Toelichting bij COM(2024)438 - - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2024)438 - . |
|---|---|
| bron | COM(2024)438 |
| datum | 01-10-2024 |
• Motivering en doel van het voorstel
De Overeenkomst voor wetenschappelijke en technologische samenwerking tussen de Europese Gemeenschap en Oekraïne0 (hierna “de Overeenkomst” genoemd) werd op 4 juli 2002 in Kopenhagen ondertekend en werd oorspronkelijk gesloten voor een periode tot en met 31 december 20020. Overeenkomstig artikel 12, punt b), van de Overeenkomst kan de Overeenkomst met instemming van beide partijen telkens met vijf jaar worden verlengd. De Overeenkomst is vier keer verlengd: in 20030, 20110, 20150 en 20200.
De huidige overeenkomst verstrijkt op 8 november 2024.
De verlenging van de Overeenkomst voor een aanvullende periode van vijf jaar is in het wederzijds belang van beide partijen bij de Overeenkomst, teneinde de samenwerking tussen de EU en Oekraïne op de in artikel 4 van de Overeenkomst genoemde gezamenlijke prioritaire gebieden van wetenschap en technologie, die wederzijdse voordelen oplevert, te blijven bevorderen.
Oekraïne heeft een lange traditie van wetenschappelijke en technologische excellentie, en ondanks de moeilijkheden van de laatste jaren en de onwettige en niet-uitgelokte aanvalsoorlog van Rusland, beschikt het land nog steeds over uitmuntende wetenschap en wetenschappers, en blijft het een belangrijke speler op het gebied van wetenschap, technologie en innovatie in het nabuurschap van de Unie. De samenwerking tussen de Unie en Oekraïne is van oudsher zeer actief geweest, met name op het gebied van geavanceerde/nieuwe materialen, IT-technologie, fysica en astronomie, engineering, landbouwtechnologie, nanotechnologie, biotechnologie en toepassingen daarvan in verschillende sectoren, zoals luchtvaart, energie en biogeneeskunde, met name immuuntherapieën voor kanker.
Bij brief van 23 mei 2024 hebben de Oekraïense ministeries van Onderwijs en Wetenschap en van Buitenlandse Zaken blijk gegeven van hun belangstelling in verlenging van de Overeenkomst. De regering van Oekraïne is aan haar zijde reeds begonnen met het verlengingsproces.
De inhoud van het voorgestelde besluit is de verlenging van de bestaande overeenkomst. In alle andere opzichten zal de Overeenkomst identiek zijn aan de inhoud van de huidige overeenkomst. De verlengde overeenkomst zal derhalve voor geen van beide partijen nieuwe of aanvullende rechten en verplichtingen creëren, maar zal de tussen de partijen reeds bestaande rechtsregels inzake wetenschappelijke en technologische samenwerking verlengen.
• Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein
Dit initiatief is volledig in overeenstemming met de mededeling van de Commissie over de totaalaanpak voor onderzoek en innovatie0.
De Overeenkomst is ook een middel voor de uitvoering van de strategie voor internationale samenwerking van de EU op het gebied van onderzoek en innovatie, waarin de onderzoeks- en innovatiesector van de EU tot meer internationalisering en openheid wordt opgeroepen.
Deze overeenkomst wordt aangevuld door de associatieovereenkomst Horizon Europa, die specifiek gericht is op de voorwaarden voor de deelname van Oekraïne aan het Horizon Europa-programma en het programma voor onderzoek en opleiding van de Euratom0. De verlenging van deze overeenkomst inzake wetenschap en technologie zou het mogelijk maken het algemene overkoepelende rechtskader voor bilaterale samenwerking op het gebied van wetenschap, innovatie en technologie te behouden en zou een verder politiek signaal afgeven over het belang dat de EU aan de samenwerking met Oekraïne hecht.
• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie
In de conclusies van de Europese Raad van 23‑24 juni 2022 werd de krachtige steun voor Oekraïne in het aanhoudende conflict met Rusland herhaald, evenals de toezegging om de algehele economische, sociale en financiële veerkracht van Oekraïne te blijven ondersteunen. Evenzo zijn acties ter ondersteuning en versterking van het onderzoeks- en innovatie-ecosysteem van Oekraïne opgenomen in het Oekraïneplan van de faciliteit voor Oekraïne, dat is goedgekeurd bij Uitvoeringsbesluit 2024/1447 van de Raad van 14 mei 2024. Deze Overeenkomst legt de grondslag voor verdere wetenschappelijke en technologische samenwerking met Oekraïne ter ondersteuning van deze prioriteiten.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
De bevoegdheid van de EU om internationaal op te treden op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling is gebaseerd op artikel 186 VWEU. De procedurele rechtsgrondslag van dit voorstel is artikel 218, lid 6, tweede alinea, punt a), v), van het VWEU.
• Subsidiariteit
Overeenkomstig artikel 4, lid 3, VWEU is de Unie bevoegd op te treden op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en de ruimte, met name door programma’s vast te stellen en uit te voeren. De uitoefening van die bevoegdheid belet de lidstaten echter niet hun eigen bevoegdheid uit te oefenen.
Het doel van de Overeenkomst is het op Unieniveau stimuleren, ontwikkelen en faciliteren van samenwerkingsactiviteiten met Oekraïne op wetenschappelijke en technologische gebieden van gemeenschappelijk belang. Het omvat de deelname van Oekraïense entiteiten aan projecten van de Unie onder de kaderprogramma’s voor onderzoek en innovatie.
Met bilaterale overeenkomsten tussen een lidstaat en een derde land kan geen samenwerking met een derde land op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling op Unieniveau worden gerealiseerd.
3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Dit initiatief maakt geen deel uit van het programma voor gezonde en resultaatgerichte regelgeving (Refit) van de Commissie. Refit is alleen van toepassing in gevallen waarin wetgevingsvoorstellen worden gedaan om bestaande EU-wetgeving te wijzigen en wanneer regelgevingskosten ontstaan.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
Zoals uiteengezet in het financieel memorandum, zijn voor dit initiatief geen personele of administratieve middelen nodig.
In het licht van bovenstaande overwegingen verzoekt de Commissie de Raad:
— namens de Unie, en na goedkeuring door het Europees Parlement, goedkeuring te verlenen voor de verlenging van de Overeenkomst voor wetenschappelijke en technologische samenwerking tussen de Europese Gemeenschap en Oekraïne met een aanvullende periode van vijf jaar (d.w.z. van 8 november 2024 tot en met 8 november 2029).