Bijlagen bij COM(2024)800 -

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2024)800 - .
document COM(2024)800
datum 24 juli 2024
agreement_establishing_an_interinstitutional_body_for_ethical_standards_for_members_of_institutions_and_advisory_bodies_en.pdf">Overeenkomst tot instelling van een Interinstitutioneel Orgaan voor ethische normen voor de leden van instellingen en adviesorganen.
10 Een pakket over de bestrijding van corruptie (JOIN(2023) 12 final) omvatte een voorstel voor een nieuwe richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van corruptie (COM(2023) 234) en een voorstel van de hoge vertegenwoordiger om het instrumentarium van GBVB-sancties uit te breiden zodat ernstige gevallen van corruptie hierin zijn opgenomen (HR(2023) 108).
11 Voorstel betreffende transparantie van namens derde landen uitgevoerde belangenvertegenwoordigingsactiviteiten (COM(2023) 637).
12In de Mededeling over de versterking van de Europese bestuurlijke ruimte (ComPAct) (COM(2023) 667) wordt een kader vastgesteld voor de lidstaten om hun overheidsdeskundigen bij te scholen en technologie te benutten om uitdagingen op het gebied van goed bestuur, justitiële doelmatigheid en corruptie aan te pakken.
13 In Verordening (EU) 2024/1083 wordt een gemeenschappelijk kader vastgesteld voor mediadiensten op de interne markt en tot wijziging van Richtlijn 2010/13/EU (Europese verordening mediavrijheid) en Richtlijn (EU) 2024/1069 betreffende bescherming van bij publieke participatie betrokken personen tegen kennelijk ongegronde vorderingen of misbruik van procesrecht (“strategische rechtszaken tegen publieke participatie”). Er wordt verder gewerkt aan de aanbeveling van 2021 over de veiligheid van journalisten (C(2021) 6650 van 16 september 2021) en de voorstellen voor de bescherming van journalisten en mensenrechtenverdedigers die betrokken zijn bij publieke participatie tegen kennelijk ongegronde of onrechtmatige gerechtelijke procedures (“strategische rechtszaken tegen publieke participatie”, C(2022) 2428 van 27 april 2022).
14 Richtlijn (EU) 2024/1500 betreffende normen voor organen voor gelijke behandeling en Richtlijn (EU) 2024/1499 van de Raad betreffende normen voor organen voor gelijke behandeling.
15 Aanbeveling van de Commissie over het bevorderen van betrokkenheid en effectieve participatie van burgers en maatschappelijke organisaties bij processen voor de vorming van overheidsbeleid (C(2023) 8627).
16 COM(2020) 580 final.
17 Voor bijna 20 % van de aanbevelingen bleek dat ze volledig waren uitgevoerd of dat aanzienlijke vooruitgang werd geboekt, en voor 50 % van de aanbevelingen werd enige vooruitgang geboekt. Voor de resterende aanbevelingen werd geen vooruitgang geboekt.
18 Netwerk van nationale contactpunten voor de rechtsstaat (europa.eu). Het afgelopen jaar werden onder meer uitwisselingen over goede praktijken gehouden met betrekking tot ombudspersonen, nationale mensenrechteninstituten, systemen voor de toewijzing van zaken, en instrumenten voor technische ondersteuning bij hervormingen, zowel in de lidstaten als in uitbreidingslanden.
19 In dit verband werd in de Raad Algemene Zaken een horizontale bespreking gehouden over algemene ontwikkelingen met betrekking tot de rechtsstaat in september 2023, en landspecifieke besprekingen in oktober 2023 en januari en mei 2024.
20 Evaluatie van de dialoog over de rechtsstaat in de Raad — Conclusies van het voorzitterschap. In de evaluatie werd het verslag over rechtsstaat geformaliseerd als basis voor de jaarlijkse dialoog.
21 In maart 2024 werd in de Raad Justitie de veerkracht van het justitiële systeem bij het aanpakken van criminele organisaties in een rechtsstaat besproken. In oktober 2023 was de bespreking in de Raad Justitie toegespitst op het versterken van de doeltreffendheid en kwaliteit van nationale justitiële stelsels.
22Resolutie van het Europees Parlement van 28 februari 2024 over het verslag over de rechtsstaat van de Commissie van 2023 (2023/2113(INI)), P9_TA(2024)0108, alsook gerichte plenaire debatten over Malta (19 oktober 2023), Slowakije (17 januari 2024), Griekenland (7 februari 2024), en Hongarije (24 april 2024).
23 Hieraan namen onder meer het Hof van Justitie van de Europese Unie en het Europees Hof voor de Mensenrechten deel.
24Naar aanleiding van de dialoog deelden de hoofdsteden van de EU een standpuntnota als bijdrage aan het verslag over de rechtsstaat 2024, met daarin een oproep om meer aandacht te besteden aan de lokale dimensie van de rechtsstaat en om bijkomende EU-financiering vrij te maken voor lokale onderwijsinitiatieven op dit gebied.
25 Analyse van de ERK van de verslaglegging over de rechtsstaat 2024.
26Met name voorafgaand aan de landenbezoeken Verslag over de rechtsstaat 2024 - Europese Commissie (europa.eu).
27Aanvullende informatie is te vinden op: Nationale dialogen over de rechtsstaat — Europese Commissie (europa.eu).
28Zie het Verslag van de Commissie over de uitvoering van de herstel- en veerkrachtfaciliteit: de volgende stappen (COM(2023) 545).
29Andere programma’s die voorzien in belangrijke ondersteuning zijn onder meer het programma “Burgers, gelijkheid, rechten en waarden”, en Creatief Europa.
30 Met name de Commissie van Venetië en de Groep van Staten tegen Corruptie (Greco).
31In de mededeling van 2022 “Het EU-recht handhaven voor een Europa dat resultaten boekt” wordt onderstreept dat de EU een rechtsgemeenschap is, gebaseerd op gemeenschappelijke waarden die door de lidstaten worden gedeeld, waarbij de toepassing en handhaving van de EU-wetgeving en de eerbiediging van de rechtsstaat centraal staan (COM(2022) 518).
32In januari 2024 heeft de Commissie verslag uitgebracht over de werking van de verordening tot vaststelling van het algemeen conditionaliteitsregime, en heeft zij geconcludeerd dat de maatregelen die tot dan toe waren genomen, doeltreffend waren gebleken om de financiële belangen van de EU te beschermen (COM(2024) 17 final/2).
33 Op 27 april 2022 heeft de Commissie voor het eerst de procedure uit hoofde van artikel 6, lid 1, van de verordening inzake conditionaliteit ingeleid.
34Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2506 van de Raad van 15 december 2022.
35 Besluit C(2023) 8999 final van de Commissie van 13 december 2023. Uit hoofde van de conditionaliteitsverordening kan Hongarije verdere corrigerende voorstellen indienen, en indien de Commissie van mening is dat de problemen gedeeltelijk of volledig zijn opgelost, kan zij bij de Raad een voorstel indienen om de aangenomen maatregelen aan te passen of in te trekken.
36 Onder de verordening gemeenschappelijke bepalingen (GB-verordening) vallen drie cohesiebeleidsfondsen, met name het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur, en drie fondsen op het gebied van binnenlandse zaken, die allemaal worden uitgevoerd onder gedeeld beheer. De horizontale randvoorwaarde met betrekking tot het Handvest schrijft ook voor dat de lidstaten over gedegen klachtenmechanismen beschikken.
37In artikel 7 VEU worden de voorwaarden uiteengezet op grond waarvan de Raad kan vaststellen of er een duidelijk risico bestaat op een ernstige schending van de in artikel 2 bedoelde waarden door een lidstaat; de Europese Raad kan vaststellen dat er sprake is van een dergelijke ernstige en aanhoudende schending; en de Raad kan dan bepalen welke actie moet worden ondernomen met betrekking tot de schorsing van de rechten van een lidstaat uit hoofde van de Verdragen.
38 Voorstel voor een besluit van de Raad (COM(2017) 835 van 20 december 2017).
39 Resolutie van het Europees Parlement van 12 september 2018 (2017/2131(INL)).
40 Tot dusver vonden zeven formele hoorzittingen plaats met betrekking tot Hongarije. Voor Polen vonden zes hoorzittingen plaats voordat het voorstel van de Commissie werd ingetrokken.
41 Zie ook het landenhoofdstuk over Polen (SWD(2024) 821).
42 Verslag van de Commissie over de uitvoering van de herstel- en veerkrachtfaciliteit: de volgende stappen (COM(2023) 545).
43Deze zaken betreffen onder meer wetgevers die in de aanloop naar de verkiezingen worden gehackt. Ook doen zich steeds meer gevallen voor van heimelijke lobbying via gevolmachtigden, vals onderzoek om de mensenrechtensituatie beter te laten lijken dan deze werkelijk is, en websites die zich voordoen als onafhankelijke mediaplatforms maar in werkelijkheid heimelijk politieke inmengingscampagnes faciliteren. Zie de Mededeling van de Commissie over de verdediging van de democratie (COM(2023) 630 final).
44 In combinatie met economische criteria en hervorming van het openbaar bestuur.
45 Mededeling van de Commissie getiteld “Bevordering van het toetredingsproces — Een geloofwaardig EU-perspectief voor de Westelijke Balkan” (COM(2020) 57).
46 Er wordt gezorgd voor synergieën tussen het uitbreidingsproces en het verslag over de rechtsstaat, en in het verslag over de rechtsstaat worden geen aanbevelingen geformuleerd voor uitbreidingslanden. Er worden verdere aanbevelingen geformuleerd in het jaarlijks uitbreidingspakket, alsook in het kader van andere betrekkingen die zijn gepland als onderdeel van de stabilisatie- en associatieovereenkomsten. Het verslag over de rechtsstaat zal de uitvoering van deze aanbevelingen ondersteunen.
47 De evaluatie is in december 2022 gepubliceerd. Deze strategische evaluatie biedt een onafhankelijke en empirisch onderbouwde beoordeling van de resultaten van de steun van de EU aan de rechtsstaat in partnerlanden.
48 Het “Team Europe Democracy” (TED) is een wereldwijd thematisch initiatief van Team Europa met 14 lidstaten, dat werd gelanceerd om democratie en mensenrechten over de hele wereld te bevorderen. Verantwoordingsplicht en de rechtsstaat zijn belangrijke prioritaire thema’s.
49 De landenhoofdstukken zijn hier te vinden.
50 In diverse voetnoten in dit verslag wordt naar de aanbevelingen verwezen. De aanbevelingen zijn ook opgenomen in de bijlage in volgorde van de pijlers in de landenhoofdstukken en in de afzonderlijke landenhoofdstukken.
51 De beoordelingen die zijn opgenomen in de landenhoofdstukken, lopen niet vooruit op toekomstige beoordelingen in het kader van de herstel- en veerkrachtfaciliteit (Verordening (EU) 2021/241 van 12 februari 2021), de verordening gemeenschappelijke bepalingen (Verordening (EU) 2021/1060 van 24 juni 2021) of het algemeen conditionaliteitsregime voor de bescherming van de Uniebegroting (Verordening 2020/2092 van 22 december 2020).
52 De methodologie is hier te vinden.
53 Afhankelijk van de vooruitgang die is geboekt met betrekking tot de verschillende onderdelen van elke aanbeveling en van het feit of de aanbevelingen van het verslag van 2022 werden doorgevoerd, kwam de Commissie in elk geval tot een besluit op basis van de volgende categorieën: geen (verdere) vooruitgang, enige (verdere) vooruitgang, aanzienlijke vooruitgang en volledige uitvoering. Afhankelijk van de fase van de voortgang en de behaalde resultaten, worden de aanbevelingen van het verslag van 2023 overgedragen naar het verslag van dit jaar, met aanpassingen waar nodig.
54De beginselen op basis waarvan de aanbevelingen zijn opgesteld, zijn dezelfde als vorig jaar (zie COM(2022) 500, blz. 3). De aanbevelingen doen geen afbreuk aan procedures die de Commissie kan inleiden op grond van andere rechtsinstrumenten.
55 Tot de bronnen die werden gebruikt bij de voorbereiding van dit verslag behoren schriftelijke bijdragen van de lidstaten, schriftelijke bijdragen die zijn ontvangen tijdens de gerichte raadpleging van belanghebbenden, informatie van internationale organisaties en de input die tijdens landenbezoeken is verstrekt. Deze bronnen bieden informatie voor de beoordeling van de Commissie, maar de conclusies van de Commissie blijven haar eigen verantwoordelijkheid.
56 In het bijzonder biedt het EU-scorebord voor justitie vergelijkende en betrouwbare gegevens over de efficiëntie, de kwaliteit en de onafhankelijkheid van justitiële stelsels in de lidstaten van de EU. Het doel is de EU en de lidstaten te helpen om de doeltreffendheid van hun nationale justitiële stelsels te verbeteren. Het scorebord bevat ook indicatoren voor de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht in verband met de doeltreffendheid van de bescherming van investeringen. Het scorebord wordt geleidelijk uitgebreid om nieuwe gegevens te presenteren: in 2024 werden gegevens opgenomen over de salarissen van leidinggevend justitieel personeel en leidinggevend personeel binnen het openbaar ministerie, over de duur van de procedures bij omkopingszaken en systemen voor vermogensaangiften, en de procedures voor de benoeming en het ontslag van openbare aanklagers. Het scorebord is ook een belangrijke bron voor de landenverslagen van het Europees Semester.
57De input van de lidstaten is hier te vinden.
58 Informatie over de landenbezoeken is te vinden in de landenhoofdstukken. Tijdens deze landenbezoeken, die online werden georganiseerd, heeft de Commissie besprekingen gevoerd met de nationale autoriteiten van de lidstaten, waaronder justitiële en onafhankelijke instanties en rechtshandhavingsinstanties, en met andere belanghebbenden, zoals journalistenverenigingen en het maatschappelijk middenveld.
59De input van belanghebbenden is hier te vinden.
60De input van de Raad van Europa is hier te vinden.
61 Zie artikel 19 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en artikel 47 van het Handvest van de grondrechten.
62 Artikel 3, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie.
63 Op 18 juni 2024 kondigde de EU haar beslissing aan om zich aan te sluiten bij de aanbeveling van de OESO inzake toegang tot de rechter en op mensen gerichte justitiële stelsels van 2023 (Recommendation on Access to Justice and people-centred justice systems). De Commissie werkte samen met de 22 bij de OESO aangesloten lidstaten om de aanbeveling op te stellen, en blijft inspanningen leveren om op dit gebied vooruit te komen.
64Zoals het Europees Netwerk van Raden voor de rechtspraak, het Europees netwerk van Hoge Raden, de Vereniging van Raden van State en Hoogste Bestuursrechtelijke Rechtscolleges van de Europese Unie, de Raad van de balies van Europa, en de Europese Commissie voor Efficiëntie in Justitie (Cepej) van de Raad van Europa.
65 Figuren 51 en 53 van het EU-scorebord voor justitie 2024.
66 Het HvJ-EU heeft erkend dat wanneer een raad voor de rechtspraak deelneemt aan een benoemingsproces waarbij politieke organen betrokken zijn, deze kan bijdragen tot een objectiever proces door de discretionaire bevoegdheid van de politieke organen te beperken, op voorwaarde dat hij voldoende onafhankelijk is van de uitvoerende en wetgevende macht en van het orgaan waaraan hij een advies voorlegt. Zie bijvoorbeeld het arrest van 2 maart 2021, AB e.a. (Benoeming van de rechters bij de Sąd Najwyższy — Beroep).
67 Door de Raad van Europa zijn belangrijke Europese normen ontwikkeld voor de wijze waarop de Raden voor de rechtspraak moeten worden opgericht om hun onafhankelijkheid zo goed mogelijk te waarborgen, ook wat betreft hun samenstelling, zie met name Aanbeveling CM/Rec(2010)12 van de Raad van Europa.
68 Zie met name Aanbeveling CM/Rec(2010)12 van de Raad van Europa.
69 Zie de arresten van 15 juli 2021, C-791/19, Commissie/Polen; van 20 april 2021, C-896/19, Repubblika/Il-Prim Ministru; van 2 maart 2021, C-824/18, AB e.a. (Benoeming van de rechters bij de Sąd Najwyższy).
70 Zie de verzameling adviezen en verslagen inzake openbare aanklagers van de Commissie van Venetië (Compilation of Venice Commission opinions, reports and studies on constitutional justice) (CDL-PI(2022)023).
71 Dit is ook een onderdeel van het herstel- en veerkrachtplan van Malta, mijlpaal 6.3.
72 Het Hof heeft dit beginsel in herinnering gebracht in zaken met betrekking tot de tuchtkamer van het Poolse hooggerechtshof (arrest van 5 juni 2023, C-204/21, Commissie/Polen) en de Roemeense gerechtelijke inspectie (arresten van 11 mei 2023, zaak 817/21, Inspecția Judiciară, en van 18 mei 2021, Asociația “Forumul Judecătorilor din România” e.a./Inspecția Judiciară e.a., C-83/19 enz.).
73 Arrest van 25 juli 2018, LM., C-216/18 PPU, punt 67.
74 Transparency International (2024) https://www.transparency.org/en/cpi/2022.
75 Er staan elf lidstaten in de top twintig, dat zijn er twee meer dan in het voorgaande jaar. Drie lidstaten (Denemarken, Finland en Zweden) scoren 80/100 of hoger op de index, terwijl andere lidstaten (Nederland, Duitsland, Luxemburg, Ierland, Estland, België, Oostenrijk en Frankrijk) hoger dan 70/100 scoren. Het EU-gemiddelde is (te berekenen)/100.
76 Roemenië (46), Bulgarije (45) en Hongarije (42) scoren lager dan 50.
77 Montenegro (45), Noord-Macedonië (40), Albanië (36) en Servië (36) scoren lager dan 50.
78 Speciale Eurobarometer 548 over corruptie (2024) en Flash Eurobarometer 543 over de houding van het bedrijfsleven ten aanzien van corruptie in de EU (2024). De vorige gegevensreeksen zijn afkomstig van de speciale Eurobarometer 534 (2023) en de Flash Eurobarometer 524 (2023).
79 Het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie schrijft de aangesloten staten voor om, in overeenstemming met de grondbeginselen van hun rechtsstelsel, een doeltreffend en gecoördineerd beleid inzake corruptiebestrijding te ontwikkelen en uit te voeren of te handhaven dat de participatie van de samenleving bevordert en dat recht doet aan de beginselen van de rechtsstaat, goed beheer van publieke aangelegenheden en publieke goederen, integriteit, transparantie en verantwoordingsplicht. Alle lidstaten en de EU zijn partij bij het verdrag. Zie ook de verklaring van Kuala Lumpur over strategieën inzake corruptiebestrijding.
80 Momenteel hebben twintig lidstaten specifieke strategieën of programma’s voor de bestrijding van corruptie; bijna alle andere lidstaten beschikken over componenten inzake de bestrijding van corruptie in andere nationale strategieën en actieplannen.
81 Internationale normen zijn in de eerste plaats het Verdrag van de Verenigde Naties tegen corruptie; het Verdrag inzake de strafrechtelijke bestrijding van corruptie en het Burgerrechtelijk Verdrag inzake corruptie van de Raad van Europa; en het OESO-Verdrag inzake bestrijding van omkoping van buitenlandse ambtenaren bij internationale zakelijke transacties. Op EU-niveau heeft de Commissie op 3 mei 2023 een richtlijn inzake de bestrijding van corruptie voorgesteld, COM(2023) 234 final, die tot doel heeft het strafrechtelijk kader van de EU te actualiseren en te versterken.
82 Polen trad toe op 29 februari en Zweden op 17 juli.
83Speciale Eurobarometer 548 over de houding van burgers ten opzichte van corruptie in de EU (2024).
84 Zoals in het verslag over de rechtsstaat 2020 werd opgemerkt, is het, door het gebrek aan uniforme, actuele en geconsolideerde statistieken in alle lidstaten, moeilijk inzicht te krijgen in het relatieve succes van het onderzoek naar en de vervolging van corruptiemisdrijven. De beoordeling is gebaseerd op de door de lidstaten verstrekte gegevens.
85 JOIN(2023) 12 final, blz. 4.
86 Zie Raad van Europa, Aanbeveling Rec(2000)10 inzake gedragscodes voor overheidsfunctionarissen.
87 OESO (2021), Lobbying in the 21st century. OESO (2010), Recommendation of the Council on Principles for Transparency and Integrity in Lobbying; Council of Europe standards on lobbying transparency, Aanbeveling CM/Rec(2017)2, OESO (2024) Recommendation on transparency and integrity in lobbying and influence.
88 Richtlijn 2019/1937 inzake de bescherming van personen die inbreuken op het Unierecht melden (PB L 305 van 26.11.2019).
89 In een recent verslag over de uitvoering en toepassing van de klokkenluidersrichtlijn worden de maatregelen beoordeeld die zijn meegedeeld door de lidstaten die vóór 17 december 2023 een volledige omzetting hadden gemeld (COM(2024) 269 final).
90 Speciale Eurobarometer 548 over de houding van burgers ten opzichte van corruptie in de EU (2024).
91 De Commissie heeft maatregelen genomen tegen regelingen voor het burgerschap van investeerders in de EU, aangezien het verlenen van EU-burgerschap in ruil voor vooraf bepaalde betalingen of investeringen, zonder een echte band met de betrokken lidstaat, de essentie van het EU-burgerschap ondermijnt en in strijd is met de EU-wetgeving. Dit betekende onder meer dat een lidstaat werd verwezen naar het Hof van Justitie.
92 Gezamenlijke mededeling over de bestrijding van corruptie, JOIN(2023) 12 final van 3 mei 2023.
93 In december 2023 heeft de Commissie een aanbeveling over inclusieve en veerkrachtige verkiezingsprocessen in de Unie gepresenteerd (C(2023) 8626). In een van de punten worden de lidstaten aangemoedigd om mogelijke lacunes in hun wetgeving te identificeren en aan te pakken met betrekking tot donaties en andere financiering van derde landen aan nationale politieke partijen.
94 Met ingang van 8 augustus 2025 zijn de relevante bepalingen van toepassing.
95Richtlijn (EU) 2018/1808 van 14 november 2018 en Richtlijn (EU) 2024/1083 van 11 april 2024.
96 Verordening (EU) 2022/2065 van 19 oktober 2022.
97 Aanbeveling CM/Rec(2018)11 van het Comité van ministers aan de lidstaten inzake pluriformiteit van de media en transparantie inzake media-eigendom.
98 De EU-wetgeving bevat relevante bepalingen: Richtlijn 2010/13/EU, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2018/1808 (richtlijn audiovisuele mediadiensten); algemene (niet-sectorale) verplichtingen inzake transparantie over de uiteindelijk begunstigden in de antiwitwasrichtlijnen (Richtlijn (EU) 2018/843 en Richtlijn (EU) 2015/849). Krachtens de Europese verordening mediavrijheid zijn alle aanbieders van mediadiensten verplicht om hun directe, indirecte en uiteindelijke begunstigden bekend te maken.
99 Zolang de handels- en mededingingsregels van de EU worden gerespecteerd. Zie het Protocol bij de Verdragen (nr. 29) betreffende het openbare-omroepstelsel in de lidstaten.
100 Aanbeveling CM/Rec(2012)1 van de Raad van Europa over het bestuur van de publieke media.
101 Aanbeveling van 2021 over de veiligheid van journalisten (C(2021) 6650 van 16 september 2021).
102 Europese Commissie, directoraat-generaal Communicatienetwerken, Inhoud en Technologie, Study on putting in practice by Member States of the recommendation on the protection, safety and empowerment of journalists – Final report, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, 2024.
103 Hoewel de aanbeveling aan de EU-lidstaten is gericht, worden kandidaat-lidstaten ook aangemoedigd om de voorschriften ervan op te volgen.
104 Richtlijn (EU) 2024/1069 betreffende bescherming van bij publieke participatie betrokken personen tegen kennelijk ongegronde vorderingen of misbruik van procesrecht (“strategische rechtszaken tegen publieke participatie”).
105 De aanbeveling van de Commissie van 2022 (C(2022) 2428 van 27 april 2022) bevat maatregelen met betrekking tot smaad, opleiding, bewustmaking, ondersteuningsmechanismen, gegevensverzameling, verslaglegging en monitoring. De Commissie onderhoudt contacten met de lidstaten om een verslag op te stellen over de mate waarin zij de aanbeveling opvolgen. De Raad van Europa heeft in april 2024 ook een Recommendation on countering the use of strategic lawsuits against public participation (SLAPPs) (Aanbeveling om het gebruik van strategische rechtszaken tegen publieke participatie tegen te gaan) goedgekeurd.
106 Arrest van het Hof van Justitie van 22 februari 2022, RS (Gevolgen van de uitspraken van een grondwettelijk hof), C-430/21.
107 Bij de VN-beginselen van Parijs, die in 1993 door de Algemene Vergadering van de VN zijn goedgekeurd (Resolutie A/RES/48/134), zijn de belangrijkste criteria bepaald waaraan NHRI’s moeten voldoen. NHRI’s worden periodiek geaccrediteerd door de Subcommissie accreditatie van de Internationale Alliantie van Mensenrechteninstituten.
108 Zie de beginselen van de Commissie van Venetië inzake ombudspersonen.
109 Vorig jaar bedroeg dit 40 %. Zie de bijdrage van het European Implementation Network voor het Verslag over de rechtsstaat 2024.
110Aanbeveling van de Commissie over het bevorderen van betrokkenheid en effectieve participatie van burgers en maatschappelijke organisaties bij processen voor de vorming van overheidsbeleid (C(2023) 8627 van 12 december 2023).
111 COM(2023) 516 final van 5 september 2023.
112 Volgens de categorie toegekend door de niet-gouvernementele organisatie Civicus. Beoordelingen worden uitgevoerd op een schaal met vijf categorieën: open, ingeperkt, belemmerd, onderdrukt en gesloten. In vergelijking met 2023 is één lidstaat gedegradeerd van de categorie “open” naar “ingeperkt”.
113 Mededeling over de verdediging van de democratie (C(2023) 630).
114 Arrest van 18 juni 2020, Commissie/Hongarije (Transparantie van verenigingen), C-78/18, EU:C:2020:476.
115 Verslag van de Commissie van Venetië over de financiering van verenigingen (CDL-AD(2019)002). Zie ook het dringend advies van de Commissie van Venetië over de wet van Georgië inzake transparantie van buitenlandse beïnvloeding (CDL-PI(2024)013) en het advies over wet LXXXVII van 2023 over de bescherming van de nationale soevereiniteit (CDL(2024)001).
116 In juni 2024 startte het bureau voor de bescherming van de soevereiniteit onderzoeken naar de activiteiten en financiering van een maatschappelijke organisatie voor corruptiebestrijding en een onderzoeksmediakanaal.


NL NL