Bijlagen bij COM(2020)399 - Derde beoordeling van de toepassing van de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

bijlage, die moet worden gebruikt voor het noodzakelijke, gecoördineerde besluit van de lidstaten. Deze checklist heeft als doel een gemeenschappelijke basis tussen de lidstaten te creëren met het oog op een gemeenschappelijke aanpak binnen het EU+-gebied van de beoordeling of de situatie in een derde land en de maatregelen ter bestrijding van het virus volstaan om de reisbeperking voor niet-essentiële reizen naar het EU+-gebied op te heffen. Nadere details over de coördinatie van dit proces zijn te vinden in punt V “Coördinatiemechanisme”.

De lidstaten moeten reizigers ook informeren over de verplichting om zich te houden aan nationale voorschriften inzake inperkingsmaatregelen of fysiek afstand houden. Dit kan bijvoorbeeld worden bereikt door middel van een enkele, toegankelijke website die reizigers vooraf kunnen raadplegen. Om ervoor te zorgen dat de burgers bij aankomst op het grondgebied geschikte informatie krijgen, moet daarnaast, indien dat praktisch haalbaar is, automatisch een sms worden verstuurd waarin staat waar men op nationaal of regionaal vlak informatie kan krijgen over bijzondere maatregelen en beperkingen die van toepassing zijn tijdens de COVID-19-pandemie, en tot wie men zich moeten richten indien iemand COVID-19-gerelateerde symptomen ontwikkelt. De Commissie zal de lidstaten helpen ervoor te zorgen dat burgers en reizigers alle nodige informatie krijgen 12 .

V    Coördinatiemechanisme

Sinds het begin van de uitbraak wisselen de Commissie en de lidstaten regelmatig informatie en goede praktijken uit via een reeks fora, onder meer op technisch niveau in de “COVID-19-Informatiegroep – Binnenlandse Zaken” en het Gezondheidsbeveiligingscomité. De Commissie zal deze fora dan ook blijven steunen voor dergelijke uitwisselingen, met het oog op de facilitering en de opstelling van het noodzakelijke gecoördineerde besluit van de lidstaten inzake de identificatie van derde landen die in aanmerking komen voor een gefaseerde opheffing van de reisbeperkingen aan de buitengrens, op basis van gegevens uit alle relevante bronnen, zoals het ECDC en de WHO.

Het is ook van essentieel belang dat er een duidelijk centraal punt bestaat waaraan alle door de lidstaten genomen maatregelen en stappen worden meegedeeld zodat de Commissie en de andere lidstaten er kennis van kunnen nemen. Daarnaast zijn krachtige en gecoördineerde inspanningen op het gebied van communicatie en informatie ten aanzien van derde landen nodig. De EU-delegaties zullen hierbij worden betrokken en ondersteuning bieden voor deze exercitie.

Om dit proces te bevorderen, stelt de Commissie voor om, na een eerste beoordeling op nationaal niveau op basis van de beschikbare gegevens van het ECDC, de WHO en andere relevante bronnen, de checklist in de bijlage en informatie van de EU-delegaties, een eerste bespreking te houden in de “COVID-19-Informatiegroep – Binnenlandse Zaken” met het oog op de opstelling van een ontwerplijst van landen waarvoor de reisbeperkingen mogelijk kunnen worden opgeheven. Gezien het dynamische karakter van een dergelijk proces en de behoefte aan regelmatige updates, zouden de voorbereiding van een concrete, gecoördineerde aanpak en de verdere actualisering van de landenlijst moeten plaatsvinden binnen het bestaande en goed functionerende kader van de geïntegreerde EU-regeling politieke crisisrespons (IPCR).

De Commissie verzoekt de Raad om, op basis van het resultaat van de besprekingen binnen de IPCR, op te treden met het oog op de vaststelling door de Schengenlidstaten en de geassocieerde Schengenlanden van een concrete, gecoördineerde aanpak wat betreft de lijst van landen waarvoor de reisbeperkingen vanaf 1 juli kunnen worden opgeheven. Deze lijst moet regelmatig worden geactualiseerd en er moet een regelmatige communicatie met de derde landen worden onderhouden om het algemene EU-proces uit te leggen.

Voor alle derde landen die niet op die lijst staan, stelt de Commissie voor dat de lidstaten de beperking voor niet-essentiële reizen verlengen tot die landen op de lijst worden gezet van landen waarvoor de reisbeperkingen kunnen worden opgeheven. Die lijst moet regelmatig worden geactualiseerd overeenkomstig de in deze mededeling uiteengezette criteria, en de reisbeperking moet worden beoordeeld in het licht van de verdere ontwikkelingen.

Het beheer van de buitengrenzen is een verantwoordelijkheid die de lidstaten op zich nemen in hun eigen belang en in dat van alle lidstaten. Unilaterale besluiten van lidstaten om de beperkingen op te heffen ten aanzien van aankomsten van inwoners van andere derde landen die niet zijn geïdentificeerd op basis van een gecoördineerde aanpak, brengen een extra verantwoordelijkheid voor de betrokken lidstaten mee, gezien het beginsel van vrij verkeer binnen het Schengengebied en de dwingende prioriteit van de bescherming van de volksgezondheid in de EU, en zouden daarom alleen mogen worden aangenomen in overleg met de andere lidstaten en van uitzonderlijke aard moeten blijven.

VI    Buurlanden van de EU

De Commissie heeft zich bereid verklaard de regio van de Westelijke Balkan nauw te betrekken bij de uitvoering van haar gezamenlijk Europees stappenplan voor de opheffing van de inperkingsmaatregelen in verband met COVID-19. Naast de financieringstoezegging van de EU ter ondersteuning van het herstel van de Westelijke Balkan “na COVID-19”, zou moeten worden ingezet op een versterking van de connectiviteit en een betere toegang tot de EU-markt als enkele van de voornaamste resultaten die moeten worden bereikt met het oog op een sterkere economische integratie tussen de regio en de EU.

De epidemiologische situatie in deze regio is even goed als of beter dan die in de EU. Het totale aantal besmettingen in de hele regio ligt aanzienlijk lager dan in de EU.

Gezien het belang van de regio voor vervoer, herstel en hervatting van toeristische activiteiten, met inbegrip van grensoverschrijdend verkeer, beveelt de Commissie voorts aan om voor de landen in deze regio reeds bij het verstrijken van de huidige verlenging, d.i. op 1 juli 2020, aan te vangen met het opheffen van de beperkingen aan de buitengrenzen van de EU.

In overeenstemming met de “Leidraad voor de uitvoering van de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen naar de EU, het faciliteren van doorreisregelingen voor de repatriëring van EU-burgers, en de gevolgen voor het visumbeleid” 13 moeten onderdanen van San Marino, Andorra, Monaco en Vaticaanstad/de Heilige Stoel voor de toepassing van de beperking van niet-essentiële reizen worden gelijkgesteld met onderdanen van de lidstaten. Aldus moeten de EU-lidstaten onderdanen van die staten en onderdanen van derde landen die daar wonen, toegang verlenen zodat zij naar huis kunnen terugkeren. Ten aanzien van deze Europese microstaten zijn dan ook geen verdere maatregelen vereist.


VII    Conclusies

Het proces voor de opheffing van reisbeperkingen en controles aan de binnengrenzen in de EU is nu goed op gang gekomen. In een tweede fase moeten de beperkingen aan de buitengrenzen van de EU worden opgeheven overeenkomstig de hierboven beschreven aanpak.

Het is van essentieel belang dat aan de buitengrenzen van het EU+-gebied tegelijkertijd en op gecoördineerde wijze maatregelen worden genomen. Willen die maatregelen hun doel bereiken, dan moeten ze door alle lidstaten aan alle buitengrenzen en op strikt gecoördineerde en eenvormige wijze worden uitgevoerd. In dit opzicht zal de Commissie de IPCR ondersteunen bij de opstelling van een lijst van landen waarvoor de lidstaten de reisbeperkingen op een gecoördineerde en geleidelijke wijze zullen opheffen op basis van een regelmatige actualisering van die lijst. De Commissie verzoekt de Raad om, op basis van het resultaat van de besprekingen binnen de IPCR, op te treden met het oog op de vaststelling door de Schengenlidstaten en de geassocieerde Schengenlanden van een concrete, gecoördineerde aanpak wat betreft de lijst van landen waarvoor de reisbeperkingen vanaf 1 juli 2020 kunnen worden opgeheven. Die lijst zou regelmatig moeten worden geactualiseerd.

De Commissie herinnert eraan dat ten aanzien van landen waarvoor is besloten de beperkingen aan de buitengrens op te heffen, de mogelijkheid om onderdanen van derde landen de toegang te weigeren wegens een bedreiging voor de volksgezondheid in overeenstemming blijft met de toegangsvoorwaarden in de Schengengrenscode 14 . Daarnaast moeten de lidstaten rekening houden met het Protocol voor de bescherming van de gezondheid in de luchtvaart in verband met COVID-19 15 , dat is uitgebracht door het Agentschap van de Europese Unie voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) en het ECDC, alsmede met de overwegingen inzake reisgerelateerde maatregelen voor de indamming van COVID-19 in de EU/EER, zoals vermeld in een verslag van het ECDC 16 .

De Commissie beveelt aan:


·de toepassing van de huidige beperking van niet-essentiële reizen naar de EU te verlengen tot en met 30 juni 2020. De Commissie en de lidstaten zouden in de tussenliggende periode overeenkomstig het in punt V beschreven coördinatiemechanisme een lijst moeten opstellen van derde landen waarvoor de reisbeperkingen vanaf 1 juli 2020 kunnen worden opgeheven. Die lijst zou regelmatig moeten worden geactualiseerd overeenkomstig de in deze mededeling uiteengezette criteria. Voor alle derde landen die niet uiterlijk op 30 juni op die lijst staan, stelt de Commissie voor dat de lidstaten de beperking voor niet-essentiële reizen verlengen tot die landen op de lijst worden gezet van landen waarvoor de reisbeperkingen kunnen worden opgeheven;


·de toepassing van de beperking van niet-essentiële reizen uit de volgende landen/partners vanaf 1 juli 2020 op te heffen:

oAlbanië:

oBosnië en Herzegovina;

oKosovo 17 ;

oMontenegro;

oNoord-Macedonië;

oServië.


Voor de landen waarvoor niet wordt besloten de tijdelijke beperking voor niet-essentiële reizen naar de EU op te heffen, moeten de vrijstellingen 18 als volgt worden gewijzigd:

a)Burgers van de EU en van de geassocieerde Schengenlanden en onderdanen van derde landen die legaal in de Europese Unie verblijven, alsmede hun familieleden, moeten van de reisbeperking worden vrijgesteld, ongeacht of zij al dan niet naar huis terugkeren. De lidstaten kunnen echter passende maatregelen nemen, zoals die personen verplichten tot zelfisolatie of soortgelijke maatregelen bij terugkeer uit een derde land waarvoor de tijdelijke beperking van niet-essentiële reizen in stand wordt gehouden, mits zij aan hun eigen onderdanen dezelfde voorwaarden opleggen.

b)De specifieke categorieën reizigers met een essentiële functie of behoefte 19 moeten worden uitgebreid tot:

·onderdanen van derde landen die reizen voor studies;

·hoogopgeleide werknemers uit derde landen, indien hun indienstneming vanuit economisch oogpunt noodzakelijk is en het werk niet kan worden uitgesteld of in het buitenland kan worden uitgevoerd.


(1) IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland.
(2) COM(2020) 115 van 16 maart 2020.
(3) Onder het “EU+-gebied” worden alle Schengenlidstaten (met inbegrip van Bulgarije, Kroatië, Cyprus en Roemenië) en de vier geassocieerde Schengenlanden verstaan. Ook Ierland en het Verenigd Koninkrijk kunnen hiertoe worden gerekend, mochten zij besluiten zich erbij aan te sluiten.
(4) COM(2020) 148 van 8 april 2020.
(5) COM(2020) 222 van 8 mei 2020.
(6) Ter vrijwaring van de rechten van burgers van de deelnemende landen van het Uniemechanisme voor civiele bescherming (UPCM) wanneer zij terugkeren op door het UCPM gefaciliteerde repatriëringsvluchten, zijn die burgers, hun familieleden en onderdanen van derde landen die legaal in de EU verblijven, vrijgesteld van de beperking van niet-essentiële reizen, zodat zij naar huis kunnen terugkeren.
(7) Die categorieën omvatten:
(8) https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/joint_eu_roadmap_lifting_covid19_containment_measures_nl.pdf  
(9) C(2020) 3250 final van 13 mei 2020.
(10) Zie de beschikbare gegevens op de ECDC-website https://qap.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/COVID-19.html  
(11) C(2020) 3139 en C(2020) 3251.
(12) De “Re-open”-website en -app voor burgers en toeristen zullen informatie bevatten over vervoer, volksgezondheid en toerisme in andere lidstaten.
(13) C(2020) 2050 van 30 maart 2020.
(14) Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 2016 betreffende een Uniecode voor de overschrijding van de grenzen door personen (Schengengrenscode).
(15) https://www.easa.europa.eu/document-library/general-publications/covid-19-aviation-health-safety-protocol  
(16) Beschikbaar op https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/considerations-travel-related-measures-reduce-spread-covid-19-eueea .
(17) Deze benaming laat de standpunten over de status van Kosovo onverlet, en is in overeenstemming met Resolutie 1244 (1999) van de VN-Veiligheidsraad en het advies van het Internationaal Gerechtshof over de onafhankelijkheidsverklaring van Kosovo.
(18) Zoals vermeld in Mededeling COM(2020) 115.
(19) Zie voetnoot 7.