Toelichting bij COM(2022)557 - Versterken gemeenschappelijk voorzieningsfonds met garanties van de lidstaten mbt een specifieke voorziening voor bepaalde financiële verplichtingen in verband met Oekraïne - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2022)557 - Versterken gemeenschappelijk voorzieningsfonds met garanties van de lidstaten mbt een specifieke voorziening voor bepaalde ... |
|---|---|
| bron | COM(2022)557   |
| datum | 07-09-2022 |
·
Motivering en doel van het voorstel
Met dit voorstel wordt beoogd de EU in staat te stellen verdere buitengewone macrofinanciële bijstand (MFB) aan Oekraïne te verlenen ten belope van 5 miljard EUR aan leningen, en er tegelijkertijd voor te zorgen dat de EU-begroting over de nodige middelen beschikt om het risico van verliezen op deze aanvullende leningen en op de op 12 juli 2022 goedgekeurde MFB-lening van 1 miljard EUR te absorberen. Daarnaast beoogt dit voorstel dezelfde budgettaire bescherming te bieden voor de uitbetaling van reeds ondertekende leningen in het kader van het mandaat voor externe leningen (ELM) aan de Oekraïense autoriteiten en Oekraïense staatsentiteiten na 15 juli 2022.
·
Algemene context
De steun van de EU aan Oekraïne wordt gekenmerkt door sterke langetermijnbetrekkingen. Oekraïne bouwt sinds 2014 een sterk partnerschap met de EU op, dat verder gaat dan bilaterale samenwerking alleen en zich ontwikkelt tot geleidelijke politieke associatie en economische integratie. De associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne, die op 1 september 2017 in werking is getreden en een diepe en brede vrijhandelsruimte omvat, is het belangrijkste instrument geweest om Oekraïne en de EU dichter bij elkaar te brengen. De overeenkomst bevordert niet alleen een diepere politieke verbondenheid, sterkere economische banden en de eerbiediging van gemeenschappelijke waarden, maar biedt ook een solide kader voor het nastreven van een ambitieuze hervormingsagenda, gericht op corruptiebestrijding, een onafhankelijk rechtsstelsel, de rechtsstaat en een beter ondernemingsklimaat. De EU heeft blijk gegeven van voortdurende steun voor de belangrijke structurele hervormingen van Oekraïne, die van cruciaal belang zijn om investeringen aan te trekken, de productiviteit op te drijven en de levensstandaard te verhogen op middellange en lange termijn. Naar aanleiding van het verzoek van het land om toetreding tot de EU en de toekenning van de status van kandidaat-lidstaat, zal de samenwerking met Oekraïne verder worden verdiept naarmate het land vooruitgang boekt op zijn weg naar Europa 1 .
De economische ontwikkeling van Oekraïne op lange termijn en de aandacht voor de hervormingskoers van Oekraïne worden op de proef gesteld sinds Rusland op 24 februari 2022 het land is binnengevallen in een ongekende daad van ongerechtvaardigde en niet-uitgelokte agressie. Naast menselijk leed heeft de aanhoudende Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne enorme schade toegebracht aan de fysieke infrastructuur (wegen, bruggen, fabrieken, enz.) en aan de residentiële en openbare gebouwen (wooneenheden, scholen, ziekenhuizen, enz.). De gevechten hebben ook geleid tot een massale uittocht van mensen, met meer dan 8 miljoen intern ontheemden en meer dan 6 miljoen vluchtelingen. De totale impact op de economie, in termen van productieverlies in 2022 en gederfde toekomstige productie als gevolg van de vernietiging van kapitaal en de migratie van arbeid, wordt geraamd op honderden miljarden. Alleen al in 2022 zal het bbp van Oekraïne naar verwachting met 30 % tot 50 % dalen, wat bovenop de vernietiging van fysiek kapitaal een verder verlies van meer dan 100 miljard EUR zou betekenen.
De Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft niet alleen enorme schade toegebracht aan de economie, maar heeft er ook toe geleid dat de staat de toegang tot de internationale kapitaalmarkten heeft verloren. Het resulterende onderliggende financieringstekort op de betalingsbalans werd door de autoriteiten en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in juni 2022 geraamd op ongeveer 39 miljard USD voor het gehele jaar 2022. Het IMF oordeelde aanvankelijk dat Oekraïne 9 miljard USD van dit tekort zou kunnen financieren door middel van een veilige onttrekking van zijn officiële internationale reserves die zijn macrofinanciële stabiliteit niet in gevaar zou brengen 2 .
De bilaterale en multilaterale verbintenissen inzake financiële steun die aan Oekraïne is toegezegd in het kader van de bijeenkomst van de ministers van Financiën en de presidenten van de centrale banken van de G7 van 18-20 mei in Petersberg, hebben bijna 20 miljard USD bereikt. Hoewel deze verbintenissen van cruciaal belang zijn om de werking van de Oekraïense staat te ondersteunen, zou er, zelfs als zij volledig en snel uitbetaald worden, nog steeds ongeveer 10 miljard USD te weinig zijn voor de door het IMF geraamde financieringsbehoeften. De vrijgave van een aanzienlijk deel van de resterende buitengewone macrofinanciële bijstand zou een belangrijke bijkomende hulp leveren en een deel van dit tekort helpen dekken.
Dat er naast andere problemen een aanzienlijke kloof is tussen de vastleggingen en betalingen, blijkt uit de daling van de internationale reserves van het land met het equivalent van 8,5 miljard USD in de eerste zeven maanden van 2022; eind juli bedroegen deze reserves ongeveer 22,3 miljard USD (waarmee ongeveer 3,5 maanden toekomstige invoer wordt gedekt). Er blijven dus slechts zeer beperkte buffers over om de reserves gedurende de rest van het jaar op te nemen (20 miljard USD wordt vaak beschouwd als een kritiek niveau van reserves om de macro-economische stabiliteit in het land te waarborgen). In deze steeds lastiger wordende context devalueerde de Oekraïense centrale bank (NBU) op 21 juli de hryvnia met 25 % ten opzichte van de Amerikaanse dollar, met behoud van het stelsel van vaste wisselkoersen. Er kwamen ook aanvullende maatregelen om de vraag naar buitenlandse valuta tot een minimum te beperken 3 .
Oekraïne heeft op 21 juli ook formeel toestemming gevraagd om zijn commerciële schuldendienst ten minste tot eind 2023 op te schorten. Dit initiatief tot opschorting van de schuldendienst werd verwelkomd en ondersteund door het voornemen om hetzelfde te doen voor belangrijke bilaterale officiële schuldeisers, met name de groep van schuldeisers van Oekraïne 4 . Het voorziet in een belangrijke bijdrage om Oekraïne te helpen zijn liquiditeit te beheren en zal naar verwachting verdere budgettaire ademruimte bieden.
Aan EU-zijde hebben veel lidstaten subsidies verstrekt en verdere leningen en garanties toegezegd, hetzij bilateraal, hetzij via internationale financiële instellingen. Bilaterale leningen die tot op heden door EU-lidstaten worden verstrekt, zijn concessioneel van aard en bevatten een aanzienlijk subsidie-element bij de toepassing van de gevestigde OESO-methode voor de berekening van het subsidie-element van officiële ontwikkelingshulp.
In de loop van 2022 heeft de EU zelf Oekraïne 2,2 miljard EUR in de vorm van MFB-leningen verstrekt. In maart en mei is 1,2 miljard EUR aan nood-MFB uitbetaald en op 1 en 2 augustus is nog eens 1 miljard EUR aan buitengewone MFB uitbetaald 5 . Dat laatste is het eerste deel van de buitengewone MFB-steun van ten hoogste 9 miljard EUR, die is aangekondigd in de mededeling van de Commissie over hulp en wederopbouw aan Oekraïne van 18 mei en door de Europese Raad van 23-24 juni 2022 is bekrachtigd. Gezien het grote algemene financieringstekort heeft de EU aangekondigd vastbesloten te zijn een aanzienlijke bijdrage te leveren aan de financiering van de resterende financieringsbehoeften van Oekraïne voor heel 2022. De urgentie om tegen het einde van het jaar aanzienlijke middelen vrij te maken, wordt verder onderstreept door de beperkte stroom van internationale financiële steun die voor het vierde kwartaal is toegezegd 6 .
Naar aanleiding van de oproep van de Europese Raad van 23-24 juni en gezien de urgentie van de financieringsbehoeften van Oekraïne op korte termijn, heeft de Europese Commissie een eerste voorstel ingediend voor buitengewone MFB van ten hoogste 1 miljard EUR, die op 1 en 2 augustus 2022 in twee tranches volledig is uitbetaald. Om vooruitgang te boeken met de uitvoering van dat uitzonderlijke steunpakket, presenteert de Europese Commissie dit voorstel voor een verdere buitengewone MFB van 5 miljard EUR aan leningen aan Oekraïne. Het resterende bedrag (ten hoogste 3 miljard EUR) van de aangekondigde buitengewone MFB van ten hoogste 9 miljard EUR zal zo snel mogelijk worden verstrekt.
Naast de verlening van rechtstreekse steun heeft de Europese Commissie in juli 2022 ingestemd met de herbestemming van 1,59 miljard EUR aan niet-uitbetaalde leningen in het kader van het mandaat voor externe leningen (ELM), waarvan 1,05 miljard EUR door de EIB in het derde kwartaal van 2022 kan worden uitbetaald als steun voor de Oekraïense autoriteiten en 536 miljoen EUR aan EIB-leningen die in een later stadium moeten worden uitbetaald met het oog op de hervatting van geselecteerde projecten. Dit komt bovenop de 668 miljoen EUR waarover de Commissie en de EIB reeds in maart 2022 hadden besloten ze te herbestemmen en die binnen één maand na het begin van de Russische aanvalsoorlog werden uitbetaald.
Deze MFB-leningen en herbestemde ELM-leningen komen bovenop vele andere vormen van steun, met name humanitaire, ontwikkelings- en defensiebijstand, de opschorting van alle invoerrechten op Oekraïense uitvoer voor één jaar en andere solidariteitsinitiatieven, bijvoorbeeld om knelpunten in het vervoer aan te pakken, zodat de uitvoer, met name van granen, kan worden gewaarborgd 7 .
Bovendien maakt dit uitgebreide EU-steunprogramma deel uit van de grote internationale inspanning van bilaterale donoren en internationale financiële instellingen om Oekraïne op dit kritieke moment en bij het herstel op langere termijn te ondersteunen.
In het licht van het hoge risico van financiële blootstellingen aan Oekraïne verduidelijkt dit voorstel tot slot ook de begrotingsmiddelen die nodig zijn ter ondersteuning van de toekenning van aanvullende buitengewone MFB-leningen voor een bedrag van 5 miljard EUR en de uitbetaling van herbestemde ELM-leningen.
·Belangrijkste elementen van het voorstel
Uitzonderlijk karakter van deze MFB-actie
Gezien de ongehoorde omstandigheden van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne, wijkt deze buitengewone MFB af van de reguliere MFB-actie door in verschillende opzichten meer flexibiliteit te bieden. Het concessionele karakter van de bijstand wordt versterkt door een hogere gemiddelde looptijd van de leningen, tot 25 jaar, en de mogelijkheid voor de EU-begroting om de rentevoeten en de betalingen van administratieve vergoedingen te dekken. Bovendien is de voorgestelde buitengewone MFB van ten hoogste 5 miljard EUR in de huidige context en in tegenstelling tot gewone MFB-pakketten, niet formeel gekoppeld aan een uitbetalend IMF-programma.
Een memorandum van overeenstemming, dat met de Oekraïense autoriteiten moet worden overeengekomen, bevat de details met betrekking tot de vrijgave van de leningtranches. Naast de geselecteerde beleidsvoorwaarden waaraan uitbetalingen uit hoofde van dit tweede deel van de buitengewone MFB aan Oekraïne zullen worden gekoppeld, vereist dit memorandum van overeenstemming ook dat gebruik wordt gemaakt van de rapportagesystemen die in het kader van het eerste deel van de buitengewone MFB zijn opgezet. De geselecteerde beleidsvoorwaarden waaraan de uitbetaling van de bijstand is gekoppeld, zullen zowel relevant zijn voor de meest kritieke kwesties als evenredig zijn met wat op dit moment kan worden bereikt in het licht van de aanhoudende Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Via het rapportagesysteem zou het toekomstige memorandum van overeenstemming de nadruk leggen op meer transparantie en verantwoordingsplicht met betrekking tot het gebruik van begrotingsmiddelen (met inbegrip van de middelen die in het kader van deze bijstand worden ontvangen). Het kan ook evaluaties omvatten van behoeften die moeten worden aangepakt, met name van kritieke infrastructuur zoals wegen, spoorwegen, ziekenhuizen, scholen en huisvesting. De beleidsmaatregelen ter verbetering van de veerkracht en stabiliteit van het land op het gebied van bestuur en rechtsstaat, en in de energiesector uit de nood-MFB van 1,2 miljard EUR, die in maart en mei 2022 is uitbetaald en die door overmacht niet zijn voltooid, kunnen dan waar nodig ook in aanmerking worden genomen 8 .
Overwegingen op het gebied van begroting en risicobeheer
In dit pakket buitengewone MFB-leningen moet rekening worden gehouden met de omvang en het verhoogde risicoprofiel van de blootstellingen van de EU aan Oekraïne, alsook met de bijzondere beperkingen waarmee de EU-begroting momenteel wordt geconfronteerd. Het is echter ook de bedoeling dat de leningen tegen zeer gunstige voorwaarden worden verstrekt (gemiddelde looptijd tot 25 jaar), terwijl de Oekraïense staat ook kortetermijnhulp zal worden geboden door de last om rente af te lossen weg te nemen - ten minste tijdens het huidige meerjarig financieel kader (MFK). Rekening houdend met deze verschillende overwegingen, zijn in dit voorstel de volgende elementen terug te vinden:
Inhoudsopgave
- a.Hogere verliesabsorptiecapaciteit in verhouding tot een hoger kredietrisico
- b.Noodzaak om de vereiste budgettaire dekking via garanties van de lidstaten te bereiken
- c.Maximalisering van synergieën tussen EU-voorzieningen en garanties van de lidstaten
- d.Dekking van rentekosten uit de EU-begroting
- e.Toepassing van een hoger voorzieningspercentage op herbestemde ELM-leningen die in het derde kwartaal van 2022 zijn uitbetaald en nog uit te betalen ELM-leningen
- f.Evaluatie van de voorzieningsbehoeften voor MFB- en ELM-leningen
- Niet van toepassing
Net als in het recente besluit van het Europees Parlement en de Raad tot toekenning van buitengewone MFB van ten hoogste 1 miljard EUR aan leningen 9 , houdt het voorgestelde pakket leningen aan Oekraïne onder de huidige omstandigheden grote risico’s in op mogelijke niet-terugbetaling in vergelijking met standaard-MFB-leningen. Het voorzieningspercentage van 9 % dat in het algemeen wordt toegepast op landen die met een betalingsbalanscrisis worden geconfronteerd, is niet toereikend na de Russische aanvalsoorlog. Rekening houdend met de uitdagingen waarmee Oekraïne wordt geconfronteerd en de kans op verliezen, wordt in dit voorstel gesteld dat een begrotingsdekking van 70 % nodig is om de EU-begroting tegen toekomstige onvoorziene gebeurtenissen te verzekeren. Dit uitzonderlijk hoge voorzieningspercentage wordt momenteel noodzakelijk geacht om het risico van deze aanvullende buitengewone MFB voor Oekraïne in te perken, in overeenstemming met de beginselen van goed financieel beheer.
Op basis hiervan is de dekking van 70 % een voorzichtig en conservatief risicobeperkingsbeleid dat nodig is om beleggers gerust te stellen dat de bedragen die zijn geïnvesteerd in EU-obligaties waarmee de buitengewone MFB-leningen aan Oekraïne worden gefinancierd, volledig en tijdig zullen worden terugbetaald.
De garantie voor extern optreden in het kader van het instrument voor nabuurschapsbeleid, ontwikkeling en internationale samenwerking – Europa in de wereld is ontworpen om MFB-acties van in totaal ongeveer 11 miljard EUR te garanderen, voorzien tegen een tarief van 9 %, aangezien MFB-leningen soevereine risico’s inhouden. Op basis hiervan is in de financiële programmering voor MFB-acties voor derde landen uit de in artikel 31, lid 5, derde alinea, van Verordening (EU) 2021/947 bedoelde middelen 1 miljard EUR aan voorzieningen geoormerkt.
Het grootste deel van deze voorziening is reeds geoormerkt voor MFB-leningen aan Oekraïne – met inbegrip van de noodleningen voor MFB van 1,2 miljard EUR tegen 9 % (108 miljoen EUR aan voorzieningen) en de recente buitengewone MFB-lening van 1 miljard EUR tegen 70 % (700 miljoen EUR aan voorzieningen). Bijgevolg zijn de resterende begrotingsmiddelen van de EU ontoereikend om de budgettaire dekking te bieden die nodig is om de aanvullende leningen van 5 miljard EUR tegen 70 % van de nominale waarde te verstrekken.
De voorgestelde nieuwe MFB-leningen kunnen daarom alleen op financieel gezonde wijze worden uitgevoerd als de lidstaten bereid zijn de vereiste aanvullende budgettaire dekking te bieden. Voorgesteld wordt deze dekking te verlenen in de vorm van garanties, waarbij de door elke lidstaat toegezegde bedragen pro rata van het bni worden berekend. Door middel van deze garanties kan de EU een beroep doen op de bedragen die nodig zijn om haar terugbetalingsverplichtingen aan de obligatiehouders na te komen, indien en voor zover dat nodig is om een tekort in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds (GVF) als gevolg van een mogelijke wanbetaling door Oekraïne op te vangen. De lidstaten hoeven niet vooraf in contanten te voorzien en de garanties zouden alleen worden opgevraagd als door wanbetaling door Oekraïne de specifieke voorziening die in het GVF beschikbaar is, is uitgeput. Garanties zijn ook een passend antwoord gezien de voorwaardelijke en onzekere aard van de potentiële verliezen. Zoals hierboven is aangegeven, zouden de leningen zodanig worden gestructureerd dat Oekraïne maximaal de kans krijgt zich voldoende te herstellen om zijn aflossingen volledig te honoreren.
Het verstrekken van garanties van de lidstaten is een techniek die is gebruikt in het kader van de verordening inzake steun om het risico op werkloosheid in noodsituaties te beperken (SURE) 10 , als basis om ervoor te zorgen dat de EU over voldoende begrotingscapaciteit beschikte om de verwachte verliezen op haar leningen aan de lidstaten op te vangen. Anders dan in het geval van SURE, dat afhankelijk was gesteld van de inwerkingtreding van alle garanties, houdt de extreme urgentie van de financieringsbehoeften van Oekraïne in dat de buitengewone MFB-leningen aan Oekraïne beschikbaar kunnen komen voordat de individuele nationale garantieovereenkomsten tussen de Commissie en de lidstaten in werking treden, indien de lidstaten zich er stellig toe verbinden dat dit zo snel mogelijk zal gebeuren.
Om zo goed mogelijk om te gaan met situaties waarin een beroep kan worden gedaan op EU-begrotingsvoorzieningen en garanties van de lidstaten om terugbetalingen aan EU-obligatie-investeerders te waarborgen, wordt voorgesteld de recente buitengewone MFB-lening van 1 miljard EUR, die op 1 en 2 augustus 2022 is uitbetaald, en de aanvullende leningen van 5 miljard EUR in het kader van dit initiatief te beheren als een geïntegreerde reeks blootstellingen voor een bedrag van 6 miljard EUR. Met deze aanpak zal de EU-begroting voorzien in een bescherming tegen eerste verliezen voor 9 % van het volledige pakket van 6 miljard EUR aan leningen. Dit zou worden versterkt door garanties van de lidstaten voor nog eens 61 % van de waarde van de leningen.
Het op deze wijze beheren van de twee reeksen leningen van de buitengewone macrofinanciële bijstand heeft de volgende implicaties.
·De geplande voorzieningen uit de EU-begroting die uitsluitend zullen worden gebruikt om de 6 miljard EUR aan potentiële vorderingen uit hoofde van nieuwe blootstellingen met betrekking tot Oekraïne te dekken, zullen 540 miljoen EUR bedragen. Dit omvangrijke bedrag (dat nog moet worden verhoogd met voorzieningen voor herbestemde ELM-leningen – zie hieronder) zal een aanzienlijke buffer vormen voor het beheer van de terugbetalingsbehoeften indien Oekraïne al dan niet tijdelijk niet in staat is zijn betalingsverplichtingen jegens de EU na te komen. Een buffer van deze omvang kan dienen als een doeltreffende eerste beschermingslaag ingeval Oekraïne betalingen aan de EU zou overslaan, en kan de noodzaak om een beroep te doen op de garanties van de lidstaten vertragen. Deze voorzieningen ten belope van 540 miljoen EUR kunnen worden ondergebracht in een specifiek compartiment van het GVF. Hierdoor zou 160 miljoen EUR aan voorzieningen kunnen worden vrijgemaakt uit de 700 miljoen EUR die reeds is geoormerkt voor de lening van 1 miljard EUR van het eerste deel van het buitengewone MFB-pakket.
·Om de budgettaire dekking op het vereiste niveau van 70 % te brengen, moeten de lidstaten begrotingsgaranties verstrekken voor de resterende 61 % van het volledige pakket van 6 miljard EUR aan buitengewone MFB-leningen. De door de lidstaten te garanderen volumes zouden in totaal 3,66 miljard EUR bedragen. Op deze garanties zou alleen een beroep worden gedaan indien de bedragen die als voorzieningen in het specifieke compartiment van het GVF voor MFB aan Oekraïne werden aangehouden, uitgeput zouden zijn. De lidstaten verbinden zich ertoe onvoorwaardelijk en onmiddellijk middelen ter beschikking te stellen naar aanleiding van een verzoek van de Commissie dat voortvloeit uit een mogelijk verzuim van Oekraïne om zijn betalingsverplichtingen na te komen. Aangezien de lidstaten geen contanten vooraf verstrekken, vertegenwoordigen de door de lidstaten overeengekomen begrotingsgaranties voorwaardelijke verplichtingen. De garanties vormen een tweede laag van bescherming voor de beleggers in de EU-obligaties die de buitengewone MFB-leningen financieren.
Deze aanpak vereist enkele kleine wijzigingen in de tekst van Besluit (EU) 2022/1201 11 betreffende de buitengewone MFB-leningen van 1 miljard EUR. Dit voorstel bevat deze wijzigingen.
Op verzoek van Oekraïne en afhankelijk van de beschikbaarheid van begrotingsmiddelen kan de EU-begroting de rentekosten dragen die voortvloeien uit de lening van juli van 1 miljard EUR in het kader van het huidige MFK. Door de rentekosten op zich te nemen zou de EU Oekraïne aanvullende financiële steun verlenen en het risico van mogelijke niet-aflossing van de hoofdsom inperken door het te verschuiven naar de vervaldatum van de lening of eventuele wanbetaling. De Commissie zou een lening met een lange looptijd (gemiddelde looptijd zou 25 jaar bedragen) kunnen regelen om Oekraïne een zo lang mogelijke periode te bieden om weer te groeien, zijn economie weer op gang te brengen in overeenstemming met zijn Europees traject en de kans op volledige terugbetaling te maximaliseren. Door de verplichtingen op deze manier te structureren, kan de Europese Commissie ook proberen het risico te verminderen dat een deel van of alle garanties van de lidstaten worden opgevraagd. Om dezelfde behandeling uit te breiden tot de rentekosten die voortvloeien uit de aanvullende 5 miljard EUR aan uitzonderlijke MFB-leningen, moeten aanvullende middelen worden vrijgemaakt.
e.Toepassing van een hoger voorzieningspercentage op herbestemde ELM-leningen die in het derde kwartaal van 2022 zijn uitbetaald en nog uit te betalen ELM-leningen
Gezien de dringende financieringsbehoeften van Oekraïne is de Europese Commissie in juli 2022 overeengekomen 1,59 miljard EUR aan ELM-leningen van de EIB voor Oekraïne te herbestemmen. In het derde kwartaal van 2022 zal 1,05 miljard EUR door de EIB worden uitbetaald. De EIB is voornemens in 2022-23 nog eens 536 miljoen EUR aan leningen uit te betalen om de hervatting van geselecteerde investeringsprojecten te helpen financieren. Aangezien het hier echter gaat om leningen aan de Oekraïense overheid (of door haar gegarandeerd), vormen zij hetzelfde risiconiveau als de buitengewone MFB-leningen. In het kader van de ELM-garantieovereenkomsten heeft de EIB het recht een beroep te doen op de EU-begroting voor het volledige bedrag van de verliezen die zij op deze leningen in het kader van de ELM-garantie lijdt. Daarom moet worden verduidelijkt dat op deze blootstellingen dezelfde voorzorgsbenadering moet worden toegepast en dat relevante aanvullende bepalingen moeten worden opgenomen in een gemeenschappelijk compartiment van het GVF dat bestemd is voor Oekraïne. Dit voorstel voorziet daarom in een uitbreiding van het voorzieningspercentage van 70 % tot deze 1,59 miljard EUR extra blootstelling als gevolg van herbestemde leningen. Voor eventuele verdere uitbetalingen van herbestemde ELM-leningen aan Oekraïne zou hetzelfde voorzieningspercentage gelden (zoals periodiek herzien) op voorwaarde dat er begrotingsmiddelen worden gevonden voor een dergelijke voorziening.
De voorziening van 70 % voor de ELM-leningen van 1,59 miljard EUR zal worden verstrekt uit de EU-begroting, zal vallen onder de regels voor voorzieningen van het Financieel Reglement, niet van het GFEA, en zal in een afzonderlijk compartiment van het GVF worden gehouden.
Er wordt voorgesteld dat, tenzij de beoordeling van de daaraan verbonden risico’s verandert, verdere uitbetalingen van ELM-leningen aan Oekraïne afhankelijk worden gesteld van het vinden van de begrotingsmiddelen om 70 % van de notionele waarde van de blootstellingen te dekken met voorzieningen, rekening houdend met de prioriteiten van het NDICI - Europa in de wereld.
Het hoge niveau van voorzieningen in dit voorstel wordt gerechtvaardigd door het feit dat Oekraïne momenteel te maken heeft met de militaire, economische en sociale gevolgen van een groot gewapend conflict. Indien de militaire en economische situatie van Oekraïne zich stabiliseert of verbetert, is dit niveau van voorziening mogelijk niet langer nodig. Dit voorstel voorziet daarom in een regelmatige (zesmaandelijkse) evaluatie van dit voorzieningspercentage, die medio 2023, of eerder indien nodig, voor het eerst zal plaatsvinden. Deze evaluatie zal ook van toepassing zijn op de voorziening voor de lening van 1 miljard EUR die is toegekend op grond van Besluit (EU) 2022/1201 12 , en op de uitzonderlijke voorziening van 70 % die wordt aangehouden voor de herbestemde ELM-leningen van 1,59 miljard EUR (zie hieronder). Naast deze regelmatige evaluatie kan de Commissie het voorzieningspercentage op ad-hocbasis opnieuw beoordelen, met name indien dit gerechtvaardigd is door een opmerkelijke relevante gebeurtenis.
(1)Tenuitvoerlegging van MFB-leningen
De Commissie zal ervoor zorgen dat de tranches van de buitengewone MFB-leningen met spoed worden uitbetaald nadat dit voorstel is goedgekeurd en alle formaliteiten zijn vervuld. Deze omvatten met name i) de ondubbelzinnige en unanieme toezegging van alle lidstaten om garantieovereenkomsten te sluiten zodra hun nationale procedures dit toelaten; en ii) de ondertekening van het memorandum van overeenstemming en de inwerkingtreding van de leningsovereenkomst.
In dit voorstel wordt bepaald dat de Europese Commissie onmiddellijk na de inwerkingtreding van dit besluit leningen zal verstrekken, mits alle lidstaten zich er duidelijk en ondubbelzinnig toe verbinden dat garanties zo snel als de nationale procedures toelaten, worden verstrekt. De ervaring leert dat veel lidstaten binnen twee tot drie maanden garanties kunnen bieden, maar dat het wel vier tot vijf maanden kan duren om de volledige reeks garanties te ontvangen. Dit zou niet verenigbaar zijn met de doelstelling om Oekraïne dringend steun te verlenen. De Commissie overweegt daarom – bij wijze van uitzondering gezien het extreme karakter van de situatie – om de leningen te regelen en tegelijkertijd de garanties te ontvangen. In dit specifieke geval wordt het risico voor de EU-begroting beperkt, aangezien er gedurende langere tijd geen sprake is van een betalingsgebeurtenis (rentebetaling). Met name zullen tijdens de tussentijdse periode (vier tot vijf maanden) geen betalingsgebeurtenissen opeisbaar worden totdat alle garanties zijn ontvangen. In het theoretische geval dat zich in deze tussentijdse periode gevallen van niet-betaling zouden voordoen, kan de in het GVF gereserveerde voorziening (en, indien nodig, tijdelijke opname van andere GVF-compartimenten) worden gemobiliseerd om eventuele tijdelijke tekorten op te vangen. De beschikbaarheid van de voorziening van het GVF betekent dat er kasmiddelen beschikbaar zijn om alle betalingen aan EU-obligatie-investeerders te waarborgen, ook al zijn de garanties nog niet volledig van kracht.
Daarom stelt de Europese Commissie voor de nieuwe MFB-leningen zo snel mogelijk na de inwerkingtreding van dit besluit en de afronding van de desbetreffende leningsovereenkomst in een klein aantal tranches te regelen. Het is van het grootste belang dat alle lidstaten zo snel mogelijk de vereiste begrotingsgaranties verstrekken en dat er een collectieve verbintenis is om dit proces snel af te ronden.
Om het volledige bedrag van ten hoogste 9 miljard EUR aan buitengewone MFB te verstrekken, zoals aangekondigd in de mededeling over wederopbouw en noodhulp van Oekraïne van 18 mei 2022, werkt de Europese Commissie samen met de EU-lidstaten aan een gezond en billijk mechanisme voor de uitbetaling van het nog resterende bedrag van ten hoogste 3 miljard EUR. Zodra het ontwerp is voltooid, zal de Commissie snel werk maken van een voorstel over het resterende steunbedrag.
2. RECHTSGRONDSLAG, SUBSIDIARITEIT EN EVENREDIGHEID
• Rechtsgrondslag
Artikel 212 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie is een passende rechtsgrondslag voor financiële bijstand van de Unie aan derde landen. De niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde militaire agressie door Rusland vereist de toekenning van aanvullende financiële bijstand aan Oekraïne. Om de budgettaire houdbaarheid van deze maatregelen te versterken, moet ook worden voorzien in een garantiemechanisme van de lidstaten ter ondersteuning van de financiële bijstand. In de huidige omstandigheden vormen deze garanties een onmisbaar onderdeel van de financiële bijstand.
• Subsidiariteit (bij niet-exclusieve bevoegdheid)
Het subsidiariteitsbeginsel is nagekomen aangezien de doelstelling om de macro-economische stabiliteit op korte termijn in Oekraïne te herstellen onvoldoende kan worden verwezenlijkt door de lidstaten alleen en derhalve beter door de EU kan worden verwezenlijkt. De belangrijkste redenen zijn de budgettaire beperkingen op nationaal niveau en de noodzaak van een sterke donorcoördinatie om de omvang en de doeltreffendheid van de bijstand te maximaliseren en tegelijkertijd de administratieve capaciteit van de Oekraïense autoriteiten, die in de huidige omstandigheden zeer zwaar wordt belast, te beperken.
• Evenredigheid
Het voorstel is in overeenstemming met het evenredigheidsbeginsel: het blijft beperkt tot het minimum dat vereist is om de doelstellingen van het behoud van macrofinanciële stabiliteit op korte termijn te verwezenlijken en gaat niet verder dan daartoe noodzakelijk is.
Zoals de Commissie op basis van de ramingen van de autoriteiten heeft vastgesteld en door het IMF is bevestigd 13 , bedraagt het bedrag van de voorgestelde buitengewone MFB samen met de al uitbetaalde nood-MFB ten hoogste de helft van het geraamde resterende financieringstekort voor 2022. Dit strookt met de standaardpraktijken inzake lastenverdeling voor MFB-operaties (voor een land met een associatieovereenkomst zou de bovengrens 60 % bedragen volgens de conclusies van de Raad ECOFIN van 8 oktober 2002), rekening houdend met de bijstand die door andere bilaterale en multilaterale donoren aan Oekraïne is toegezegd.
Garanties van de lidstaten, die alleen mogen worden opgevraagd wanneer uitzonderlijke omstandigheden dit vereisen, lijken vanuit financieel oogpunt de efficiëntste oplossing. Hiermee wordt voorkomen dat er extra middelen moeten worden gevonden binnen de huidige MFK-plafonds, waar alle bedragen momenteel volledig worden besteed. Ook wordt voorkomen dat de lidstaten vooraf aanvullende middelen moeten verstrekken, maar wordt de mogelijkheid geboden om bedragen ex post op te vragen als zich potentiële verliezen zouden voordoen.
De lidstaten zullen alleen in een beperkt aantal omstandigheden die in het besluit worden genoemd, verplicht zijn middelen uit hoofde van dit instrument beschikbaar te stellen. Zij hoeven met name niet onmiddellijk contant geld naar de EU over te maken, maar alleen wanneer is voldaan aan de voorwaarden om een beroep te doen op de garantie. Aangezien terugbetalingen in eerste instantie op grond van de bepalingen van het GVF kunnen worden uitgevoerd, is de kans groot dat, als er al een beroep wordt gedaan op de garanties, dat slechts uitzonderlijk zal gebeuren en voorspelbaar zal zijn.
• Keuze van het instrument
Projectfinanciering of technische bijstand zou noch geschikt noch toereikend zijn om de bredere macrofinanciële doelstellingen van deze buitengewone MFB te verwezenlijken. De belangrijkste toegevoegde waarde van de buitengewone MFB in vergelijking met andere EU-instrumenten is het snel verlichten van de externe financiële beperkingen waar dat nodig is. Deze MFB draagt bij tot een stabiel macrofinancieel kader, onder meer door een houdbare en duurzamere betalingsbalans- en begrotingssituatie te bevorderen, binnen een passend kader voor rapportagevereisten en beleidsvoorwaarden. Door bij te dragen tot een passend algemeen beleidskader kan de MFB de doeltreffendheid vergroten van de maatregelen die in Oekraïne in het kader van andere, meer gerichte financiële instrumenten van de EU worden gefinancierd. Het effect op de houdbaarheid van de schuldpositie van het land wordt verminderd doordat de transactie wordt opgezet op een zeer gunstige manier, met langere looptijden en een subsidie ter dekking van rentekosten. Het lijkt gerechtvaardigd snel de broodnodige en zeer omvangrijke financiële steun te verstrekken via de zeer concessionele opzet van de MFB voor leningen, met name gezien de beperkingen die de internationale gemeenschap, waaronder de EU, ondervindt om aanzienlijke subsidies te verstrekken.
3. RESULTATEN VAN EX-POST-EVALUATIES, RAADPLEGINGEN VAN BELANGHEBBENDEN EN EFFECTBEOORDELINGEN
• Ex-postevaluaties en controle van de resultaatgerichtheid van bestaande wetgeving
Uit eerdere ex-postevaluaties van eerdere MFB-pakketten aan Oekraïne is gebleken dat deze over het algemeen zeer relevant waren wat betreft de doelstellingen, de financiële middelen en de beleidsvoorwaarden ervan.
Zij bleken van cruciaal belang om Oekraïne te ondersteunen bij het aanpakken van zijn betalingsbalansproblemen en het doorvoeren van belangrijke structurele hervormingen om de economie te stabiliseren en de houdbaarheid van zijn externe positie te verbeteren. Zij maakten begrotingsbesparingen en financiële voordelen mogelijk en fungeerden als katalysator voor aanvullende financiële steun en vertrouwen van investeerders. De voorwaarden van de MFB waren complementair aan het gerelateerde IMF-programma en creëerden een politiek versterkend effect dat heeft bijgedragen aan de betrokkenheid van Oekraïense overheden bij essentiële hervormingen, met name op gebieden die niet onder andere internationale donorprogramma’s vielen.
Er zijn geen recente herzieningen geweest van de voorzieningspercentages die worden toegepast op de portefeuilles van MFB- en Euratom-leningfaciliteiten of van de voorziening van de begrotingsgarantie in het kader van het mandaat voor externe leningen. Het voorzieningspercentage voor de MFB in het kader van de garantie voor extern optreden werd opnieuw bevestigd op 9 % toen Verordening (EU) 2021/947 (de NDICI-Europa in de wereld-verordening) werd vastgesteld. In die verordening is ook een maximumbedrag voor de voorziening voor de volledige garantie voor extern optreden vastgesteld 14 . Een evaluatie van de voorziening van de macrofinanciële bijstand is gepland voor 2024. Hoewel MFB van nature een crisisinstrument is, gaan de risico’s van kredietverlening aan een land in oorlog veel verder dan de scenario’s die bij de vaststelling van NDICI-Europa in de wereld waren voorzien. Er is dan ook behoefte aan op maat gesneden oplossingen om de huidige urgente situatie aan te pakken, op basis van de beschikbare analyses.
• Raadpleging van belanghebbenden
Deze buitengewone MFB wordt verstrekt als integraal onderdeel van de internationale steun aan Oekraïne. Bij de voorbereiding van dit voorstel hebben de diensten van de Commissie overleg gepleegd met het IMF, de Wereldbank en andere bilaterale (waaronder de lidstaten) en multilaterale donoren, die over aanzienlijke macrofinanciële deskundigheid beschikken, onder meer op het gebied van de Oekraïense economie. De Commissie heeft ook regelmatig contact gehad met de Oekraïense autoriteiten.
• Bijeenbrengen en benutten van deskundigheid
De diensten van de Commissie hebben dit voorstel gebaseerd op een zorgvuldige analyse van de financiële behoeften en de bredere macrofinanciële situatie van Oekraïne, uitgevoerd in samenwerking met het IMF en de bevoegde internationale instellingen. Dit omvat regelmatige besprekingen over de meest recente prognoses van de financieringsbehoeften van Oekraïne in internationale fora, zoals de G7.
De diensten van de Commissie hebben ook besprekingen gevoerd met hun tegenhangers in de risicoafdelingen van internationale financiële instellingen met grote risico’s in Oekraïne. Doel van deze besprekingen was te begrijpen hoe deze instellingen hun blootstellingen met betrekking tot Oekraïne zullen regelen en beheren. Uit deze besprekingen is gebleken in hoeverre de institutionele aanpak van elke instelling afhangt van de wijze waarop haar balans wordt blootgesteld aan de gevolgen van verliezen voor de Oekraïense blootstellingen. Sommige instellingen genieten volledige of gedeeltelijke tegengaranties voor hun blootstelling of genieten andere vormen van vrijwaring (reserves die Oekraïne bij het IMF aanhoudt). De situatie van de EU, die MFB-leningen heeft gefinancierd door middel van back-to-backleningen, betekent dat zij zich in de unieke situatie bevindt die erin bestaat te zorgen voor een gestage en voorspelbare stroom van betalingen aan haar obligatiebeleggers volgens een vast en regelmatig tijdschema in het geval van achterstallige betalingsstromen van de begunstigden van de leningen. Om onder de huidige omstandigheden snel verdere MFB van uitzonderlijk grote omvang aan één enkele begunstigde te kunnen verstrekken, met behoud van haar financieringsmodel, moet de Unie het gemeenschappelijk voorzieningsfonds versterken met aanvullende garanties van de lidstaten die zouden fungeren als vangnet voor de blootstelling aan Oekraïne.
Overeenkomstig de vereisten van het Financieel Reglement zullen de diensten van de Commissie tijdens de uitvoering van de bijstand een operationele beoordeling van de financiële en administratieve procedures van Oekraïne uitvoeren om zich ervan te vergewissen dat de bestaande procedures voor het beheer van de programmabijstand, met inbegrip van MFB, voldoende garanties bieden, mede rekening houdend met de uitzonderlijke omstandigheden van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne. Dit zal het mogelijk maken eerdere beoordelingen te actualiseren, waarin werd geconcludeerd dat de financiële circuits en procedures in Oekraïne gebaseerd blijken te zijn op deugdelijke beginselen en derhalve geschikt worden geacht voor de toepassing van MFB.
• Effectbeoordeling
De MFB van de Unie is een uitzonderlijk noodinstrument dat gericht is op het aanpakken van ernstige betalingsbalansproblemen in derde landen. Meer in het algemeen bouwen de voorstellen inzake MFB van de Commissie voort op lessen die zijn getrokken uit evaluaties achteraf van eerdere operaties in de buurlanden van de EU. Deze buitengewone MFB zal de financieringsbehoeften van Oekraïne op korte termijn helpen verlichten in de huidige uitzonderlijke omstandigheden. De rapportagevereisten en beleidsvoorwaarden in verband met deze buitengewone MFB hebben tot doel de efficiëntie, transparantie en verantwoordingsplicht van de steun te waarborgen. Deze buitengewone MFB moet voortbouwen op de resultaten van de zes MFB-programma’s sinds 2015, met inbegrip van de meest recente COVID-19-bijstand en de eerste MFB-noodbijstand van begin 2022.
Voor het voorstel is geen effectbeoordeling vereist, aangezien macrofinanciële bijstand de enige beschikbare beleidsoptie is om het probleem in kwestie aan te pakken. Het gebruik van aanvullende garanties volgt op een grondige financiële risicobeoordeling van uitstaande verplichtingen.
• Resultaatgerichtheid en vereenvoudiging
Het voorstel houdt geen verband met resultaatgerichtheid en vereenvoudiging.
• Grondrechten
Landen die onder het Europees nabuurschapsbeleid vallen, komen in aanmerking voor MFB. Een voorwaarde voor de toekenning van MFB is dat het in aanmerking komende land doeltreffende democratische mechanismen eerbiedigt, waaronder een parlementair meerpartijenstelsel en de rechtsstaat, en de naleving van de mensenrechten waarborgt.
De hernieuwde hervormingsbereidheid en sterke politieke wil van de Oekraïense autoriteiten, die met name blijken uit de succesvolle voltooiing van de structurele beleidsvoorwaarden die verbonden zijn aan het noodprogramma voor MFB in verband met COVID-19 aan Oekraïne, op belangrijke gebieden zoals justitie, goed bestuur, de rechtsstaat en corruptiebestrijding, is een duidelijk positief teken. Ook de inspanningen die zijn geleverd om hun verzoek om toetreding tot de EU te onderbouwen, met name door uitvoerig antwoord te geven op twee zeer uitgebreide en gedetailleerde vragenlijsten, geven duidelijk aan dat de autoriteiten bereid zijn de Europese aspiraties van Oekraïne te volgen en na te komen. Sinds de Russische agressie hebben de Oekraïense autoriteiten blijk gegeven van een indrukwekkende mate van veerkracht en blijven zij vastbesloten deze hervormingen op transparante wijze en in overeenstemming met de EU-normen voort te zetten. Daartoe wordt thans geacht te zijn voldaan aan de politieke randvoorwaarde voor een MFB-pakket.
4. GEVOLGEN VOOR DE BEGROTING
De middelen voor deze 5 miljard EUR buitengewone MFB aan Oekraïne zullen op de kapitaalmarkten worden geleend en aan Oekraïne worden doorgeleend. Dit vormt een aanvulling op de buitengewone MFB ten bedrage van 1 miljard EUR die op grond van Besluit (EU) 2022/1201 aan Oekraïne is toegekend.
Om de begroting van de Unie te beschermen, moeten de twee buitengewone MFB-leningen voor een totaalbedrag van maximaal 6 miljard EUR aan Oekraïne voor 70 % worden gedekt, bestaande uit een volgestorte voorziening van 9 % en opvraagbare garanties van de lidstaten van 61 %. De vereiste volgestorte voorziening (van 9 % van de garantie voor extern optreden) wordt ingesteld in het kader van het NDICI-Europa in de wereld, voor een totaalbedrag van 540 miljoen EUR (begrotingsonderdeel 14 02 01 70 “NDICI – Voorziening van het gemeenschappelijk voorzieningsfonds”). De mogelijkheden om begrotingsmiddelen vrij te maken voor deze aanvullende voorziening boven de 9 % onder de huidige MFK-maxima zijn echter beperkt. De lidstaten moeten een beroep doen op garanties om Oekraïne verdere MFB-leningen te kunnen verstrekken op een budgettair gezonde wijze en zonder de uitvoering van het MFK 2021-2027 te verstoren. Dit is de reden voor het voorstel dat de lidstaten garanties verstrekken voor nog eens 61 % van de waarde van de voorgestelde 6 miljard EUR aan leningen.
De totale dekking zou dus een bescherming tegen eerste verliezen genieten met een volgestorte voorziening van 9 % van de 6 miljard EUR, gevolgd door aanvullende garanties van de lidstaten ter dekking van blootstellingen tot 3,66 miljard EUR, ofwel 61 % van de 6 miljard EUR aan MFB-leningen, en in overeenstemming met de toepasselijke wetgeving zouden eventuele resterende bedragen als voorwaardelijke verplichting door de Uniebegroting worden gedekt.
De buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne uit hoofde van dit besluit wordt rechtstreeks bij de inwerkingtreding van dit besluit geregeld, zonder te wachten op de ontvangst van de vereiste nationale garanties.
Gezien de dringende noodzaak om in de loop van 2022 leningen voor Oekraïne te regelen, zal de EU de leningen regelen voordat de garanties van de lidstaten van kracht zijn. De ervaring leert dat veel lidstaten binnen twee tot drie maanden garanties kunnen bieden, maar dat het wel vier tot vijf maanden kan duren om de volledige reeks garanties te ontvangen. Gezien de extreme urgentie van de Oekraïense financieringsbehoeften zijn vertragingen van deze duur geen optie. De Commissie overweegt daarom – bij wijze van uitzondering gezien het extreme karakter van de situatie – om de leningen te regelen en tegelijkertijd de garanties te ontvangen.
Tijdens deze overgangsperiode lopen beleggers in EU-obligaties geen risico op niet-betaling door de EU gedurende de korte periode voordat alle garanties worden ontvangen, vanwege de wijze waarop het huidige leningenpakket is opgebouwd. Met name zullen tijdens de tussentijdse periode (vier tot vijf maanden) geen betalingsgebeurtenissen opeisbaar worden totdat alle garanties zijn ontvangen. In het theoretische scenario dat er geen betaling zou plaatsvinden in de periode voordat alle garanties worden ontvangen, zou de Europese Commissie gebruik kunnen maken van de voorzieningen die zijn gereserveerd voor de MFB-leningen en, indien nodig, van andere voorzieningen in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds van de EU.
De lidstaten moeten hun nationale procedures voor de inwerkingtreding van de garanties met de hoogste spoed afronden.
De garanties zouden bedragen dekken die verder gaan dan de initiële volgestorte voorziening van 9 % van het leningbedrag uit hoofde van dit besluit en Besluit (EU) 2022/1201, die uit het MFK zou worden verstrekt overeenkomstig artikel 31, lid 5, van de NDICI-Europa in de wereld-verordening en de financiële programmering. De opvragingen zullen beperkt blijven tot situaties waarin Oekraïne de lening uit hoofde van het huidige besluit en Besluit (EU) 2022/1201 niet betaalt en worden gebruikt om in de eerste plaats te voldoen aan de verplichtingen van de Unie en, in voorkomend geval, om het specifieke aan Oekraïne gerelateerde compartiment in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds aan te vullen. Dergelijke bijdragen zouden in aanmerking worden genomen voor de berekening van de voorziening die voortvloeit uit het in artikel 211, lid 1, van het Financieel Reglement bedoelde voorzieningspercentage, in afwijking van artikel 211, lid 4, tweede alinea, van het Financieel Reglement.
De bij de lidstaten opgevraagde bedragen zouden externe bestemmingsontvangsten vormen in de zin van artikel 21, lid 2, punt a), ii), van het Financieel Reglement om bijdragen van de lidstaten te verstrekken voor voorzieningen voor MFB, een programma voor externe steun dat wordt gegarandeerd in het kader van het NDICI-Europa in de wereld.
Gezien de buitengewone aard van voor de macrofinanciële bijstand is het passend de financiële verplichting van de MFB uit hoofde van dit besluit en Besluit (EU) 2022/1201 los van andere financiële verplichtingen in het kader van de garantie voor extern optreden te dekken. Het is met name passend de voorziening die in het GVF met betrekking tot deze MFB is gereserveerd, uitsluitend te gebruiken voor financiële verplichtingen uit hoofde van dit besluit, in plaats van de algemene regel van artikel 31, lid 6, van de NDICI-Europa in de wereld-verordening.
Dezelfde risico-overwegingen gelden voor ELM-leningen die na 15 juli 2022 door de EIB zijn of zullen worden uitbetaald. Dit voorstel voorziet daarom in een uitbreiding van het voorzieningspercentage van 70 % tot die leningen, de toepassing van de regels inzake de voorziening van het Financieel Reglement en niet de GFEA-regels, en bepaalt dat de voorzieningen in een afzonderlijk compartiment van het GVF moeten worden bewaard.
Bovendien moet een rentesubsidie worden verstrekt zoals hieronder beschreven, ten laste van de in artikel 6, lid 2, punt a), eerste streepje, van de NDICI-Europa in de wereld-verordening bedoelde enveloppe gedurende de periode van het MFK 2021-27. De administratieve kosten in verband met het opnemen en verstrekken van leningen zouden worden kwijtgescholden en dus niet van Oekraïne worden teruggevorderd. Zij komen ten laste van de respectieve administratieve begrotingsonderdelen.
5. ANDERE ELEMENTEN
• Uitvoeringsplanning en regelingen betreffende controle, evaluatie en rapportage
De Europese Unie stelt Oekraïne deze buitengewone MFB voor een totaal bedrag van 5 miljard EUR beschikbaar in de vorm van leningen op lange termijn. Deze bijstand, die volgens plan in meerdere tranches zal worden uitbetaald, zal bijdragen tot het dekken van het resterende externe financieringstekort van Oekraïne in 2022. De eerste tranche zal worden betaald na de goedkeuring van dit voorstel en de inwerkingtreding van het desbetreffende memorandum van overeenstemming, en zodra de lidstaten unaniem verklaren dat zij ermee instemmen hun nationale procedures voor de indiening van nationale garanties zo spoedig mogelijk af te ronden.
De uitbetaling zou verder afhankelijk worden gesteld van de uitvoering van de rapportagevereisten zoals overeengekomen in het memorandum van overeenstemming. De Commissie zal nauw samenwerken met de internationale financiële instellingen en de nationale autoriteiten om de relevante ontwikkelingen en de toepassing van de in het memorandum van overeenstemming overeengekomen vereisten en voorwaarden te monitoren.
De bijstand zal door de Commissie worden beheerd. Daarbij zijn met het Financieel Reglement strokende specifieke bepalingen ter preventie van fraude en andere onregelmatigheden van toepassing.
• Toelichtende stukken (bij richtlijnen)
• Artikelsgewijze toelichting
Het besluit zal ook voorzien in een kader voor garanties van de lidstaten ter dekking van verliezen die verder gaan dan de reeds aan het GVF betaalde of in de financiële programmering van het MFK 2021-27 voorziene voorziening.
In artikel 1 worden de belangrijkste kenmerken van deze buitengewone macrofinanciële bijstand beschreven.
Artikel 2 voorziet in de naleving van de politieke voorwaarden die nodig zijn voor de uitbetaling van macrofinanciële bijstand.
Artikel 3 voorziet in duidelijk omschreven rapportage- en monitoringvereisten, alsmede in beleidsvoorwaarden waaraan deze buitengewone macrofinanciële bijstand van de Unie moet worden gekoppeld. Deze vereisten en voorwaarden worden vastgelegd in een memorandum van overeenstemming.
Artikel 4 voorziet in de noodzakelijke voorwaarden voor de uitbetaling van deze buitengewone macrofinanciële bijstand in meerdere tranches. Het tijdschema en de voorwaarden voor de uitbetaling van elke tranche worden in het memorandum van overeenstemming vastgelegd.
Artikel 5 bevat de regels voor de opgenomen en verstrekte leningen.
In artikel 6 wordt de financiering van de rentesubsidie toegelicht.
Artikel 7 gaat over de rapportageverplichtingen waaraan Commissie tijdens de uitvoering van deze buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne moet voldoen tegenover het Europees Parlement en de Raad.
Artikel 8 bevat nadere gegevens over de beoordeling van de uitvoering van de buitengewone macrofinanciële bijstand.
Artikel 9 voorziet in de invoering van nationale garanties voor een totaalbedrag van 3,66 miljard EUR door de lidstaten.
Artikel 10 bevat nadere gegevens over de garantieovereenkomsten die de Commissie met de lidstaten moet sluiten.
Artikel 11 beschrijft de voorziening met betrekking tot de gedekte MFA.
Artikel 12 voorziet in een versterking van de voorziening met betrekking tot bepaalde bij Besluit nr. 466/2014/EU gegarandeerde financiële verplichtingen in Oekraïne.
Artikel 13 voorziet in een beoordeling van de toereikendheid van de voorzieningen en in een herzieningsprocedure.
Artikel 14 voorziet in boekhoudkundige regels voor de voorziening in het gemeenschappelijk voorzieningsfonds.
Artikel 15 bepaalt dat een comité de Commissie bijstaat volgens de comitéprocedures.
Artikel 16 beschrijft de uitoefening van de bevoegdheidsdelegatie.
In artikel 17 worden de rapportageverplichtingen van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad gepresenteerd tijdens de uitvoering van deze buitengewone macrofinanciële bijstand aan Oekraïne.
Artikel 18 bevat de wijzigingen van Besluit (EU) 2022/1201.
In artikel 19 wordt de datum van inwerkingtreding van de richtlijn verduidelijkt.