Toelichting bij COM(2022)308 - Sluiting van de Overeenkomst met Oekraïne betreffende het goederenvervoer over de weg

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

dossier COM(2022)308 - Sluiting van de Overeenkomst met Oekraïne betreffende het goederenvervoer over de weg.
bron COM(2022)308 EN
datum 17-06-2022
1. ACHTERGROND VAN HET VOORSTEL

• Motivering en doel van het voorstel

Op 16 juni 2022 heeft de Commissie aan de Raad voorgesteld haar te machtigen om de overeenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne betreffende het goederenvervoer over de weg te ondertekenen.

Het onderhavige voorstel heeft tot doel de sluiting van de overeenkomst namens de Europese Unie goed te keuren.

Door de aanvalsoorlog van Rusland tegen Oekraïne is goederenvervoer zeer moeilijk geworden in Oekraïne. Belangrijke routes voor goederenvervoer via de Zwarte Zee zijn geblokkeerd of vernield door het Russische leger, en het Oekraïense luchtruim is gesloten voor civiel luchtverkeer. Het spoornet wordt prioritair gebruikt voor het vervoer van passagiers en vluchtelingen en is nog steeds er kwetsbaar voor Russische bombardementen.

Het goederenvervoer over de weg tussen de Europese Unie en Oekraïne wordt momenteel geregeld door twee grote mechanismen, namelijk bilaterale vervoersovereenkomsten tussen EU-lidstaten en Oekraïne en vergunningen in het kader van het multilaterale quotasysteem van de ECMT binnen het International Transport Forum. Beide mechanismen leggen quota’s op aan vervoerders van beide partijen, voor wat doorvoer en bilaterale handel betreft.

Het wegvervoer wordt beschouwd als een van de belangrijkste alternatieven voor de uitvoer van producten, waaronder graan, uit Oekraïne. Dit zou de Oekraïense economie ondersteunen, maar zou ook van cruciaal belang zijn voor andere economieën. Door de toenemende bezorgdheid over de voedselvoorziening in de hele wereld, is er steeds meer behoefte aan uitvoer van Oekraïense producten zoals graan, brandstof, levensmiddelen en andere goederen. Tegelijkertijd zal dit extra vervoer over de weg, in vergelijking met normale tijden, echter zeer waarschijnlijk tot gevolg hebben dat de quota’s in de bilaterale overeenkomsten tussen lidstaten en Oekraïne, alsook de quota’s die via het ECMT binnen het International Transport Forum zijn verleend, worden overschreden.

Deze overeenkomst betreffende het goederenvervoer over de weg tussen de Europese Unie en Oekraïne zou derhalve in de plaats komen van bestaande bilaterale vervoersovereenkomsten tussen lidstaten en Oekraïne en zou het gebruik van alternatief vervoer over de weg door exploitanten vergemakkelijken, aangezien het bilateraal vervoer en de doorvoer tussen de twee partijen zouden worden geliberaliseerd.

Sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne kunnen veel Oekraïense bestuurders de administratieve procedures met betrekking tot bestuurdersdocumenten niet meer volgen, zoals aanvragen van internationale rijbewijzen of aanvragen van nieuwe documenten in het geval van verlies of diefstal. Deze overeenkomst zal de twee partijen in staat stellen deze problemen aan te pakken in de huidige, buitengewone omstandigheden. Het is dan ook belangrijk maatregelen te nemen die bestuurders vrijstellen van de verplichting om een internationaal rijbewijs voor te leggen en de besluiten te erkennen die Oekraïne heeft genomen om de administratieve geldigheid van bestuurdersdocumenten te verlengen en de uitwisseling van informatie tussen de bevoegde autoriteiten van de twee partijen te faciliteren teneinde fraude met en vervalsing van bestuurdersdocumenten te bestrijden

Het is dan ook passend een overeenkomst te sluiten waarbij het goederenvervoer tussen de Europese Unie en de Oekraïne wordt geliberaliseerd voor wat bilateraal vervoer en doorvoer betreft. Deze overeenkomst moet ook specifieke bepalingen met betrekking tot rijbewijzen bevatten. Deze overeenkomst moet beperkt zijn in de tijd, maar het moet mogelijk zijn ze te verlengen.

Verenigbaarheid met bestaande bepalingen op het beleidsterrein

Deze overeenkomst was ook voorzien het actieplan voor solidariteitscorridors tussen de EU en Oekraïne 1 , dat tot doel heeft de uitvoer van landbouwproducten uit Oekraïne en de bilaterale handel met de EU te faciliteren. In dit actieplan verbindt de Europese Unie zich ertoe de Oekraïense economie en het economisch herstel te ondersteunen en bij te dragen tot de stabilisering van de wereldwijde voedselmarkten en de mondiale voedselzekerheid te verbeteren.

• Verenigbaarheid met andere beleidsterreinen van de Unie

Deze overeenkomst is samenhangend met het huidige beleid van de EU op het gebied van externe betrekkingen met Oekraïne. De regering van Oekraïne heeft dringend om een dergelijke overeenkomst gevraagd.

De sluiting van een overeenkomst betreffende het goederenvervoer over de weg met Oekraïne zou ook in overeenstemming zijn met de op 27 juni 2014 tussen de Unie en Oekraïne ondertekende associatieovereenkomst; artikel 136 van die overeenkomst voorziet, met het oog op een gecoördineerde ontwikkeling en een geleidelijke liberalisering van het vervoer tussen de partijen, in de sluiting van bijzondere overeenkomsten betreffende die verschillende vormen van vervoer.

2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID

• Rechtsgrondslag

Artikel 91 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, in samenhang met artikel 218, lid 6, punt a), daarvan.

• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)

Niet van toepassing.

• Evenredigheid

De overeenkomst is het meest doeltreffende instrument om de betrekkingen op het gebied van goederenvervoer over de weg tussen de EU en Oekraïne te verbeteren omdat zij de bestaande beperkingen van de quota’s en het vergunningensysteem opheft.

Deze overeenkomst legt geen aanvullende administratieve of financiële lasten op aan de autoriteiten van de lidstaten, noch aan het bedrijfsleven, in vergelijking met de huidige situatie. Zij moet daarentegen de administratieve lasten voor zowel het bedrijfsleven als de lidstaten doen afnemen. Zo hoeven EU-vervoerders niet meer over een vervoersvergunning te beschikken voor de aangegeven categorieën vervoersrechten (doorvoer en bilaterale rechten), waardoor de administratieve lasten voor de EU-vervoerssector en voor Oekraïne zullen afnemen omdat zij deze vergunningen meer hoeven af te drukken en af te geven.

• Keuze van het instrument

Internationale overeenkomst.

3. EVALUATIE, RAADPLEGING VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELING

• Evaluatie van bestaande wetgeving en controle van de resultaatgerichtheid ervan

Niet van toepassing.

• Raadpleging van belanghebbenden

Niet van toepassing.

• Bijeenbrengen en gebruik van expertise

Niet van toepassing.

• Effectbeoordeling

Niet van toepassing.

• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging

Niet van toepassing.

• Grondrechten

Niet van toepassing.

4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING

Het voorstel heeft geen gevolgen voor de begroting van de Unie.

5. OVERIGE ELEMENTEN

• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage

De artikelen 6 en 7 van deze overeenkomst hebben betrekking op een toetsingsmechanisme dat het mogelijk maakt te beoordelen of en voor hoe lang de overeenkomst moet worden verlengd. Daartoe is in artikel 6, lid 2, en artikel 7, lid 2, vastgesteld dat het gemengd comité uiterlijk drie maanden voor het verstrijken van de overeenkomst moet worden bijeengeroepen.

• Toelichtende stukken (bij richtlijnen)

Niet van toepassing.

• Artikelsgewijze toelichting

Artikel 1 heeft betrekking op de goedkeuring van de overeenkomst namens de Europese Unie.

Artikel 2 bepaalt dat de Commissie de kennisgeving zal doen waarbij de Europese Unie ermee instemt door de overeenkomst gebonden te zijn.

Artikel 3 heeft betrekking op de inwerkingtreding van het voorgestelde besluit.