Toelichting bij COM(2006)191-1 - Ondertekening van de overnameovereenkomst met Rusland - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2006)191-1 - Ondertekening van de overnameovereenkomst met Rusland. |
|---|---|
| bron | COM(2006)191   |
| datum | 27-04-2006 |
IN DE op 4 juni 1999 aangenomen gemeenschappelijke EU-strategie ten aanzien van Rusland werd onder meer voorgesteld met dit land een overnameovereenkomst te sluiten. Op 18 september 2000 machtigde de Raad Algemene Zaken de Commissie te onderhandelen over een overnameovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie. In april 2001 stuurde de Commissie een ontwerptekst aan de Russische autoriteiten en nadat op de top EU-Rusland van november 2002 een politiek akkoord was bereikt over de kwestie van de doorreis van en naar Kaliningrad, verklaarde Rusland zich bereid formele onderhandelingen te beginnen. De eerste onderhandelingsronde vond plaats op 23 januari 2003 in Moskou en negen andere onderhandelingsronden vonden plaats op 27/28 februari 2003, 13/14 oktober 2003, 24/25 februari 2004, 21 oktober 2004, 7 december 2004, 15 maart 2005, 3 mei 2005, 12 juli 2005 en 8 september 2005, afwisselend in Moskou en Brussel; parallel daarmee zijn sinds oktober 2004 ook onderhandelingen gevoerd in het kader van de onderhandelingen over een visumversoepelingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Rusland. Bovendien werden van tijd tot tijd informele deskundigenvergaderingen belegd om de formele onderhandelingen voor te bereiden.
Op een bijeenkomst met Victor Ivanov (adviseur van de president) die op 16 september 2005 in het Kremlin plaatsvond, is een delegatie op hoog niveau van de Europese Commissie onder leiding van vice-voorzitter Franco Frattini erin geslaagd een alomvattend akkoord te sluiten alsook een politiek akkoord over de definitieve tekst van de visumversoepelingsovereenkomst en die van de overnameovereenkomst. Dit definitieve compromis werd op 21 en 29 september 2005 grondig besproken door het COREPER. Na ultieme onderhandelingen met Rusland over met name de termijnen voor de beantwoording van overnameverzoeken, werd de definitieve tekst van de twee overeenkomsten op 3 oktober 2005 door de Raad Algemene Zaken aangenomen en een dag later op de top EU-Rusland goedgekeurd. De definitieve tekst van de overnameovereenkomst en die van de visumversoepelingsovereenkomst zijn naar aanleiding van de bijeenkomst van de Trojka PPR-JBZ met de Russische Federatie op 13 oktober 2005 in Luxemburg geparafeerd (eerste en laatste bladzijde). De volledige tekst van de twee overeenkomsten werd op 4 april 2006 te Moskou geparafeerd.
De lidstaten zijn gedurende alle (informele en formele) fasen van de onderhandelingen regelmatig op de hoogte gehouden en geraadpleegd over de overnameovereenkomst.
Wat de Gemeenschap betreft, is artikel 63, lid 3, onder b), juncto artikel 300 van het EG-verdrag de rechtsgrond van de overnameovereenkomst.
De bijgevoegde voorstellen vormen de juridische instrumenten voor de ondertekening en sluiting van de overnameovereenkomst. De Raad besluit met gekwalificeerde meerderheid van stemmen. Het Europees Parlement moet conform artikel 300, lid 3, van het EG-Verdrag formeel worden geraadpleegd over de sluiting van de overnameovereenkomst.
Het voorgestelde besluit betreffende de sluiting bevat de interne regelingen die nodig zijn voor de praktische toepassing van de overnameovereenkomst. Met name wordt er in gepreciseerd dat de Commissie, bijgestaan door deskundigen uit de lidstaten, de Gemeenschap vertegenwoordigt in het Gemengd Comité overname dat bij artikel 19 van de overnameovereenkomst wordt ingesteld. Overeenkomstig artikel 19, lid 5, stelt het Comité overname zijn reglement van orde vast. Zoals het geval is bij de andere tot dusver door de Gemeenschap gesloten overnameovereenkomsten wordt het standpunt van de Commissie over deze kwestie bepaald door de Commissie, na raadpleging van een door de Raad ingesteld bijzonder comité[1]. Ten aanzien van de andere door het Gemengd Comité te nemen beslissingen wordt het standpunt van de Gemeenschap bepaald overeenkomstig de toepasselijke Verdragsbepalingen.
Inhoudsopgave
De Commissie is van mening dat de door de Raad in zijn onderhandelingsrichtsnoeren geformuleerde doelstellingen zijn bereikt en dat de ontwerp-overnameovereenkomst aanvaardbaar is voor de Gemeenschap.
De uiteindelijke inhoud van deze ontwerp-overnameovereenkomst kan als volgt worden samengevat:
- de overnameovereenkomst omvat 8 afdelingen met in totaal 23 artikelen. Zij telt tevens zes bijlagen, die een integrerend onderdeel ervan uitmaken, alsmede vier gemeenschappelijke verklaringen;
- de in de overnameovereenkomst vervatte overnameverplichtingen (artikelen 2 tot en met 5) zijn op basis van volledige wederkerigheid opgesteld en hebben betrekking op eigen onderdanen (artikelen 2 en 4) alsook op onderdanen van derde landen en staatloze personen (artikelen 3 en 5);
- de verplichting tot overname van eigen onderdanen (artikelen 2 en 4) geldt ook ten aanzien van gewezen eigen onderdanen die hebben verzaakt aan hun nationaliteit zonder dat zij de nationaliteit of een verblijfsvergunning van een andere staat hebben verworven. Bovendien worden de artikelen 2 en 4 aangevuld met een gemeenschappelijke verklaring betreffende de ontneming van de nationaliteit;
- aan de verplichting tot overname van onderdanen van derde landen en staatloze personen (artikelen 3 en 5) zijn de volgende voorwaarden verbonden: a) de betrokken persoon is op het ogenblik van de indiening van het overnameverzoek in het bezit van een geldig door de aangezochte staat afgegeven visum en is rechtstreeks van het grondgebied van deze staat binnengekomen, of b) de betrokken persoon is op het ogenblik van de indiening van het overnameverzoek in het bezit van een geldige door de aangezochte staat afgegeven verblijfsvergunning, of c) de betrokken persoon is het grondgebied van de verzoekende staat binnengekomen rechtstreeks komend van het grondgebied van de aangezochte staat. Deze verplichting geldt niet ten aanzien van personen in luchthaventransit en evenmin ten aanzien van personen aan wie de verzoekende staat visumvrije toegang heeft verleend of een visum of verblijfsvergunning met een langere geldigheidsduur heeft afgegeven. De betekenis van het begrip 'rechtstreeks binnenkomen' wordt toegelicht in een gemeenschappelijke verklaring;
- in ruil voor de aanvaarding door de Russische Federatie van de bovengenoemde verplichting tot overname van onderdanen van derde landen en staatloze personen (artikelen 3 en 5), heeft de Europese Gemeenschap ingestemd met het verzoek van Rusland om deze verplichting pas drie jaar na de inwerkingtreding van de overnameovereenkomst van toepassing te laten worden (artikel 23, lid 3). Tijdens deze overgangsperiode van drie jaar worden de artikelen 3 en 5 van de overnameovereenkomst alleen toegepast op staatloze personen en onderdanen van derde landen waarmee de Russische Federatie bilaterale overnameovereenkomsten of -regelingen heeft gesloten;
- wanneer de Russische Federatie het overnameverzoek met betrekking tot onderdanen van derde landen en staatloze personen inwilligt, aanvaardt zij het gebruik van het standaard-reisdocument van de EU voor verwijderingsdoeleinden (artikel 3, lid 3);
- de overnameovereenkomst bevat een afdeling over doorgeleiding (artikelen 14 en 15, juncto bijlage 6);
- afdeling III van de overnameovereenkomst (artikelen 6 tot en met 13, junctis de bijlagen 1 tot en met 5) bevat de nodige technische bepalingen met betrekking tot de overnameprocedure (overnameverzoek, bewijsmiddelen, termijnen, wijze van overdracht en wijze van vervoer). De procedure vertoont enige soepelheid omdat er geen overnameverzoek vereist is wanneer de over te nemen persoon in het bezit is van een geldig nationaal paspoort en, indien het gaat om een onderdaan van een derde land, tevens in het bezit is van een geldig visum of een geldige verblijfsvergunning van de staat die hem moet overnemen (artikel 6, lid 2). In artikel 6, lid 3, is een andere belangrijke procedure neergelegd, de zogenaamde versnelde procedure, die geldt voor personen die worden aangehouden in de 'grensregio', d.w.z. een maximaal 30 kilometer breed gebied vanaf de gemeenschappelijke landsgrens tussen een lidstaat en de Russische Federatie of het grondgebied van zeehavens en internationale luchthavens van de lidstaten of de Russische Federatie. In het kader van de versnelde procedure bedragen de termijnen om een overnameverzoek in te dienen en te beantwoorden 2 werkdagen; in het kader van de normale procedure daarentegen bedraagt de termijn om een overnameverzoek te beantwoorden 25 kalenderdagen en kan die termijn in met redenen omklede gevallen worden verlengd tot maximaal 60 kalenderdagen;
- de artikelen 16 tot en met 18 bevatten de nodige regels inzake kosten, gegevensbescherming en de verhouding tot andere internationale verplichtingen;
- artikel 19 bepaalt op welke wijze het Gemengd Comité overname wordt samengesteld en welke zijn taken en bevoegdheden zijn;
- om deze overnameovereenkomst in de praktijk uit te voeren, verplicht artikel 20 de Russische Federatie tot het sluiten van bilaterale uitvoeringsprotocollen met alle lidstaten. In afwijking van de vorige overnameovereenkomsten van de Gemeenschap biedt deze bepaling ook de mogelijkheid om specifieke bilaterale termijnen vast te stellen voor de behandeling van overnameverzoeken (artikel 20, lid 1, onder f), juncto artikel 11, lid 2). Deze mogelijkheid is bij wijze van compromis op de valreep ingevoerd nadat sommige lidstaten daarop hadden aangedrongen omdat de duur van vrijheidsontneming overeenkomstig hun immigratiewetgeving beperkt is tot maximaal 60 kalenderdagen of minder. De verhouding tussen de bilaterale uitvoeringsprotocollen en deze overnameovereenkomst wordt in artikel 18, lid 2, nader omschreven;
- de slotbepalingen (artikelen 21 tot en met 23) bevatten regels inzake de inwerkingtreding, de duur en de opzegging van de overnameovereenkomst alsook inzake de juridische status van de bijlagen daarbij. Artikel 23, lid 2 (in de visumversoepelingsovereenkomst is een soortgelijke bepaling opgenomen) bepaalt dat de overnameovereenkomst en de visumversoepelingsovereenkomst alleen gezamenlijk in werking kunnen treden, d.w.z. op dezelfde datum. De in de artikelen 3 en 5 neergelegde verplichtingen inzake overname van onderdanen van derde landen en staatloze personen zullen echter pas drie jaar na de inwerkingtreding van de overnameovereenkomst van toepassing worden (zie hierboven);
- de specifieke situatie van Denemarken komt tot uiting in de preambule, in artikel 1, onder b), in artikel 21 en in een aan deze overnameovereenkomst gehechte gemeenschappelijke verklaring. Ook de nauwe betrokkenheid van Noorwegen en IJsland bij de uitvoering, toepassing en ontwikkeling van het Schengenacquis komt tot uiting in een aan deze overnameovereenkomst gehechte gemeenschappelijke verklaring.
Rekening houdend met de hierboven beschreven resultaten, stelt de Commissie voor dat de Raad:
- besluit dat de overnameovereenkomst namens de Gemeenschap wordt ondertekend en de voorzitter van de Raad machtigt om de persoon (personen) aan te wijzen die is (zijn) gemachtigd om de overnameovereenkomst namens de Gemeenschap te ondertekenen;
- na raadpleging van het Europees Parlement zijn goedkeuring hecht aan bijgaande overnameovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Russische Federatie.
YY/XXXX (COD)