eurostat en op het afleiden van de totalen van de directe en indirecte looncomponenten.

Tegen 30 juni 2024 hadden alle lidstaten en andere EER-landen de gewichten voor het referentiejaar 2023 verstrekt.

c) Kwaliteitsverslagen

Begin september 2024 hadden alle lidstaten hun nationale kwaliteitsverslagen voor het referentiejaar 2023 opgesteld.

Het is de bedoeling dat de kwaliteitsverslagen over de LKI’s voor 2023 samen met een verslag over de correcties voor seizoensinvloeden worden gepubliceerd op de desbetreffende website van Eurostat17.

3.2 Punctualiteit

Volgens de LKI-verordening zijn de lidstaten en andere EER‑landen verplicht om de loonkostenindexen binnen zeventig dagen na het referentiekwartaal te verstrekken. De landen die sinds het vorige verslag bepaalde uiterste termijnen hebben overschreden zijn Zweden (gegevens voor Q4-2023 twee kalenderdagen na de uiterste termijn ontvangen) en Finland (gegevens voor Q4-2023 drie kalenderdagen na de uiterste termijn ontvangen).

Wat de andere EER-landen betreft, heeft Noorwegen de LKI-gegevens altijd tijdig ingestuurd, evenals IJsland.

3.3 Nauwkeurigheid

De LKI is samengesteld uit een aantal verschillende variabelen (zoals loonkosten en gewerkte uren) die uit verschillende bronnen afkomstig kunnen zijn. Dit betekent dat gegevens op elk gewenst tijdstip kunnen worden herzien met betrekking tot het meest recente kwartaal, verscheidene kwartalen of volledige jaren. Indien de aanpassingen betrekking hebben op het referentiejaar, moet de volledige reeks worden herzien.

Herzieningen van het totale cijfer van de EU, namelijk de groeicijfers op jaarbasis van de totale LKI, bedroegen nooit meer dan 0,3 procentpunt, behalve in één speciaal geval (Q2‑2022, zie figuur 1).

De in dat kwartaal opgetekende grote herziening (+ 1,1 procentpunt) was te wijten aan eenmalige veranderingen die Duitsland doorvoerde in zijn bronnen en methoden. Vanaf Q3‑2022 worden de LKI-gegevens van dit land gebenchmarkt aan de hand van de gegevens van de loonkostenenquête voor 2020 terwijl de gegevensbron voor de lonen werd gewijzigd.

Deze herziening had een eenmalig effect op de jaarlijkse groei van de LKI, zonder gevolgen voor de betrouwbaarheid van de LKI-ramingen.

Figuur 1: Veranderingen in de jaarlijkse groeicijfers tussen de eerste en laatste LKI-edities

(EU‑27, NACE Rev. 2, secties B tot S aggregaat, totale loonkosten in procentpunt [Q2-2020 t/m Q1-2024])


Bronnen:

- Voor de definitieve gegevens: Eurostat-gegevensreeks lc_lci_r2_q [variabele: “Labour cost for LCI (compensation of employees plus taxes minus subsidies)”].
- Voor eerste schattingen: productiedatabank van Eurostat.

De gegevens werden op 20 augustus 2024 geëxtraheerd.

3.4 Samenhang en vergelijkbaarheid

Samenhang met cijfers van de nationale rekeningen

Een gebied dat nog steeds een punt van aandacht vormt, is de samenhang van de LKI met andere statistieken betreffende arbeidskosten, en met name met de kwartaalgegevens van de nationale rekeningen.

Voor het jaarlijkse kwaliteitsverslag wordt de lidstaten verzocht de groeicijfers van de LKI te vergelijken met die van het uurloon van werknemers in de nationale rekeningen (definitie van het ESR 201018). Er wordt niet verwacht dat de gegevensreeksen perfect overeenstemmen — zelfs als de definities van de loonkosten bijna identiek zijn, kunnen de statistische bronnen en behandelingen verschillen. Bovendien is het verzamelen van gegevens over gewerkte uren bijzonder gecompliceerd, zowel voor de LKI als voor de nationale rekeningen. Ondanks deze verschillen in werkwijze is het informatief om het niveau van de verschillen tussen beide bronnen te analyseren. Als de niveaus een bepaalde relatieve drempel overschrijden, kan dit wijzen op kwaliteitsproblemen in een van de gegevensreeksen.

Eurostat heeft met het oog op de kwaliteitsbeoordeling steeds toezicht gehouden op de aggregaten van de secties B tot S van de NACE van elke lidstaat. Bij deze vergelijking zijn gegevens gebruikt die niet voor seizoensinvloeden waren gecorrigeerd, behalve in het geval van Denemarken en Zweden, waarvoor alleen voor het aantal werkdagen gecorrigeerde gegevens beschikbaar zijn. Het mediane jaarlijkse groeicijfer van de LKI werd vergeleken met dat van het uurloon van werknemers op basis van gegevens van nationale rekeningen gedurende acht kwartalen. Bij variaties van meer dan 3 procentpunten werd een nadere analyse noodzakelijk geacht (zie figuur 2, waarin de landen zijn gerangschikt naar oplopend verschil in absolute waarde). Alleen in Litouwen en Letland werd een verschil van meer dan 3 procentpunt opgetekend (in beide gevallen 3,5 procentpunt).

Het resultaat van de bovenstaande analyse zal met die lidstaten worden besproken, in het bijzonder de gegevens over het aantal gewerkte uren.

Naast de medianen heeft Eurostat de standaarddeviatie van de jaarlijkse groeicijfers van de reeksen van zowel de LKI als de nationale rekeningen vergeleken, als een indicator van volatiliteit. De grootste verschillen tussen de standaarddeviaties werden opgetekend in Zweden (2,1 procentpunt), gevolgd door Letland (1,5 procentpunt), Nederland en Tsjechië (voor beide 1,3 procentpunt) en tot slot Slowakije (1,2 procentpunt).

Figuur 2: Mediane jaarlijkse groeicijfers van de loonkostenindex (LKI) versus

de reeksen van de nationale rekeningen voor het uurloon van werknemers

(NACE-secties B tot S aggregaat, totale loonkosten, referentieperiode: Q2-2022 t/m Q1-2024*)


Bronnen:

- Voor de nationale rekeningen: Eurostat-gegevensreeksen namq_10_a10 [variabele: “Compensation of employees” in national currency] en namq_10_a10_e [variabele: “Employees domestic concept, in thousands of hours worked”].
- Voor de LKI: Eurostat-gegevensreeks lc_lci_r2_q [variabele: “Labour cost for LCI (compensation of employees plus taxes minus subsidies)”].
- Voor Denemarken en Zweden waren de niet voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens niet beschikbaar op het moment van opstellen; in plaats daarvan zijn voor het aantal werkdagen gecorrigeerde gegevens gebruikt. De gegevens werden op 4 september 2024 geëxtraheerd.

Figuur 3: Standaarddeviatie van de jaarlijkse groeicijfers van de loonkostenindex (LKI) versus

de reeksen van de nationale rekeningen voor het uurloon van werknemers

(NACE-secties B tot S aggregaat, totale loonkosten, referentieperiode: Q2-2022 t/m Q1-2024*)


Bronnen:

- Voor de nationale rekeningen: Eurostat-gegevensreeksen namq_10_a10 [variabele: “Compensation of employees” in national currency] en namq_10_a10_e [variabele: “Employees domestic concept, in thousands of hours worked”].
- Voor de LKI: Eurostat-gegevensreeks lc_lci_r2_q [variabele: “Labour cost for LCI (compensation of employees plus taxes minus subsidies)”].
- Voor Denemarken en Zweden waren de niet voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens niet beschikbaar op het moment van opstellen; in plaats daarvan zijn voor het aantal werkdagen gecorrigeerde gegevens gebruikt. De gegevens werden op 4 september 2024 geëxtraheerd.


Vergelijkbaarheid

Voor vergelijkbaarheid tussen de landen is gezorgd door middel van de gedetailleerde definities en methoden die zijn beschreven in de LKI-wetgeving. De lidstaten voldoen aan de voorschriften van de EU met gebruikmaking van de gegevensbronnen die op nationaal niveau beschikbaar zijn. De meeste lidstaten maken gebruik van ofwel enquêtes, ofwel een combinatie van enquêtes en administratieve gegevens, terwijl twee lidstaten uitsluitend administratieve bronnen gebruiken.

Om LKI-gegevens te kunnen publiceren die in de tijd vergelijkbaar zijn, is het belangrijk om de gegevens aan te passen voor het aantal werkdagen en voor seizoensinvloeden. De nominale cijfers worden gecorrigeerd voor het aantal werkdagen, en de seizoensgebondenheid wordt gecompenseerd door vergelijking van dezelfde kwartalen gedurende twee opeenvolgende jaren.

Volgens artikel 1 van Verordening (EG) nr. 1216/2003 moeten LKI-cijfers worden geleverd in de volgende vormen: niet gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en gecorrigeerd voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden.

Verordening (EG) nr. 450/2003 bepaalt niet uitdrukkelijk of de correcties voor het aantal werkdagen en seizoensinvloeden moeten worden verricht met behulp van de directe of de indirecte methode. Een indirecte correctie houdt in dat de basisreeksen worden gecorrigeerd en vervolgens worden gebruikt om aggregaten op hoger niveau op te stellen, terwijl directe correctie inhoudt dat elke reeks, aggregaten op hoger niveau inbegrepen, afzonderlijk wordt gecorrigeerd. Voor de LKI beveelt Eurostat de indirecte methode aan om inconsistenties tussen de totale loonkosten en componenten ervan te voorkomen.

Eurostat controleert systematisch op de consistentie tussen de jaarlijkse groeicijfers van de totale LKI versus de bijbehorende directe en indirecte looncomponenten en deelt alle inconsistenties van meer dan 0,1 procentpunt (na afronding) mee aan het betrokken land. De totale LKI wordt dan opnieuw berekend op basis van de directe en de indirecte looncomponenten (indirecte methode). Deze geharmoniseerde benadering garandeert tevens een betere vergelijkbaarheid tussen landen.

IV. CONCLUSIES

In het algemeen is de kwaliteit van de loonkostenindexen van de lidstaten en van de EU-aggregaten goed gebleven. Met uitzondering van een substantiële herziening in één kwartaal (Q2-2022), die werd verklaard door methodologische veranderingen in één land, ondergingen de EU-aggregaten slechts kleine herzieningen, zoals het geval was vóór de COVID-19-crisis.

De door de lidstaten ingediende kwaliteitsverslagen werden verwerkt met gebruikmaking van de nieuwste versie van de ESS Metadata Handler. Zij werden beschikbaar gesteld aan alle gebruikers, met inbegrip van de bijlage inzake voor seizoensinvloeden gecorrigeerde praktijken en resultaten in de lidstaten19.

Sinds 2017 maakt Eurostat jaarlijkse schattingen bekend van de loonkosten per uur volgens de NACE-sectie, op basis van zowel de gegevens van de loonkostenenquête als de trends in de LKI20. Het hieraan gerelateerde artikel “Statistics Explained”21 werd talloze malen bekeken, wat de belangstelling van gebruikers voor dit onderwerp bevestigt. De Commissie blijft regelmatig toezien op de naleving en de kwaliteit van de gegevens, op basis van de verstrekte gegevens en andere nationale documentatie, waaronder de kwaliteitsverslagen.

Sinds mei 2024 maakt Eurostat vroegtijdige schattingen bekend met betrekking tot de loonkostenindex (LKI), voor de EU als geheel en voor de eurozone. Deze schattingen worden ongeveer 1 maand voor de definitieve bekendmaking (50 dagen in plaats van 77 dagen na de referentieperiode) uitgebracht. Deze vroegtijdige schattingen worden in dezelfde gegevensreeks uitgebracht als de definitieve gegevens22.

Ten slotte heeft Eurostat een algemene evaluatie van de EU-wetgeving inzake arbeidsmarktstatistieken over ondernemingen verricht, die heeft geleid tot een wetgevingsvoorstel dat op 28 juli 2023 door de Commissie werd goedgekeurd23. Deze evaluatie heeft tot doel om de alle EU-wetgeving op het gebied van arbeidsmarktstatistieken over ondernemingen, waaronder de LKI, te evalueren en te moderniseren.

1Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over statistieken betreffende de eurozone “Naar betere methodieken voor statistieken en indicatoren betreffende de eurozone” (COM(2002) 661 def.).

2Het driemaandelijkse persbericht wordt gepubliceerd op de datums die worden vermeld in het tijdschema voor de bekendmaking; beide zijn te vinden op de website van Eurostat (http://ec.europa.eu/eurostat/web/main — beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).

3PB L 69 van 13.3.2003, blz. 1. ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2003/450/oj.

4 Zie voorgaand verslag COM(2023) 34 final van 23.1.2023.

5 Verordening (EG) nr. 1216/2003 van de Commissie van 7 juli 2003 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 450/2003 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de loonkostenindex.

6 http://sdmx.org/ (alleen beschikbaar in het Engels).

7 https://webgate.ec.europa.eu/sdmxregistry/ (alleen beschikbaar in het Engels).

8 PB L 393 van 30.12.2006, blz. 1; ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2006/1893/oj.

9https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/en/lci_esms.htm (alleen beschikbaar in het Engels).

10Verordening (EG) nr. 1216/2003 van de Commissie van 7 juli 2003 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 450/2003 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de loonkostenindex.

11Behalve Liechtenstein, aangezien Verordening (EG) nr. 450/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 27 februari 2003 niet van toepassing is op dit land. In het hele document wordt naar Noorwegen en IJsland verwezen als “andere EER-landen”.

12Labour cost index - recent trends - Statistics Explained.

13Zie de gegevensreeks lc_lci_lev in de verspreidingsdatabank van Eurostat.

(https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (beschikbaar in het Engels, Frans en Duits).

14 Volgens Verordening (EG) nr. 1216/2003 zijn Denemarken, Duitsland, Frankrijk en Zweden niet verplicht om niet voor seizoensinvloeden gecorrigeerde gegevens te leveren. Duitsland en Frankrijk verstrekken deze gegevens echter toch.

15 Verordening (EG) nr. 450/2003 is niet van toepassing op Liechtenstein.

16 https://ec.europa.eu/eurostat/data/database.

17 https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/en/lci_esms.htm (alleen beschikbaar in het Engels).

18Verordening (EU) nr. 549/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende het Europees systeem van nationale en regionale rekeningen in de Europese Unie (PB L 174 van 26.6.2013, blz. 1).

19 https://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/en/lci_esms.htm (alleen beschikbaar in het Engels).

20 https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/lc_lci_lev/default/table?lang=en&category=labour.lc.lcan

21 Hourly labour costs — Statistics Explained.

22 https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/lc_lci_r2_q/default/table?lang=en&category=labour.lc.lci.

23 EUR-Lex — 52023PC0459 — NL — EUR-Lex (europa.eu).


NL NL