Toelichting bij COM(2007)431-1 - Ondertekening van de overnameovereenkomst met Montenegro - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2007)431-1 - Ondertekening van de overnameovereenkomst met Montenegro. |
|---|---|
| bron | COM(2007)431   |
| datum | 19-07-2007 |
Het belang voor de Republiek Montenegro en voor alle andere landen van de westelijke Balkan om illegale migratie aan te pakken werd nogmaals bevestigd in de conclusies van de op 21 juni 2003 te Thessaloniki gehouden Top EU-westelijke Balkan, waarop tevens het perspectief van deze landen op toetreding tot de Europese Unie werd bevestigd. Volgens deze conclusies kan een dialoog over visumkwesties alleen plaatsvinden wanneer onder meer illegale immigratie wordt bestreden. Wat overname betreft, bevatte “de agenda van Thessaloniki” de toezegging van de EU om met alle landen van de regio te onderhandelen over en over te gaan tot de sluiting van overnameovereenkomsten. Voorts werd de Republiek Montenegro en de andere landen van de westelijke Balkan verzocht alle nodige maatregelen te nemen om de sluiting van deze overnameovereenkomsten te vergemakkelijken en de uitvoering ervan te waarborgen.
Op 13 november 2006 machtigde de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen de Commissie formeel om met de Republiek Montenegro te onderhandelen over een overnameovereenkomst. Op dezelfde dag stelde de Raad onderhandelingsrichtsnoeren voor overnameovereenkomsten met de andere landen van de westelijke Balkan vast. In november 2006 zond de Commissie de Montenegrijnse autoriteiten een ontwerp-overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Montenegro toe. De onderhandelingen zijn op 30 november 2006 gestart en op 15 december 2006 vond te Brussel de eerste formele onderhandelingsronde plaats. Er vonden in Brussel nog twee onderhandelingsronden plaats; parallel daarmee zijn ook onderhandelingen gevoerd over een visumversoepelingsovereenkomst tussen de EG en Montenegro. Bovendien werden van tijd tot tijd informele deskundigenvergaderingen belegd om de formele onderhandelingen voor te bereiden. Tijdens de laatste formele onderhandelingsronde, die plaatsvond op 11 april 2007, werd overeenstemming bereikt over alle resterende kwesties, waaronder de overname van gewezen onderdanen van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië die geen andere nationaliteit hebben verworven. De definitieve tekst van de overnameovereenkomst werd op dezelfde dag geparafeerd door de hoofdonderhandelaars van beide partijen.
De lidstaten zijn gedurende alle (informele en formele) fasen van de onderhandelingen regelmatig op de hoogte gehouden en geraadpleegd over de overnameovereenkomst.
Wat de Gemeenschap betreft, is artikel 63, punt 3, onder b), juncto artikel 300 van het EG-Verdrag de rechtsgrond van de overnameovereenkomst.
De bijgevoegde voorstellen vormen de juridische instrumenten voor de ondertekening en sluiting van de overnameovereenkomst. De Raad besluit met gekwalificeerde meerderheid van stemmen. Het Europees Parlement moet conform artikel 300, lid 3, van het EG-Verdrag formeel worden geraadpleegd over de sluiting van de overnameovereenkomst.
Het voorgestelde besluit betreffende de sluiting bevat de interne regelingen die nodig zijn voor de praktische toepassing van de overnameovereenkomst. Met name wordt er in gepreciseerd dat de Commissie de Gemeenschap vertegenwoordigt in het Gemengd Comité overname dat bij artikel 18 van de overnameovereenkomst wordt ingesteld. Overeenkomstig artikel 18, lid 5, stelt het Comité overname zijn reglement van orde vast. Zoals het geval is bij de andere tot dusver door de Gemeenschap gesloten overnameovereenkomsten, wordt het standpunt van de Gemeenschap over deze kwestie vertolkt door de Commissie, na raadpleging van een door de Raad aangewezen bijzonder comité. Ten aanzien van de andere door het Gemengd Comité te nemen beslissingen wordt het standpunt van de Gemeenschap vertolkt overeenkomstig de toepasselijke Verdragsbepalingen.
Inhoudsopgave
De Commissie is van mening dat de door de Raad in zijn onderhandelingsrichtsnoeren geformuleerde doelstellingen zijn bereikt en dat de ontwerp-overnameovereenkomst aanvaardbaar is voor de Gemeenschap.
De ontwerp-overnameovereenkomst met de Republiek Montenegro is, voor zover mogelijk, in overeenstemming gebracht met de ontwerp-overnameovereenkomsten met de andere landen van de westelijke Balkan.
De overnameovereenkomst houdt uiteindelijk het volgende in:
- de overnameovereenkomst omvat 8 afdelingen met in totaal 23 artikelen. Zij telt tevens zeven bijlagen, die een integrerend deel ervan uitmaken, alsmede zes gemeenschappelijke verklaringen;
- de in de overnameovereenkomst vervatte overnameverplichtingen (artikelen 2 tot en met 5) zijn op basis van volledige wederkerigheid opgesteld en hebben betrekking op eigen onderdanen (artikelen 2 en 4) alsook op onderdanen van derde landen en staatloze personen, waaronder, wat Montenegro betreft, gewezen onderdanen van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië die geen andere nationaliteit hebben verworven (artikelen 3 en 5);
- de verplichting tot overname van eigen onderdanen geldt ook ten aanzien van gewezen eigen onderdanen die afstand hebben gedaan van hun nationaliteit of wier nationaliteit hun is ontnomen, zonder dat zij de nationaliteit van een andere staat hebben verworven;
- de verplichting tot overname van eigen onderdanen geldt ook met betrekking tot gezinsleden (d.w.z. de echtgeno(o)t(e) en minderjarige ongehuwde kinderen) die een andere nationaliteit bezitten dan de over te nemen persoon en die geen zelfstandig verblijfsrecht in de verzoekende staat hebben;
- aan de verplichting tot overname van onderdanen van derde landen en staatloze personen (artikel 3) zijn de volgende voorwaarden verbonden: a) de betrokken persoon is in het bezit van of was bij binnenkomst in het bezit van een geldig visum of een geldige verblijfsvergunning afgegeven door de aangezochte staat, of b) de betrokken persoon is het grondgebied van de verzoekende staat illegaal en rechtstreeks binnengekomen na verblijf op of doorreis over het grondgebied van de aangezochte staat. Vrijgesteld van deze verplichting zijn personen in luchthaventransit en alle personen aan wie de verzoekende staat een visum of verblijfsvergunning heeft afgegeven vóór of na binnenkomst op zijn grondgebied;
- de gewezen onderdanen van de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië die geen andere nationaliteit hebben verworven, worden als een afzonderlijke categorie behandeld (artikel 3, lid 3). Montenegro aanvaardt hun overname indien aan twee voorwaarden is voldaan: zij zijn geboren op het grondgebied van Montenegro en hadden op de datum van de onafhankelijkheid van Montenegro (27 april 1992) hun permanente verblijfplaats op het grondgebied van die staat. De specifieke voorwaarden voor de overname van deze categorie personen zijn opgenomen in alle overnameovereenkomsten met de landen van de westelijke Balkan;
- zowel voor eigen onderdanen, ingeval een vastgestelde termijn is verstreken, als voor onderdanen van derde landen of staatloze personen, in alle gevallen, aanvaardt Montenegro het gebruik van het standaard-reisdocument van de EU voor verwijderingsdoeleinden (artikel 2, lid 4, en artikel 3, lid 4);
- afdeling III van de overnameovereenkomst (artikelen 6 tot en met 9, juncto de bijlagen 1 tot en met 6) bevat de nodige technische bepalingen met betrekking tot de overnameprocedure (de vorm en inhoud van het overnameverzoek, bewijsmiddelen, termijnen, wijze van overdracht en wijze van vervoer). De procedure vertoont enige soepelheid omdat er geen overnameverzoek vereist is wanneer de over te nemen persoon in het bezit is van een geldig nationaal paspoort en, indien het gaat om een onderdaan van een derde land, tevens in het bezit is van een geldig visum of een geldige verblijfsvergunning van de staat die hem moet overnemen (artikel 6, lid 2). De termijn voor het beantwoorden van overnameverzoeken bedraagt twaalf kalenderdagen en kan op verzoek en in met redenen omklede gevallen met maximaal zes kalenderdagen worden verlengd;
- de overnameovereenkomst bevat ook een afdeling over doorgeleiding (artikelen 13 en 14, juncto bijlage 7);
- de artikelen 15 tot en met 17 bevatten de nodige regels inzake kosten, gegevensbescherming en de verhouding tot andere internationale verplichtingen;
- artikel 18 bepaalt op welke wijze het Gemengd Comité overname wordt samengesteld en welke zijn taken en bevoegdheden zijn;
- om deze overnameovereenkomst in de praktijk uit te voeren, biedt artikel 19 Montenegro en afzonderlijke lidstaten de mogelijkheid om bilaterale uitvoeringsprotocollen te sluiten. De verhouding tussen enerzijds de bilaterale uitvoeringsprotocollen en andere bestaande bilaterale overnameovereenkomsten tussen Montenegro en afzonderlijke lidstaten en anderzijds deze overnameovereenkomst wordt in artikel 20 nader omschreven;
- de slotbepalingen (artikelen 21 tot en met 23) bevatten de nodige regels inzake de inwerkingtreding, de duur, eventuele wijzigingen, de opschorting en de opzegging van de overnameovereenkomst alsook inzake de juridische status van de bijlagen daarbij;
- de specifieke situatie van Denemarken komt tot uiting in de preambule, in artikel 1, onder d), in artikel 21, lid 2, en in een aan deze overnameovereenkomst gehechte gemeenschappelijke verklaring. Ook de nauwe betrokkenheid van Noorwegen, IJsland en Zwitserland bij de uitvoering, toepassing en ontwikkeling van het Schengenacquis komt tot uiting in aan deze overnameovereenkomst gehechte gemeenschappelijke verklaringen.
Rekening houdend met de hierboven beschreven resultaten, stelt de Commissie voor dat de Raad:
- besluit dat de overnameovereenkomst namens de Gemeenschap wordt ondertekend en de voorzitter van de Raad machtigt om de persoon (personen) aan te wijzen die is (zijn) gemachtigd om de overnameovereenkomst namens de Gemeenschap te ondertekenen;
- na raadpleging van het Europees Parlement zijn goedkeuring hecht aan bijgaande overnameovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en Montenegro.