Toelichting bij COM(2023)290 - Gebruik dat in 2021 door de instellingen is gemaakt van de Verordeningen van de Raad nr. 495/77, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1945/2006 (over wachtdiensten), nr. 858/2004 (over werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter) en nr. 300/76, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 (over continu- en ploegendienst)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN DE RAAD EN HET EUROPEES PARLEMENT

over het gebruik dat in 2021 door de instellingen is gemaakt van de Verordeningen van de Raad nr. 495/77, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1945/2006 (over wachtdiensten), nr. 858/2004 (over werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter) en nr. 300/76, laatstelijk gewijzigd bij Verordening nr. 1873/2006 (over continu- en ploegendienst)

1. Inleiding

Overeenkomstig de Verordeningen van de Raad over wachtdiensten (nr. 495/77) en werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter (nr. 858/2004) moet de Commissie jaarlijks verslag uitbrengen aan de Raad over het aantal ambtenaren en andere personeelsleden per categorie aan wie de in de verordeningen bedoelde toeslagen zijn toegekend en over het totaalbedrag van de uitgaven daarvoor.

Dit verslag is gebaseerd op de recentste cijfers voor een heel jaar die beschikbaar waren op het moment van de opstelling en heeft betrekking op 2021. Het verslag bestrijkt alle instellingen en biedt volledigheidshalve ook dezelfde informatie over het gebruik van continu- en ploegendiensten (Verordening nr. 300/76 van de Raad).

2. Toeslag voor wachtdiensten

De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door de artikelen 55 en 56 ter van het Statuut en Verordening nr. 495/77 van de Raad van 8 maart 1977, zoals gewijzigd.

1.

De betaling van de toeslag is beperkt tot ambtenaren en andere functionarissen wier bezoldiging ten laste komt van onderzoekskredieten en die werkzaam zijn in:


2.

- een instelling van het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek (JRC); of


3.

- een actie onder contract, of


4.

wier bezoldiging ten laste komt van beleidskredieten en die werkzaam zijn in:


- de bediening van of het toezicht op technische installaties,
- een beveiligingsdienst,
- een ICT-dienst,

5.

- een afdeling die het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid/Europees Veiligheids- en Defensiebeleid (GBVB/EVDB) of regelingen voor coördinatie in nood- en crisissituaties ondersteunt; of

- bij een dienst die is opgezet om de lidstaten 24 uur per dag en 7 dagen per week (“LS 24/7”) bij te staan bij de coördinatie in nood- of crisissituaties, of bij een dienst die met zekerheid taken moet verrichten om de bijstand aan de lidstaten te garanderen.

6.

De toeslag voor wachtdiensten wordt in punten uitgedrukt. Het aantal punten per uur werkelijk verrichte wachtdienst is als volgt bepaald:


- wachtdienst thuis op een werkdag: 2,15 punten;
- wachtdienst thuis in het weekend of op feestdagen: 4,3 punten;
- wachtdienst op het werk op een werkdag: 11 punten;
- wachtdienst op het werk in het weekend of op feestdagen 22 punten.

Elk punt stemt overeen met 0,032 % van het basissalaris van een ambtenaar in rang 1, salaristrap 1 (= 0,98 EUR in 2021).

In onderstaande tabel wordt voor 2021 het aantal toeslagen per instelling vermeld.

2.1. Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten)

InstellingADASTACTotaal
FG IFG IIFG IIIFG IV
Parlement0000000
Raad1480301098
Commissie13625348111612476
- waarvan JRC:
467918027152
Hof van Justitie1114100127
Rekenkamer031600019
EESC0100102
CvdR0300104
EDEO147000122
Ombudsman0000000
EDPS0000000
Totaal17536168111914648

2.2. Aantal begunstigden per soort wachtdienst

InstellingThuisThuis en op het werkOp het werkTotaal
Parlement0000
Raad980098
Commissie46169476
- waarvan JRC:
13868152
Hof van Justitie270027
Rekenkamer190019
EESC0202
CvdR0404
EDEO220022
Ombudsman0000
EDPS0000
Totaal627129648


2.3. Aantal begunstigden per werkgebied

InstellingJRCActies onder contractTechnische installatiesVeiligheid/beveiligingICTGBVB/ EVDBLS 24/7Totaal
Parlement00000000
Raad000285614098
Commissie152259108113042476
- waarvan JRC:
152000000152
Hof van Justitie00161100027
Rekenkamer0001900019
EESC00020002
CvdR00040004
EDEO0004711022
Ombudsman00000000
EDPS00000000
Totaal1522751761762542648

3. Toeslag voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter

De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door artikel 56 quater van het Statuut en Verordening nr. 858/2004 van de Raad van 29 april 2004, zoals gewijzigd. De toeslag wordt toegekend ter compensatie van bijzondere werkomstandigheden in verband met i) persoonlijke bescherming (het dragen van bijzonder ongemakkelijke speciale kleding, gedeeltelijke bescherming), ii) de werkomgeving (afgesloten ruimten, ruimten met geluidsoverlast en gevaarlijke plaatsen), en iii) de aard van de werkzaamheden (bijvoorbeeld het hanteren van bijtende of ontplofbare stoffen)1.

De toeslag wordt uitgedrukt in punten per daadwerkelijk arbeidsuur. Het aantal punten varieert van 2 (bijvoorbeeld voor werk in ruimten met geluid van gemiddeld meer dan 85 decibel) tot maximaal 50 (bijvoorbeeld voor het dragen van brandwerende kleding van het type autonome duikerpakken). Elk punt stemt overeen met 0,032 % van het basissalaris van een ambtenaar in rang 1, salaristrap 1 (= 0,98 EUR in 2021).

3.1. Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten)

InstellingADASTACTotaal
FG IFG IIFG IIIFG IV
Parlement0000000
Raad0000000
Commissie1911225027165
- waarvan JRC:
1810915027151
Hof van Justitie0000000
Rekenkamer0000000
EESC0000000
CvdR0000000
EDEO0000000
Ombudsman0000000
EDPS0000000
Totaal1911225027165


4. Toeslag voor continu- of ploegendienst

De rechtsgrondslag voor deze toeslag wordt gevormd door artikel 56 bis van het Statuut en Verordening nr. 300/76 van de Raad van 9 februari 1976, zoals gewijzigd.

7.

De betaling van de toeslag is beperkt tot ambtenaren en andere functionarissen wier bezoldiging ten laste komt van onderzoekskredieten en die werkzaam zijn in:


8.

- bij een instelling van het JRC, of

- een actie onder contract, of

9.

wier bezoldiging ten laste komt van beleidskredieten en die werkzaam zijn in:


- een ICT-dienst,
- een beveiligingsdienst,
- een telefooncentrale of informatiedienst of aan een ontvangstbalie,
- een afdeling die het GBVB/EVDB of regelingen voor coördinatie in nood- en crisissituaties ondersteunt;

10.

- een dienst die steun verleent bij de coördinatie in nood- of crisissituaties, of

- de bediening van of het toezicht op technische installaties.

In onderstaande tabel wordt voor 2021 het aantal toeslagen per instelling vermeld.

4.1. Aantal begunstigden (ambtenaren/tijdelijke functionarissen en arbeidscontractanten)

InstellingADASTACTotaal
FG IFG IIFG IIIFG IV
Parlement2875069212627
Raad074050079
Commissie098218251153
- waarvan JRC:
0171000027
Hof van Justitie0000000
Rekenkamer011600017
EESC0100102
CvdR0300104
EDEO031010032
Ombudsman0000000
EDPS0000000
Totaal229554323483914

11.

Er is voorzien in vier verschillende tarieven voor de maandelijkse toeslag (cijfers voor 2021):


- tarief 1: werk in een dienst met twee ploegen, weekends en feestdagen niet inbegrepen: 440,26 EUR;
- tarief 2: werk in een dienst met twee ploegen, nachten, weekends en feestdagen inbegrepen: 664,51 EUR;
- tarief 3: 24 uur/dag, weekends en feestdagen niet inbegrepen: 726,56 EUR;
- tarief 4: 24 uur/dag, 7 dagen/week: 990,54 EUR.


4.2. Aantal begunstigden per tarief:

InstellingTarief 1Tarief 2Tarief 3Tarief 4Totaal
432,05652,12713,01972,07
Parlement803190228627
Raad23005679
Commissie1408131153
- waarvan JRC:
0081927
Hof van Justitie00000
Rekenkamer0001717
EESC20002
CvdR40004
EDEO21001132
Ombudsman00000
EDPS00000
Totaal1443198443914

4.3. Aantal begunstigden per werkgebied

InstellingJRCCoörd. crisis/noodICTVeiligheid/beveiligingTelefooncentrale/ontvangstbalieGBVB/
EDVB
Technische installatiesActies onder contractTotaal
Parlement000560380290627
Raad00079000079
Commissie272214900000153
- waarvan JRC:
27000000027
Hof van Justitie000000000
Rekenkamer00017000017
EESC000200002
CvdR000400004
EDEO001290110032
Ombudsman000000000
EDPS000000000
Totaal2722267613811290914


5. Betrokken diensten en motivering

Het Europees Parlement, de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie, de Rekenkamer, de beide comités en de EDEO doen een beroep op wachtdiensten en/of continu- of ploegendiensten, en betalen de daartoe voorziene toeslagen.

Alleen de Commissie betaalt toeslagen voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter, voor het JRC, het Bureau voor infrastructuur en logistiek in Brussel (OIB) en het directoraat-generaal Energie (DG ENER).

Twee van de tien instellingen en organen gaven aan dat de COVID-19-crisis in 2021 nog altijd van invloed was op het aantal begunstigden. Meer personeelsleden werken vanuit huis dan vóór de crisis, sommige gebouwen waren nog steeds gesloten of beperkt toegankelijk, en soms was het moeilijk om personeel te vervangen dat COVID-19 had opgelopen. De specifieke impact wordt vermeld in de door de betrokken instelling verstrekte toelichting.

5.1. Motivering voor wachtdiensten

Raad: In 2021 betaalde de Raad toeslagen voor wachtdiensten aan 98 personeelsleden (97 in 2020).

Het gaat om diensten op de volgende gebieden: i) informatie- en communicatietechnologie (ICT), gegarandeerde interventies voor de bescherming en de goede werking van computer- en communicatienetwerken, ondersteuning bij onvoorziene werkzaamheden van de Europese Raad, de Raad en de voorbereidende organen en voor dringende behoeften van de Europese Raad, de Raad en het secretariaat-generaal wat betreft de behandeling van gerubriceerde EU-informatie en de ondersteuning van de werkzaamheden van de voorzitter en de secretaris-generaal in het kader van het externe beleid; ii) beveiliging/veiligheid om onmiddellijk te kunnen reageren op alle mogelijke incidenten waardoor het personeel van de Europese Raad, de Raad en de werkzaamheden van het secretariaat-generaal kunnen worden getroffen, en om 24 uur per dag en 7 dagen per week ondersteuning te kunnen bieden aan veiligheidsfunctionarissen op dienstreis; iii) snelle opstelling, publicatie op internet en verspreiding van de onmiddellijke en urgente verklaringen van het roterende voorzitterschap en de voorzitter van de Europese Raad in het kader van het GBVB/EVDB en ondersteuning van de werkzaamheden van de voorzitter van de Europese Raad en de secretaris-generaal in het kader van het externe beleid.

In 2021 werden de wachtdiensten uitsluitend thuis verricht.

Commissie: In 2021 betaalde de Commissie toeslagen voor wachtdiensten aan 476 personeelsleden, wat neerkomt op een stijging van 13 % ten opzichte van 2020 (toen 421 personeelsleden dergelijke toeslagen ontvingen). Deze toename houdt voornamelijk verband met 65 extra begunstigden in DG HR, vanwege een toename van het aantal posten dat is toegewezen aan persoonsbeveiliging in het kader van de gezondheids- en veiligheidsvoorschriften.

Bijna 32 % (152) van deze personeelsleden zijn werkzaam bij een van de Gemeenschappelijke Centra voor onderzoek van de Commissie. Ten opzichte van het jaar ervoor waren er vier extra begunstigden bij het JRC, vanwege de vervanging van personeel met verlof en de instelling van een nieuwe dienst om te voldoen aan de wetgeving van het gastland. Bij de JRC’s worden de wachtdiensten in de meeste gevallen thuis verricht, met uitzondering van Ispra, waar de wachtdiensten op het werk of thuis worden verricht, naargelang de specifieke aard van de taken.

Bij de andere directoraten-generaal van de Commissie is het aantal begunstigden licht gedaald voor DG DIGIT (-4) en DG ECHO (-9) vanwege functieveranderingen, beëindiging van contracten of pensionering. In de andere directoraten-generaal van de Commissie is de situatie vrijwel stabiel gebleven ten opzichte van 2020.

Hof van Justitie: In 2021 betaalde het Hof van Justitie toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 27 personeelsleden (26 in 2021). Alle begunstigden werken bij het directoraat Gebouwen en Veiligheid van het directoraat-generaal Administratie. De eenheden waar de begunstigden werken, zijn verantwoordelijk voor de projectontwikkelingsactiviteiten van het Hof, gebouwenbeheer en beveiliging.

Rekenkamer: De maandelijkse planning van de dienst veiligheid en beveiliging omvatte in 2021 wachtdiensten thuis voor 19 personeelsleden (17 in 2020). Zij waarborgen de veiligheid van de gebouwen en de aanwezigen in deze gebouwen 24 uur per dag, 7 dagen per week en het hele jaar door.

EESC/CvdR: Het EESC en het CvdR hebben een gemeenschappelijke wachtdienst om ervoor te zorgen dat het veiligheidspersoneel bereikbaar is en te allen tijde kan reageren in geval van incidenten waarvoor maatregelen nodig zijn als de instelling gesloten is. In 2021 waren bij deze wachtdienst (thuis en op de werkplek) 2 EESC-medewerkers 3 in 2020) en 4 CvdR-medewerkers betrokken (idem in 2020).

EDEO: In 2021 betaalde de EDEO toeslagen voor wachtdiensten thuis aan 22 personeelsleden (28 in 2020). Deze daling is voornamelijk te wijten aan het einde van de wachtdienst in de afdeling Strategische Communicatie en de vervanging van de voormalige secretaris-generaal en haar team. Voor de nieuwe secretaris-generaal werd in 2021 geen nieuwe wachtdienst ingesteld. Daarentegen is wel een nieuwe wachtdienstregeling ingesteld voor de speciale gezant voor de ruimtevaart en de taskforce Ruimtevaart, waarvan de werkzaamheden vallen onder het Galileo-mechanisme voor dreigingsrespons.

Deze wachtdiensten bestreken drie werkgebieden: i) beveiligingsdiensten, om het personeel van de EDEO, bezoekers, gebouwen en materiële activa in Brussel en gerubriceerde informatie permanent te beschermen; ii) ondersteuning van het GBVB/EVDB voor monitoring van gebeurtenissen wereldwijd, 24 uur per dag en 7 dagen per week, respons op crises, incidenten, kritieke gebeurtenissen, specifieke situaties of noodsituaties, ondersteuning van de hoge vertegenwoordiger en EU-actoren, facilitering van de vergaderingen van het crisisplatform van de EDEO buiten de normale werkuren, en ondersteuning van de personeelsdienst en de secretaris-generaal bij hun operationele taken met betrekking tot de bescherming van de veiligheid en de essentiële belangen van de Unie en haar lidstaten in geval van een bedreiging voor of via het Galileo-systeem; iii) de ICT-dienst via het COMCEN (Communicatiecentrum), dat diensten verleent voor het verstrekken van gerubriceerde informatie aan alle personeelsleden van de EDEO, en ook diensten verleent aan het secretariaat-generaal van de Raad met betrekking tot het operationele beheer van de centrale systeemhub en het inbelpunt van Cortesy, en via het centrale EUCI-register dat zorgt voor de registratie van C-UE/EU-C- en S-UE/EU-S-documenten.

5.2. Motivering voor de toeslag voor werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter

Commissie: Net als in 2020 is de Commissie de enige instelling die van deze mogelijkheid gebruik heeft gemaakt. De toeslagen werden betaald aan personeelsleden van de reproductiedienst van het Bureau infrastructuur en logistiek te Brussel (OIB), het JRC en DG ENER in het kader van de inspecties van nucleaire installaties, met in totaal 165 begunstigden (199 in 2019). Deze daling van bijna 17 % is onder meer het gevolg van de COVID-19-crisis, waardoor sommige begunstigden geen werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter hoefden uit te voeren en in deze periode hoefden begunstigden die met pensioen gingen of de dienst verlieten, niet te worden vervangen.

12.

In 2021 was het totale aantal uren dat in moeilijke omstandigheden werd gewerkt, als volgt verdeeld:


- 23 565,25 uren in verband met persoonlijke bescherming (bijvoorbeeld het dragen van ongemakkelijke beschermende kleding) (25 282,64 in 2020);
- 39 351,35 uren in verband met de werkomgeving (bijvoorbeeld geluidsoverlast, gevaarlijke plaatsen) (42 379,07 in 2020);
- 4 819,58 uren in verband met de aard van de werkzaamheden (bijvoorbeeld het hanteren van bijtende stoffen) (5 073,61 in 2020).
- 148,25 uren in verband met de veiligheid van personen en de werkplek (0 in 2020).

Het aantal uren is aanzienlijk gedaald als gevolg van de daling van het aantal begunstigden. De COVID-19-crisis leidde tot meer telewerk, wat de afname van de werkzaamheden met een bezwaarlijk karakter ten opzichte van 2020 verklaart.

5.3. Motivering voor continu- of ploegendienst

Europees Parlement: In 2021 betaalde het Europees Parlement een continu- of ploegendienst voor i) veiligheids- en beveiligingsdiensten op de drie werklocaties: Brussel, Straatsburg en Luxemburg; ii) diensten in verband met de ontvangst, beveiliging en controle van bezoekers (Parlementarium, Huis van de Europese geschiedenis, Jean Monnet-huis), het sportcentrum) en de telefooncentrale, die verschillende diensten in verschillende talen aanbiedt, zoals de doorschakeling van inkomende en uitgaande gesprekken en het verstrekken van contactgegevens (telefoon- en faxnummers, e-mail en kantooradressen) en informatie over vergaderingen en gebouwen van het Europees Parlement. iii) technische installatiediensten voor het toezicht op en de coördinatie van externe aanbieders van onderhoudsdiensten, met name buiten de normale werktijden, en het onderhoud van bepaalde soorten gevoelige informatie, zoals de plannen van het Parlement.

Het betreft een systeem met twee ploegen (tarief 1), met twee ploegen, nachten, weekends en feestdagen inbegrepen (tarief 2), dan wel een ononderbroken dienst van 24 uur per dag (tarief 4). Het aantal begunstigden is in 2021 aanzienlijk toegenomen: 627 tegenover 545 in 2020, Deze toename houdt verband met een nieuwe technische installatiedienst die in 2021 operationeel is geworden en met de heropening van gebouwen na COVID-19.

Raad: De Raad gebruikt een ploegendienstsysteem om de continuïteit te waarborgen van de diensten die in de twee gebouwen verantwoordelijk zijn voor de preventie en de beveiliging van gebouwen en personen. Het aantal begunstigden is vrijwel stabiel: 79 in 2021 tegenover 78 in 2020).

Commissie: Binnen de Commissie hebben het JRC (hoofdzakelijk om taakgebonden redenen) en DG HR (dienst beveiliging en preventie) het meest gebruikgemaakt van ploegendiensten (respectievelijk 27 en 82 personeelsleden in 2021). Ten opzichte van 2020 daalde het aantal begunstigden voor zowel het JRC als DG HR met één.

Net als in 2020 werkten in de andere DG’s 44 personen in ploegendienst op de volgende gebieden:

- veiligheid en preventie: 8 (OIL);
- ICT: 14 (DG COMM);
- bijstand aan lidstaten: 22 (DG ECHO).

Bij de Commissie worden de tarieven 1, 3 en 4 toegepast, waarbij tarief 4 (continudienst) vooral geldt voor beveiligingsdiensten.

Rekenkamer: In 2021 kende alleen de dienst “Personeelszaken, financiën en algemene diensten” een continudienst om de veiligheid van gebouwen en personen te waarborgen. Het betreft permanente dienstverlening (24 uur per dag) (tarief 4), waarbij 17 personeelsleden zijn betrokken (zelfde aantal als in 2020).

EESC-CvdR: Het EESC en het CvdR hebben een gemeenschappelijke ploegendienst om te voldoen aan de behoefte aan permanente aanwezigheid binnen de veiligheidsdienst. Het EESC betaalde toeslagen aan 2 personeelsleden (tarief 1, gelijk aan 2020), het CvdR aan 4 (tarief 1, gelijk aan 2020).

EDEO: In 2021 betaalde de EDEO 32 toeslagen voor continu- of ploegendiensten (30 in 2020) voor de permanente bescherming van het personeel van de EDEO, de bezoekers, de gebouwen en de activa in Brussel, om 24 uur per dag en 7 dagen per week te zorgen voor monitoring, beoordeling en vroegtijdige waarschuwing bij politiek significante gebeurtenissen of situaties en om communicatiediensten voor gerubriceerde informatie te verlenen aan al het personeel van de EDEO, met inbegrip van de delegaties, en aan het secretariaat-generaal van de Raad.

Zowel tarief 1 als 4 is van toepassing bij de EDEO.


6. BEGROTINGSUITGAVEN PER INSTELLING EN PER TOESLAG (IN EURO)

InstellingWerk in ploegendienstWachtdienstenWerkzaamheden met een bezwaarlijk karakterTotaal
Parlement5 396 651,55005 396 651,55
Raad740 853,00325 127,0001 065 980,00
Commissie1 616 936,141 672 011,34262 111,903 551 059,38
- waarvan JRC:
238 986,33647 637,89241 769,761 128 393,98
Hof van Justitie074 965,88074 965,88
Rekenkamer193 189,3521 162,470214 351,82
EESC10 467,726 530,84016 998,56
CvdR20 084,2412 977,34033 061,58
EDEO245 510,7584 550,220330 060,97 €
Ombudsman0000
EDPS0000
Totaal8 223 692,752 197 325,09262 111,9010 683 129,74

In 2021 bedroegen de totale uitgaven voor alle drie de toeslagen in alle Europese instellingen samen 10 683 129,74 EUR (10 092 450,72 EUR in 2020).

De stijging van de uitgaven voor wachtdiensttoeslagen is voornamelijk toe te schrijven aan de toename van het aantal begunstigden bij de Commissie (van 421 naar 476) en de oprichting van nieuwe wachtdienstteams in de kabinetten van de voorzitter en de secretaris-generaal van de Raad en bij de diensten voor gerubriceerde informatie (SMART) van de Raad. Deze werden eind 2020 ingesteld, waardoor 2021 het eerste jaar was waarin de nieuwe begunstigden voor een heel kalenderjaar toeslagen ontvingen.

Voor de toeslagen voor continu- of ploegendienst zijn de belangrijkste redenen voor de stijging van de uitgaven de toename van het aantal begunstigden bij het Europees Parlement (van 545 naar 672) en de toename van het aantal posten voor persoonsbeveiliging bij de Commissie in 2020, waardoor 2021 het eerste jaar was waarin de in 2020 aangenomen nieuwe begunstigden voor een heel kalenderjaar toeslagen ontvingen.

1 Artikel 3 van Verordening nr. 858/2004 van de Raad.

NL NL