Overwegingen bij COM(2023)98 - Wijziging van Verordening (EU) 2019/1009 met betrekking tot de digitale etikettering van EU-bemestingsproducten

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

 
 
(1) Bijlage III bij Verordening (EU) 2019/1009 bevat de etiketteringsvoorschriften voor EU-bemestingsproducten. De in bijlage III bedoelde informatie moet worden vermeld op een etiket in fysieke vorm dat aan die verpakking wordt bevestigd of, voor de etiketteringselementen die niet op het etiket kunnen worden vermeld omdat de verpakking te klein is, worden opgenomen in een afzonderlijke bijsluiter bij die verpakking (“fysiek etiket”). Producten zonder verpakking gaan vergezeld van een bijsluiter. De etiketteringsvoorschriften hebben betrekking op verschillende parameters die verband houden met de agronomische efficiëntie van EU-bemestingsproducten (bv. gehalte aan nutriënten in een meststof) en de inhoud van dergelijke producten (bv. hoeveelheid). De etiketteringsvoorschriften hebben ook betrekking op informatie die nodig is voor de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu bij het gebruik van EU-bemestingsproducten (bv. informatie die nodig is voor de correcte toepassing van Richtlijn 91/676/EEG van de Raad 23 ) en informatie die nodig is voor de correcte behandeling en het correcte gebruik van dergelijke producten na aankoop (bv. informatie over de opslagomstandigheden).

(2) De vorm waarin EU-bemestingsproducten overeenkomstig Verordening (EU) 2019/1009 worden geëtiketteerd, moet worden aangepast aan technologische en maatschappelijke veranderingen op het gebied van de digitalisering.

(3) Verstrekking van informatie op een etiket in digitale vorm (een “digitaal etiket”) heeft duidelijke voordelen. Digitale etikettering kan de verstrekking van etiketteringsinformatie verbeteren, zowel door overvolle fysieke etiketten te vermijden als door gebruikers in staat te stellen gebruik te maken van verschillende leesopties die alleen door digitale formaten worden geboden, zoals de letters groter maken, automatisch zoeken, voorlezen of vertaling in andere talen. Bovendien draagt digitale etikettering van EU-bemestingsproducten bij tot de voortdurende vooruitgang bij de digitalisering van de Europese landbouwsector en kan zij de rapportageverplichtingen van landbouwers met betrekking tot het gebruik van dergelijke producten vergemakkelijken. Digitale etikettering kan ook leiden tot een efficiënter beheer van de etiketteringsverplichtingen door marktdeelnemers, doordat zij de actualisering van de etiketteringsinformatie vergemakkelijkt en gebruikers gerichtere informatie kan verstrekken. Bovendien kan digitale etikettering bijdragen tot een verlaging van de etiketteringskosten in de hele toeleveringsketen, aangezien de etiketten van EU-bemestingsproducten kunnen worden gewijzigd na een transactie tussen marktdeelnemers voordat zij de eindgebruikers bereiken.

(4) Digitale etikettering kan echter ook nieuwe uitdagingen creëren voor kwetsbare bevolkingsgroepen, met name personen zonder of met onvoldoende digitale vaardigheden of personen met een beperking, en zo de digitale kloof accentueren. Daarom moeten er voorwaarden worden verbonden aan de invoering van digitale etikettering in Verordening (EU) 2019/1009, rekening houdend met de noodzaak om een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu te waarborgen en met de digitale geletterdheid.

(5) Marktdeelnemers moeten vrij blijven om voor verstrekking van een digitaal of fysiek etiket te kiezen. Dit zorgt ervoor dat marktdeelnemers de flexibiliteit hebben om te kiezen voor de regels die het beste bij hun situatie passen. Het is met name belangrijk om geen ongerechtvaardigde kosten te creëren voor kleine en middelgrote ondernemingen, waarvoor digitale etikettering een uitdaging kan vormen, gezien de beperkte volumes of soorten EU-bemestingsproducten.

(6) De keuze om een digitaal etiket te verstrekken ligt voornamelijk bij de fabrikanten en importeurs, die verantwoordelijk zijn voor de naleving van de etiketteringsvoorschriften van bijlage III bij Verordening (EU) 2019/1009. Om het gebruik van digitale etiketten zoveel mogelijk te stimuleren en zo de informatieverstrekking aan gebruikers te verbeteren, moeten distributeurs echter ook de mogelijkheid hebben om het etiket van EU-bemestingsproducten die zij op de markt aanbieden, te digitaliseren op basis van de reeds door de fabrikant verstrekte informatie. De mate waarin gebruik wordt gemaakt van digitale etikettering moet afhangen van twee factoren: of de EU-bemestingsproducten aan marktdeelnemers of eindgebruikers worden aangeboden en of de producten al dan niet met een verpakking worden geleverd.

(7) Het moet marktdeelnemers worden toegestaan om alle in bijlage III bij Verordening (EU) 2019/1009 bedoelde etiketteringselementen alleen op een digitaal etiket te vermelden voor de EU-bemestingsproducten die, met of zonder verpakking, aan andere marktdeelnemers worden geleverd. Het gebruik van digitale etiketten kan in dergelijke gevallen de etiketteringskosten in de toeleveringsketen verlagen. Importeurs of distributeurs zullen vervolgens een fysiek etiket op het EU-bemestingsproduct aan kunnen brengen in de officiële talen die nodig zijn voor hun specifieke situatie. Bovendien kunnen in geval van menging, verpakking of herverpakking van EU-bemestingsproducten etiketteringskosten worden vermeden, aangezien de producten slechts één keer met een fysiek etiket kunnen worden geëtiketteerd voordat zij de eindgebruikers bereiken. Aangezien producten aan marktdeelnemers worden geleverd, is dat niet van invloed op de informatieverstrekking aan eindgebruikers. Wanneer marktdeelnemers ervoor kiezen om, in aanvulling op een digitaal etiket, een fysiek etiket te verstrekken, moeten zij vrij kunnen beslissen welke etiketteringselementen zij op dat fysieke etiket opnemen.

(8) Fysieke etikettering blijft de voorkeursoptie voor verstrekking van informatie aan eindgebruikers, aangezien de aanwezigheid van dergelijke fysieke etiketten op de verpakking directe toegang tot informatie biedt. Bovendien wordt de overgrote meerderheid van de op de markt verkrijgbare EU-bemestingsproducten gebruikt door professionele gebruikers, zoals landbouwers. Hoewel professionele gebruikers gewend zijn met bemestingsproducten te werken en voor hun bemestingsplannen dikwijls op adviesdiensten vertrouwen, behoren zij vaak tot oudere leeftijdsgroepen met minder digitale vaardigheden.

(9) Wanneer marktdeelnemers kiezen voor digitale etikettering van EU-bemestingsproducten die in een verpakking aan eindgebruikers worden geleverd, moeten zij er daarom voor zorgen dat ook op het fysieke etiket een bepaald minimum aan informatie aanwezig is. Binnen deze context en in verband met andere specifieke voorschriften voor producten die in een verpakking worden aangeboden, mag een verpakking in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 142/2011 van de Commissie 24 niet meer dan 1 000 kg bevatten. Producten die worden geleverd in een verpakking die deze grenswaarde overschrijdt, moeten voor de toepassing van Verordening (EU) 2019/1009 geacht worden zonder verpakking te zijn geleverd. Dit biedt ook een antwoord op de uitdagingen waarmee kwetsbare bevolkingsgroepen kunnen worden geconfronteerd. Als het marktdeelnemers wordt toegestaan bepaalde informatie uitsluitend op een digitaal etiket te verstrekken, moet de keuze van die informatie daarom op de huidige stand van de digitalisering van de samenleving en de specifieke situatie van de gebruikers van EU-bemestingsproducten worden afgestemd. Om alle eindgebruikers in staat te stellen weloverwogen keuzes te maken alvorens EU-bemestingsproducten te kopen en om ervoor te zorgen dat alle groepen eindgebruikers veilig omgaan met dergelijke producten en ze veilig gebruiken, moet het fysieke etiket altijd informatie bevatten over de bescherming van de menselijke gezondheid en het milieu, evenals een minimum aan informatie over de agronomische efficiëntie van de EU-bemestingsproducten en over de inhoud en het gebruik ervan. In Verordening (EU) 2019/1009 moet duidelijk worden aangegeven welke informatie alleen in digitale vorm mag worden verstrekt.

(10) Voor EU-bemestingsproducten die onverpakt worden geleverd, moeten de marktdeelnemers de etiketteringselementen in een bijsluiter verstrekken. In tegenstelling tot een fysiek etiket is de bijsluiter niet fysiek met het product verbonden en biedt deze dus geen directe toegang tot de informatie die relevant is bij de omgang met het product. Het aanbieden van dezelfde etiketteringselementen in digitaal formaat vereist een aanpassing van de manier waarop de informatie wordt opgevraagd zonder dat dit aanzienlijke risico’s voor de gebruikers met zich meebrengt. Het moet marktdeelnemers daarom worden toegestaan alle in bijlage III bij Verordening (EU) 2019/1009 bedoelde etiketteringselementen voor onverpakt geleverde EU-bemestingsproducten alleen op een digitaal etiket te vermelden. Wanneer de marktdeelnemers ervoor kiezen om, in aanvulling op een digitaal etiket, een fysiek etiket te verstrekken, moeten zij vrij kunnen beslissen welke etiketteringselementen zij op dat fysieke etiket opnemen.

(11) Om te zorgen voor een gelijk speelveld voor marktdeelnemers die EU-bemestingsproducten op de markt aanbieden en om de eindgebruikers van dergelijke producten te beschermen, moeten voorschriften voor de digitale etikettering worden vastgesteld.

(12) Om ervoor te zorgen dat gebruikers alle etiketteringselementen op het digitale etiket ontvangen en de informatie niet van zowel een fysiek als een digitaal etiket hoeven te verzamelen, moeten marktdeelnemers die een digitaal etiket gebruiken, worden verplicht al deze etiketteringselementen op dat etiket te vermelden, met inbegrip van de elementen die ook op het fysieke etiket staan. Het digitale etiket moet ook informatie bevatten aan de hand waarvan eindgebruikers de fabrikant van de EU-bemestingsproducten kunnen identificeren en contacteren, aangezien dit essentiële informatie is en de digitale verstrekking ervan de koppeling tussen het product en het digitale etiket zal vergemakkelijken. Omdat bemestingsproducten ook als niet-geharmoniseerde producten in de handel worden gebracht, is het bovendien belangrijk om de CE-markering en bijbehorende verwijzing naar een aangemelde instantie op het digitale etiket op te nemen, zodat eindgebruikers alleen al aan de hand van het digitale etiket kunnen herkennen dat het product overeenkomstig Verordening (EU) 2019/1009 in de handel is gebracht. Om de bijwerking van bepaalde door de fabrikanten te verstrekken informatie – die vaak verandert en niet dagelijks door eindgebruikers wordt gebruikt (zoals het partijnummer en de productiedatum) – te vergemakkelijken, moeten de fabrikanten echter de keuze hebben om de informatie fysiek of digitaal te verstrekken.

(13) Digitale etiketten zijn, net als fysieke etiketten, een middel om verplichte informatie over EU-bemestingsproducten aan de gebruikers te verstrekken. Marktdeelnemers moeten dan ook zorgen voor gratis toegang tot digitale etiketten. Om de kans te vergroten dat gebruikers de informatie in de praktijk ook daadwerkelijk zullen opvragen, moet de informatie op het digitale etiket bovendien gemakkelijk toegankelijk zijn. Marktdeelnemers mogen de op grond van Verordening (EU) 2019/1009 vereiste informatie niet combineren met andere informatie die niet op grond van Verordening (EU) 2019/1009 vereist is, zoals marketing- of commerciële boodschappen. De digitale omgeving heeft geen last van de ruimtelijke beperkingen die typerend zijn voor fysieke etiketten die op de verpakking worden aangebracht. Het is daarom belangrijk om de overeenkomstig Verordening (EU) 2019/1009 verstrekte etiketteringselementen op één plaats te concentreren, zodat deze niet moeilijk te vinden zijn tussen allerlei andere informatie die marktdeelnemers eventueel verstrekken. Marktdeelnemers moeten er ook voor zorgen dat digitale etiketten zodanig worden gepresenteerd dat rekening wordt gehouden met de behoeften van kwetsbare bevolkingsgroepen, om de uitdagingen waarmee deze groepen kunnen worden geconfronteerd, verder te beperken.

(14) Rekening houdend met het belang van de gebruikers om toegang te hebben tot informatie over EU-bemestingsproducten met een relatief lange houdbaarheid en met het belang van de marktdeelnemers om onnodige kosten te vermijden, moeten marktdeelnemers ervoor zorgen dat het digitale etiket beschikbaar is gedurende een periode van vijf jaar vanaf het moment waarop het EU-bemestingsproduct in de handel wordt gebracht.

(15) Om mogelijke risico’s als gevolg van het niet beschikbaar zijn van het digitale etiket voor kwetsbare bevolkingsgroepen te beperken, met name wat betreft EU-bemestingsproducten die zonder verpakking aan eindgebruikers worden geleverd, en waarbij alle etiketteringselementen digitaal mogen worden verstrekt, moeten marktdeelnemers worden verplicht om eindgebruikers de etiketteringselementen desgevraagd op alternatieve wijzen te verstrekken. Wanneer het digitale etiket tijdelijk niet beschikbaar is, moet de informatie zelfs ongevraagd worden verstrekt.

(16) De voorschriften voor de technische documentatie in bijlage IV bij Verordening (EU) 2019/1009 moeten worden aangepast zodat rekening wordt gehouden met de invoering van digitale etiketten. Aangezien de mogelijkheid bestaat om alleen een digitaal etiket te verstrekken voor EU-bemestingsproducten die aan mengers worden aangeboden, moet de technische documentatie van bemestingsproductenblends bovendien een exemplaar bevatten van de krachtens bijlage III bij Verordening (EU) 2019/1009 verstrekte informatie over de samenstellende EU-bemestingsproducten, om het markttoezicht te vergemakkelijken.

(17) Om Verordening (EU) 2019/1009 actueel te houden en hierin de technische vooruitgang, nieuwe wetenschappelijke kennis en de evolutie op het gebied van de digitalisering van de samenleving te verwerken, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie handelingen vast te stellen ter aanvulling van de voorschriften voor digitale etikettering en tot wijziging van bijlage III met betrekking tot de keuze van etiketteringselementen waarvan het marktdeelnemers die EU-bemestingsproducten in een verpakking aan eindgebruikers op de markt aanbieden, is toegestaan ze alleen op een digitaal etiket te verstrekken. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden passende raadplegingen uitvoert, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven 25 . Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(18) Bij het vaststellen van meer gedetailleerde regels voor digitale etikettering moet de Commissie bijzondere aandacht besteden aan andere regels van de Unie inzake de verstrekking van informatie over producten of stoffen en mengsels in een digitale vorm.

(19) Bij het bepalen welke etiketteringselementen uitsluitend in digitale verstrekt mogen worden door marktdeelnemers die EU-bemestingsproducten in een verpakking aan eindgebruikers op de markt aanbieden, moet de Commissie rekening houden met de mate van digitale geletterdheid van de gebruikers van EU-bemestingsproducten en met de noodzaak om het gebruik van dergelijke producten veilig te houden voor de menselijke gezondheid en het milieu.

(20) Verordening (EU) 2019/1009 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(21) Aangezien deze verordening voorziet in de mogelijkheid om alle of een deel van de voorgeschreven etiketteringselementen van bijlage III alleen via digitale etiketten te verstrekken, moet de toepassing ervan worden uitgesteld om voldoende tijd te bieden voor de ontwikkeling van de aanvullende voorschriften voor de digitale etikettering.

(22) De specifieke doelstellingen van deze verordening, namelijk het verbeteren van de leesbaarheid van de etiketten van EU-bemestingsproducten en het vergemakkelijken van het beheer van dergelijke etiketten door de marktdeelnemers, kunnen niet voldoende door de lidstaten worden verwezenlijkt. Aangezien deze doelstellingen vanwege hun omvang en gevolgen beter op het niveau van de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening, door invoering van de mogelijkheid om voor bepaalde informatie digitale etikettering te gebruiken, niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.