Toelichting bij COM(2012)120 - Verplichting voor de lidstaten tot toetreding tot of ratificatie van het Internationaal Verdrag van Hongkong voor het veilig en milieuverantwoord recyclen van schepen (2009)

Dit is een beperkte versie

U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.

De ontwikkeling en voortzetting van niet-milieuverantwoorde en onveilige scheepsontmantelingspraktijken is zeer zorgwekkend. Grote commerciële zeeschepen worden aan het einde van hun levensduur nog steeds ontmanteld in ondermaatse inrichtingen in Azië (India, Pakistan en Bangladesh), doorgaans door middel van de 'strandingmethode' en met aanzienlijke impact op het milieu en de gezondheid als gevolg.

Het ziet ernaar uit dat de situatie nog zal verslechteren aangezien de komende jaren naar verwachting grote aantallen schepen voor ontmanteling worden afgezonden vanwege de huidige overcapaciteit in de wereldvloot, die naar schatting nog minstens 5 tot 10 jaar zal blijven bestaan. Bovendien wordt verwacht dat de komende scheepsrecyclingpiek rond het afschrijvingsjaar voor enkelwandige tankers (2015) vooral de meest ondermaatse inrichtingen ten goede zal komen.

De huidige wetgeving[1] op internationaal en Europees niveau is ondoeltreffend gebleken om deze scheepsrecyclingpraktijken uit de wereld te helpen.

De huidige wijdverspreide niet-naleving houdt verband met:

· het tekort aan binnen de OESO beschikbare recyclingcapaciteit, met name voor de grootste commerciële schepen;

· de bikkelharde en oneerlijke concurrentie tussen ondermaatse inrichtingen en andere inrichtingen met strengere technische normen die enkel marktniches voor speciale soorten schepen zoals kleine schepen en overheidsschepen, met inbegrip van oorlogsschepen, of de vloot van geëngageerde scheepseigenaren kunnen veroveren;

· het feit dat de huidige wetgeving niet is aangepast aan de specifieke kenmerken van schepen en de internationale scheepvaart.

Om de situatie te verbeteren, hebben de partijen bij het Verdrag van Bazel de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) in 2004 verzocht dwingende vereisten voor scheepsrecycling[2] te ontwikkelen.

Het Verdrag van Hongkong voor het veilig en milieuverantwoord recyclen van schepen (hierna 'het Verdrag van Hongkong' genoemd) is in 2009 vastgesteld door de Internationale Maritieme Organisatie. Het moet door een voldoende aantal grote vlaggen- en recyclingstaten worden geratificeerd om in werking te treden en effect te beginnen te sorteren.

De Europese Unie en haar lidstaten hebben een vergelijking gemaakt van de niveaus van controle en handhaving die het Verdrag van Hongkong en het Verdrag van Bazel in hun totaliteit bieden. De in april 2010 bereikte conclusie luidde dat 'bij wijze van voorlopige beoordeling en vanuit levenscyclusoogpunt daarom kan worden geconcludeerd dat het Verdrag van Hongkong een niveau van controle en handhaving lijkt te bieden dat minstens equivalent is met het niveau dat door het Verdrag van Bazel wordt geboden voor schepen die afval zijn volgens het Verdrag van Bazel en voor schepen die onder het Verdrag van Hongkong vallen en voor schepen die op soortgelijke wijze worden behandeld krachtens artikel 3, lid 4, van het laatstgenoemde verdrag'[3].

In oktober 2011 riepen de partijen bij het Verdrag van Bazel op het Verdrag van Hongkong te ratificeren opdat het in werking zou kunnen treden[4].

Op Europees niveau heeft de Commissie in 2007 een Groenboek over een betere ontmanteling van schepen[5] vastgesteld en in 2008 een mededeling waarin een EU-strategie voor een betere ontmanteling van schepen werd voorgesteld. In deze strategie worden de volgende maatregelen voorgesteld om de omstandigheden waarin schepen worden ontmanteld zo snel mogelijk te verbeteren, ook reeds in de overgangsperiode vóór de inwerkingtreding van het Verdrag van Hongkong[6]: de voornaamste elementen van het verdrag behandelen, vrijwillige maatregelen van de industrie aanmoedigen, technische bijstand en steun bieden aan ontwikkelingslanden en de bestaande wetgeving beter handhaven.

In zijn conclusies over de EU-strategie inzake scheepsrecycling heeft de Raad het Verdrag van Hongkong onderschreven, benadrukt dat het een belangrijke verwezenlijking voor de internationale gemeenschap vertegenwoordigt en een omvattend systeem van controle en handhaving 'van de wieg tot het graf' biedt, en de lidstaten krachtig aangespoord prioritair werk te maken van de ratificatie van het verdrag teneinde de inwerkingtreding ervan zo veel mogelijk te bespoedigen en echte en doeltreffende veranderingen in de praktijk te bewerkstelligen[7].