Toelichting bij COM(2001)517 - Standpunt van de EG betreffende de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie op de Ministeriële Conferentie die is ingesteld bij de Overeenkomst tot oprichting van de Wereldhandelsorganisatie - Hoofdinhoud
Dit is een beperkte versie
U kijkt naar een beperkte versie van dit dossier in de EU Monitor.
| dossier | COM(2001)517 - Standpunt van de EG betreffende de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie op de Ministeriële Conferentie die ... |
|---|---|
| bron | COM(2001)517   |
| datum | 19-09-2001 |
I
Inleiding
1. De leden van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) en de Volksrepubliek China hebben de slotfase bereikt van de onderhandelingen over de voorwaarden waaronder China tot de organisatie zal toetreden. Deze onderhandelingen gingen vijftien jaar geleden (in 1986) van start, toen China een verzoek indiende om tot de GATT (Algemene Overeenkomst inzake Tarieven en Handel) te mogen toetreden. Voordat de EU de toetreding van China officieel kan ondersteunen, moeten de toetredingsvoorwaarden bij besluit van de Raad worden goedgekeurd.
2. Hierna wordt een overzicht gegeven van de implicaties die het WHO-lidmaatschap van China voor de EU, voor het WHO-systeem en voor China zelf zal hebben, alsook een samenvatting van de toetredingsvoorwaarden.
Inhoudsopgave
- II Implicaties van het WHO-lidmaatschap van China
- Unilateraal openen van de markt
- Gevolgen voor het WHO-stelsel
- III Voordelen van het opnemen van China in het multilaterale handelsstelsel
- Goed voor de Chinese economie
- Goed voor de Europees-Chinese betrekkingen in de toekomst
- Uitvoering in partnerschap - bijstand van de EU
- IV Samenvatting van de toetredingsvoorwaarden per sector
- Industrietarieven in detail
- Landbouw
- Handelsrechten en opheffing van staatsmonopolies
- Diensten
- Verzekeringen
- Telecommunicatie
- Distributie
- Bankwezen en effecten
- Professionele dienstverlening
- Toerisme
- In het toetredingsprotocol neergelegde verbintenissen
- Nationale behandeling
- Handelsgerelateerde investeringsmaatregelen (TRIMs) en andere investeringsvoorwaarden
- Bescherming van intellectuele-eigendomsrechten
- Exportsubsidies
- Overheidsopdrachten
- Handelsbeschermende maatregelen
- V Aanbeveling
Juridisch bindende verbintenis van China tot open handel
3. De toetredingsvoorwaarden nemen in hoofdzaak twee vormen aan. Ten eerste is er de lijst van verbintenissen, die alle verplichtingen inzake markttoegang beschrijft, tot de nakoming waarvan China zich tegenover elk WHO-lid rechtelijk moet verbinden alvorens het tot de WHO kan toetreden. De lijst van verbintenissen omvat de tarifaire en niet-tarifaire maatregelen die van toepassing zijn op landbouw- en industrieproducten (verbintenissen in het kader van de GATT) en diensten (verbintenissen in het kader van de Algemene Overeenkomst inzake handel in diensten, of GATS).
4. Ten tweede zijn er het toetredingsprotocol en het verslag van de werkgroep inzake de toetreding van China tot de WHO. Deze documenten, die ook juridische verbintenissen bevatten, beschrijven in essentie hoe China belooft zijn nieuwe WHO-verplichtingen te zullen nakomen. Naast een gedetailleerde beschrijving van het huidige en geplande stelsel van handels- en investeringsregelingen van China en van de verplichtingen die China met betrekking tot dit stelsel op zich moet nemen, bevatten zij gedetailleerde speciale voorschriften waaraan China zich tijdens de eerste jaren van het WHO-lidmaatschap moet houden. Deze tijdelijke afwijkingen van de normale WHO-voorschriften weerspiegelen de unieke uitdaging die de integratie van China in het wereldhandelsstelsel betekent. De Chinese economie bevindt zich middenin de overgang van een stelsel van staatseigendom naar een marktgerichte economie. Hoewel het land reeds tal van maatregelen heeft genomen voor de introductie van een markteconomie, heeft het nog steeds bepaalde kenmerken van een geleide economie. Wat met name belangrijk is, is dat het toetredingsprotocol de industrieën van de andere lidstaten speciale bescherming biedt tegen schadelijke exportpieken uit China.
5. Spil van de gehele onderhandelingen was de vraag hoe, en in sommige gevallen in welke mate, China het acquis van regels en afspraken van de WHO zou overnemen. Deze regels en afspraken bepalen de internationale handel in goederen, landbouwproducten en diensten, en omvatten onder meer bepalingen met betrekking tot tal van hiermee verband houdende terreinen, zoals handelsgerelateerde investeringsmaatregelen, technische handelsbelemmeringen, sanitaire en fytosanitaire maatregelen, bescherming van intellectuele eigendom en overheidsopdrachten. Dit betekent dat het onderhandelingsproces inhield dat de WHO-leden ,concessies" van China trachtten te verkrijgen of verbeteringen in de openstelling van de Chinese markt trachtten te bewerkstelligen, zonder zelf hun WHO-verplichtingen te wijzigen.
6. Voor de EU, die ervoor zorgde dat met de belangen van de Europese industrieën en ondernemingen volledig rekening werd gehouden, betekent de toetreding van China derhalve een enorme winst wat afdwingbare rechten betreft, terwijl de eigen verbintenissen jegens China niet noemenswaard veranderen. De lange en zware ronden van bilaterale onderhandelingen tussen de Europese Commissie en Chinese functionarissen hebben geresulteerd in toetredingsvoorwaarden die belangrijke voordelen met zich meebrengen voor de prioritaire economische sectoren en belangen van de EU-lidstaten (zie hierna voor bijzonderheden).
7. De enige verplichting voor de WHO-leden is dat zij China de status van meest begunstigde natie moeten geven. Deze status geeft China recht op dezelfde behandeling als elk ander WHO-lid, tenzij in het toetredingsprotocol anders is bepaald. Aangezien de EU deze status hoe dan ook altijd al aan China heeft gegeven, heeft deze verplichting nagenoeg geen praktische implicaties. De enige belangrijke consequentie van behandeling van China als de andere WHO-leden is dat de kwantitatieve beperkingen (contingenten) voor China uiterlijk in 2005 moeten worden afgeschaft. Dit geldt voor de textielcontingenten die de EU nog jegens China toepast, die op grond van de overeenkomst inzake textiel- en kledingproducten moeten worden afgeschaft. Dit geldt ook voor de contingenten die de EU nog toepast voor drie industrieproducten uit China: schoeisel en serviesgoed van aardewerk en porselein. In verband met deze veranderingen is tot 2008 een specifiek vrijwaringsinstrument beschikbaar dat de schadelijke invoer van textielproducten uit China moet tegengaan. Tot twaalf jaar na de toetreding kunnen productspecifieke sancties worden ingesteld tegen invoerstromen uit China die de concurrerende bedrijfstakken van de EU schade toebrengen of dreigen toe te brengen.
8. Zodra China WHO-lid is, heeft het vanzelfsprekend een volwaardige zetel aan de onderhandelingstafel wanneer over aanvullende maatregelen voor multilaterale liberalisering wordt beslist. Dit is wellicht de belangrijkste verandering die het WHO-lidmaatschap van China met zich meebrengt.
9. Met de toetreding van China neemt de WHO een enorme stap in de richting van een waarlijk mondiale organisatie. China was overigens één van de partijen die in 1947 de GATT oprichtten, maar het land trok zich kort daarna terug uit de organisatie. De toetreding van China wordt door de EU-lidstaten reeds lang unaniem ondersteund.
10. China heeft een talrijker bevolking dan welk ander land dan ook, waardoor het zeer waarschijnlijk is dat het land onmiddellijk een belangrijke rol in de organisatie zal gaan spelen. Het is voor China van fundamenteel belang dat de internationale handel op mondiaal niveau wordt bevorderd en naar behoren gereguleerd. De fenomenale groeicijfers die het land heeft laten zien sinds in 1978 de opendeurpolitiek werd ingevoerd, is in belangrijke mate het resultaat van een toename van de handel. China ziet het WHO-lidmaatschap als een middel voor het stimuleren van verdere binnenlandse hervormingen, die nu een vaste prioriteit van de leiding zijn.
11. Een ander belangrijk punt in dit verband is dat China zich ertoe heeft verbonden om zijn economie voor buitenlandse import, investeerders en bedrijven open te stellen. Het stelsel van handelsregels van China zal aanzienlijk liberaler zijn dan dat van de meeste andere WHO-leden die een vergelijkbaar ontwikkelingsniveau hebben. Een van de redenen waarom de besprekingen zo lang duurden, was de bezorgdheid van de EU en andere WHO-leden dat de handel tussen de leden door de toetreding van China gemiddeld genomen minder open zou worden. De gemiddelde rechten zullen laag zijn, contingenten zullen snel worden afgeschaft, dienstverleners uit nagenoeg alle sectoren zullen een goede toegang tot de Chinese markt hebben, en de bescherming van intellectuele eigendom zal wettelijk worden gegarandeerd. Zoals hieronder wordt uitgelegd, vertegenwoordigen de eindresultaten een zeer omvangrijk pakket van verbintenissen inzake het openen van de Chinese markt.
Goed voor het Europese bedrijfsleven
12. Allereerst leidt het akkoord tot een veel betere toegang van Europese ondernemingen tot de Chinese markt. Invoerrechten en andere niet-tarifaire belemmeringen worden aanzienlijk en permanent verminderd. Investeringen door buitenlandse ondernemingen zullen plaatsvinden in een omgeving die voor ondernemingen aantrekkelijker en beter voorspelbaar is. Het WHO-lidmaatschap zal tot gevolg hebben dat China zijn inspanningen om de Chinese handelsregeling over de hele linie doorzichtiger, eerlijker en opener te maken, zal bestendigen en intensiveren. Het onafhankelijke en juridisch bindende mechanisme voor geschillenbeslechting zal beide partijen in staat stellen hun handelsproblemen op te lossen. Deze overeenkomst zal, kortom, in sterke mate de omstandigheden voor Europese ondernemingen in China verbeteren zodat het gemakkelijker wordt om naar dit land te exporteren en er zaken te doen.
13. Net als bij alle belangrijke liberaliseringsovereenkomsten komen ook de verbintenissen die China bij de toetreding tot de WHO aangaat, in de eerste plaats de eigen economie en bevolking ten goede. Naast de commerciële mogelijkheden die door de toetreding tot de WHO ontstaan, zal deze ook de economische hervorming en ontwikkeling in China aanzienlijk stimuleren. De EU heeft gedurende het hele onderhandelingsproces getracht om een maatregelenpakket te presenteren waarmee geleidelijke maar blijvende hervormingen en duurzame ontwikkeling in China worden bevorderd, in een tempo dat in overeenstemming is met het programma voor de binnenlandse hervormingen. Samen hebben wij besloten om de markt voor een groot aantal terreinen stapsgewijs open te stellen, in de regel over een periode van drie tot vijf jaar, zodat Chinese bedrijven en dienstverleners niet van de ene op de andere dag aan buitenlandse concurrentie worden blootgesteld. Toetreding tot de WHO is een ongeëvenaarde stimulans voor hervormingen. Integratie in het wereldhandelsstelsel zal Chinese ondernemingen stimuleren om efficiënter te worden, om te laten zien dat zij met eerlijke middelen met de rest van de wereld kunnen concurreren. Deze overeenkomst is derhalve ook goed voor Chinese ondernemingen en werknemers, die zullen profiteren van een toename van buitenlandse investeringen en de overname van de modernste managementmethoden en wettelijke structuren.
14. De toetreding van China tot de WHO zal bijdragen tot een gestage en duurzame economische ontwikkeling, niet in alleen in China, maar ook in de Aziatische buurlanden en de rest van de wereld. Daarenboven zal de overeenkomst, wanneer deze als onderdeel van het multilateraal stelsel wordt uitgevoerd, de rechtsstaat in China versterken. Invoering van de fundamentele beginselen van doorzichtigheid, non-discriminatie, efficiënt bestuur en onafhankelijke rechterlijke beoordeling die de WHO voorstaat, zal bijdragen tot de positieve ontwikkeling van het economische, juridische en sociale stelsel van China.
15. In de praktijk zal de toetreding van China tot de WHO de markthervormingen zeker bestendigen en verdiepen en de machtspositie versterken van degenen in het landsbestuur die voorstander zijn van verdergaande, snellere stappen in de richting van economische vrijheid. Het openstellen van de telecommunicatiemarkt, het Internet en satellietdiensten zal de Chinese bevolking onvermijdelijk in contact brengen met informatie en ideeën uit de hele wereld en laten deelnemen aan de mondiale gedachtewisseling. De rechtsstaat zal worden versterkt omdat China de internationale handelsregels zal moeten respecteren. Economische vrijheid en eerbiediging van het handelsrecht zullen geleidelijk tot veranderingen in politiek en maatschappij leiden. De toetreding tot de WHO zal hieraan een positieve bijdrage leveren. Veel mensenrechtenactivisten en deskundigen in buitenlands beleid zijn het erover eens dat de integratie van China in het wereldhandelsstelsel ook op deze terreinen een grote stap in de goede richting zal zijn.
16. Nu China tot de WHO toetreedt, wordt het natuurlijk van essentieel belang dat alle hieronder beschreven veranderingen in de Chinese handelsregeling zo snel en nauwkeurig mogelijk worden uitgevoerd. Om dit proces zo soepel mogelijk te doen verlopen, wil de EU bereid samenwerken met China en is zij vastbesloten om haar ervaringen in de WHO te delen. De EU zal China zoveel mogelijk helpen bij de veranderingen die moeten worden ingevoerd en ondersteunen bij het proces van economische overgang dat het land doormaakt. Technische bijstand zal hierbij zeker een rol spelen. De EU heeft een aantal samenwerkingsprojecten ontwikkeld of voor de nabije toekomst op het programma staan, waarmee een totaalbedrag van ongeveer 24 miljoen euro is gemoeid. Deze zijn speciaal bedoeld, of kunnen worden ingezet, om de Chinese overheid te helpen bij het opbouwen van de noodzakelijk capaciteit om de aan het lidmaatschap van de WHO verbonden verplichtingen te kunnen nakomen.
17. Steun voor het economische overgangsproces dat voor de toetreding tot de WHO is vereist en de daarmee verband houdende economische hervormingen is bovendien door de Europese Commissie aangewezen als een concentratiesector voor financiële steun in de toekomst. Projectvoorstellen zullen worden opgesteld in overleg met China, om er zeker van te zijn dat de hulp daar wordt verleend waar deze het nuttigst is. Naast dit brede bijstandsprogramma zullen de Europese Commissie, de lidstaten en het bedrijfsleven in het oog houden hoe China zijn nieuwe internationale verbintenissen nakomt. Alle WHO-leden hebben erkend dat bijzondere aandacht moet worden geschonken aan de tenuitvoerlegging van de WHO-regels door China. In het kader van een mechanisme voor evaluatie van het overgangsproces zullen de vorderingen jaarlijks worden geëvalueerd tot acht jaar na de toetreding, later gevolgd door tweejaarlijkse evaluatie.
Industrieproducten
18. China zal de invoerrechten op industrieproducten verlagen tot gemiddeld 9%, vergeleken met ongeveer 17% nu. Alle invoerrechten worden geconsolideerd. Met name piektarieven van meer dan 15%, die de handel het meest belemmeren, worden zeer aanzienlijk verlaagd. Behalve tot een tariefverlaging heeft China zich er ook toe verplicht om uiterlijk in 2005 alle invoercontingenten - een instrument voor het beperken van de invoer - af te schaffen. De voordelen voor exporteurs uit de EU liggen voor de hand. Samen met het recht om ongehinderd binnen China handel te mogen drijven en producten te mogen distribueren (wat op grote schaal zal gebeuren) wordt de mogelijkheid van Europese fabrikanten om hun producten op een van 's werelds grootste markten af te zetten, eindelijk werkelijkheid.
19. De invoerrechten op auto's zullen dalen van 80-100% nu tot 25% uiterlijk op 1 juli 2006 (waarbij de dalingen in de eerste jaren het grootst zullen zijn). Daarnaast is China, na onderhandelingen met de EU, akkoord gegaan met een reeks van verbeteringen die van voordeel zijn voor EU-ondernemingen die rechtstreeks investeren in de fabricage van auto's en bestel- en vrachtwagens in China (zie punt 50 voor bijzonderheden).
20. De invoerrechten op IT-producten, bier, speelgoed en meubilair worden afgeschaft. Deze sectoren nemen bijna 10% van de totale EU-export van industrieproducten voor hun rekening. De gemiddelde rechten voor andere double-zero-sectoren (sectoren waarvoor tariefeliminatie wordt nagestreefd) variëren van 4,2% voor farmaceutische producten tot 6,2% voor bouwmaterialen. De rechten in de chemische sector worden op enige uitzonderingen na geharmoniseerd, waardoor het gemiddelde voor deze sector met 40% zal dalen tot 7,1%.
21. Wat de prioriteiten van de EU die niet tijdens de bilaterale onderhandelingen van China met andere WHO-leden aan de orde zijn gekomen betreft, is de aandacht geconcentreerd op 150 specifieke producten, variërend van gin tot bouwmaterialen. Voor deze prioriteiten heeft de EU een reductie van 40% bovenop eerdere aanbiedingen weten te bereiken (het gemiddelde tarief voor deze producten daalde van 18,6 tot 10,9%). Hieronder volgt een opsplitsing naar categorie.
22. De invoerrechten op alle gedistilleerde dranken worden geharmoniseerd op 10%. Whisky, cognac, gin et cetera zullen gelijk worden behandeld. Het momenteel toegepaste tarief bedraagt 65%.
23. De invoerrechten voor de belangrijkste cosmetische producten zullen tot 10% worden verlaagd (momenteel tot 30%). Dit biedt goede perspectieven voor de sector, die nu al wereldwijd tot 7 miljard euro exporteert.
24. De onderhandelingen over leder en lederwaren waren geconcentreerd op 13 specifieke producten, met een gezamenlijk aandeel van 60% in de totale export van de Europese lederindustrie. China is ermee akkoord gegaan om de invoerrechten op deze producten van 20-25% tot 10% te verminderen.
25. Voor textielproducten werden de tijdens eerdere bilaterale onderhandelingen aangeboden tarieven door China verder verlaagd. De Chinese invoerrechten op textielproducten zullen nu dicht bij die van de EU komen te liggen en veel lager zijn dan de tarieven die door vrijwel alle andere textielexporterende landen worden gehanteerd.
De invoerrechten op 5 producten van de schoeiselsector, met een gezamenlijk aandeel van meer dan 70% in de Europese export van schoeisel, worden verlaagd van 25 tot 10%.
26. Marmer en bouwstenen zijn populaire artikelen op de enorme Chinese markt voor bouwmaterialen. De invoerrechten op de vijf belangrijkste producten in deze sector zullen eveneens van 25 tot 10% worden verlaagd.
27. Voor keramiek is China akkoord gegaan met een verlaging van de invoerrechten op elf belangrijke keramische producten van 24,5-35% tot 10-15%. De invoerrechten op 6 specifieke producten van glas worden verlaagd van 24,5 tot 5%.
28. Voor 52 specifieke producten uit de belangrijke machine- en gereedschapssector, met een aandeel van 26% in de totale export uit de EU, worden de invoerrechten verlaagd van percentages die tot 35% bedroegen, tot 5-10%.
29. Voor landbouwproducten zal China de invoerrechten op de zestig producten die door de EU het meest worden geëxporteerd, uiterlijk in 2005 tot gemiddeld 10% verlagen. Ook worden de invoerrechten verlaagd voor producten als raapolie (van 85% tot 9%), deegwaren (van 25% tot 15%), boter (van 30 tot 10%), melkpoeder (van 25% tot 10%), mandarijnen (van 40% tot 12%), wijn (van 65% tot 14%), olijven (van 25% tot 10%) en tarwegluten (van 30% tot 18%).
30. Wat het binnenland betreft heeft China zich ertoe verbonden alle landbouwexportsubsidies voor Chinese producenten af te schaffen. Verder hebben de EU en China de onderhandelingen over de toetreding tot de WHO gebruikt om een bilateraal akkoord op te stellen over sanitaire en fytosanitaire kwesties (SPS), dat beperking op niet-wetenschappelijke gronden van de markttoegang voor producten van dierlijk of plantaardig materiaal tegengaat. De EU-lidstaten moeten dit akkoord nu operationeel maken door met de Chinese regering via onderhandelingen te komen tot bilaterale SPS-protocollen voor hun exportproducten.
31. Het is van essentieel belang dat, naast met de verbetering van de markttoegang voor industrie- en landbouwproducten, buitenlandse ondernemingen binnen drie jaar het recht van vrije in- en uitvoer zullen verwerven en binnen drie jaar na de toetreding het recht verkrijgen om hun producten binnen China te distribueren, in het klein te verkopen en te vervoeren en voor deze producten reparatie- en onderhoudsdiensten aan te bieden (zie onder Diensten). Dit is een grote doorbraak, omdat de exporteurs aan alle onderdelen van de handel zullen kunnen deelnemen, dus ook aan de verkoop aan de eindverbruiker in China.
32. De vitale sectoren van ruwe en verwerkte olie en meststoffen worden geleidelijk opengesteld voor particuliere importeurs, inclusief importeurs uit het buitenland. Dit betekent dat de import van olie en meststoffen niet langer via door de staat aangewezen importeurs hoeft te gebeuren. De hoeveelheid van deze grondstoffen en producten die via particulieren kunnen worden geïmporteerd, neemt gestaag toe, waardoor de Chinese industrie zich geleidelijk aan deze liberalisering kan aanpassen.
33. Ook krijgen buitenlandse particuliere ondernemingen nu het recht om rechtstreeks zijde uit China te importeren, waarmee een einde komt aan het staatsmonopolie op de export van zijde. Dit betekent dat kledingproducenten in de EU betere toegang krijgen tot ruwe zijde uit China, die vervolgens in Europa kan worden bewerkt. De EU exporteerde in 1999 voor in totaal 3 miljard euro aan zijdeproducten. China produceert 70% van de ruwe zijde in de wereld.
34. De toetredingsonderhandelingen waren voor een groot deel geconcentreerd op diensten, een sector van het allergrootste belang voor met name de EU, 's werelds grootste exporteur van diensten. De verbintenissen van China hebben betrekking op een breed scala aan diensten. De toegang voor buitenlandse dienstverleners wordt gewaarborgd door automatische transparante licentieprocedures, die in het toetredingsprotocol in detail uiteen worden gezet.
35. De toegang voor buitenlandse verzekeringsmaatschappijen tot de Chinese markt wordt aanzienlijk verbeterd wanneer China tot de WHO toetreedt. Vergunningen voor bedrijfsuitoefening zullen worden toegekend op basis van transparante prudentiële criteria. Buitenlandse maatschappijen die een joint venture met een Chinese levensverzekeringsmaatschappij aangaan, zullen door de keuze van de partner het beheer effectief kunnen controleren en wettelijke bescherming genieten tegen elke vorm van inmenging van regelgevingsinstanties bij met particulieren overeengekomen contracten op 50-50-basis. Buitenlandse verzekeraars zullen respectievelijk drie jaar (levensverzekeringen) en één jaar (schadeverzekeringen) na de toetreding dezelfde producten kunnen verkopen als hun Chinese concurrenten. Hieronder vallen gezondheids-, pensioen- en collectieve levensverzekeringen en schadeverzekeringen, met uitzondering van verzekeringen voor wettelijke aansprakelijkheid.
36. Ook de uitbreiding van het aantal steden dat wordt opengesteld voor buitenlandse verzekeraars is versneld. Verzekeringsmakelaars (tussenpersonen bij de verkoop van verzekeringsproducten) krijgen voor het eerst toegang tot de Chinese markt via lokale vestiging. Ingevolge de overeenkomst van de EU met China zullen buitenlandse makelaars ook in staat worden gesteld om op grote schaal herverzekeringscontracten en verzekeringen voor het afdekken van handelsrisico's af te sluiten, waarbij drie jaar na de toetreding een meerderheidsbelang in de onderneming kan worden verworven en deze vijf jaar na de toetreding volledig in eigendom kan worden verkregen.
37. Buiten de toetredingsovereenkomst om heeft China ermee ingestemd om nog voor de toetreding tot de WHO zeven nieuwe vergunningen aan Europese verzekeringsbedrijven te verlenen (vijf voor levensverzekeringen en twee voor schadeverzekeringen), en twee voor de vestiging van bijkantoren voor reeds in China gevestigde bedrijven. Hiermee wordt beoogd ervoor te zorgen dat verzekeringsbedrijven uit de EU op gelijke voet staan met hun concurrenten wanneer China tot de WHO toetreedt.
38. Als gevolg van de toetredingsonderhandelingen heeft China ermee ingestemd om een aanzienlijk deel van de telecommunicatiemarkt voor buitenlandse ondernemingen open te stellen. Enkele van de belangrijkste verbintenissen die China met betrekking tot deze sector is aangegaan, zijn het resultaat van de bilaterale onderhandelingen met de EU, waar enkele van 's werelds meest concurrentiekrachtige telecommunicatiebedrijven zijn gevestigd.
39. Een cruciaal gebied waarvoor China voor buitenlandse ondernemingen betere investeringsvoorwaarden zal creëren, is de mobiele telefonie. Buitenlandse bedrijven zullen vanaf de datum van toetreding voor 25% kunnen deelnemen in Chinese operatoren. Eén jaar na de toetreding is een deelname van 35% mogelijk, en drie jaar na de toetreding een deelname van 49%. Deze aanzienlijke versnelling van de gefaseerde liberalisering (die voor het eerst werd overeengekomen in het Chinees-Amerikaanse bilaterale akkoord) is het resultaat van de onderhandelingen met de EU. China staat momenteel geen buitenlandse investeringen in telecommunicatiediensten toe.
40. Buitenlandse bedrijven krijgen ook de mogelijkheid vaste lijnen aan te bieden aan Chinese bedrijven die voor hun binnen- en buitenlandse communicatie meer waar voor hun geld willen. Het recht om telecommunicatiediensten te verstrekken in de belangrijkste Chinese steden wordt nu aangevuld met het recht om telecommunicatie tussen deze steden te verzorgen.
41. Zoals gezegd zijn er in China sterke beperkingen op het recht om geïmporteerde producten of diensten te distribueren. Dit omvat onder meer het recht om producten te verkopen, op de markt te brengen, te verpakken en op te slaan, ervoor te adverteren, klantenservice te bieden en onderhoud te verzorgen. Het spreekt voor zich dat dit van vitaal belang is zowel voor de dienstenindustrie als voor fabrikanten die naar China exporteren. De Chinese markt wordt dus geleidelijk opengesteld, op elk niveau, van groothandel tot detailhandel, waarbij alle producten door buitenlanders gedistribueerd zullen kunnen worden, behalve zout en tabak. Voor de detailhandel heeft de EU weten te bewerkstelligen dat het verbod op winkels met een oppervlakte van meer dan 20.000 m wordt opgeheven, waardoor het bijvoorbeeld mogelijk wordt om in China grote Europese supermarkten of meubelzaken te vestigen. Ook zullen niet langer beperkingen gelden op het aantal winkels in een winkelketen dat in buitenlandse handen mag zijn, aangezien het voor grote warenhuizen en grootwinkelbedrijven geldende verbod om in een joint venture deel te nemen, eveneens wordt opgeheven.
42. Europese en andere buitenlandse banken zullen binnen drie jaar na de toetreding met Chinese ondernemingen transacties in lokale valuta kunnen aangaan, en binnen vijf jaar na toetreding met particulieren in heel China. De introductieperioden voor deze liberaliseringsmaatregel zijn niet voor alle steden gelijk. De EU is er echter in geslaagd om de datum te vervroegen voor de stad Zhuhai, die aan de speciale administratieve regio Macau grenst. Een belangrijke dereguleringsmaatregel is dat distributeurs van motorvoertuigen en andere niet-financiële instellingen in staat worden gesteld om krediet te verstrekken voor de aankoop van auto's, vrachtwagens en bussen.
43. Bedrijven voor fondsbeheer zullen drie jaar na de toetreding voor maximaal 49% in joint ventures kunnen deelnemen, en schulden en aandelen in vreemde valuta (B-aandelen) kunnen overnemen en onderschrijven, alsmede effecten in nationale valuta (A-aandelen).
44. Het bankwezen is een sector waarvoor China uiterst vergaande verbintenissen is aangegaan, als gevolg waarvan Chinese ondernemers over een ongekende hoeveelheid kapitaal zullen kunnen beschikken.
45. Buitenlandse advocaten- en accountantskantoren en andere professionele dienstverleners zullen een meerderheidsbelang in ondernemingen in China kunnen nemen. Belangrijk in dit verband is dat de EU met succes heeft onderhandeld over het recht van buitenlandse kantoren om vertrouwensrelaties met Chinese advocaten aan te gaan, zodat zij ook Chinese rechtszaken kunnen aannemen en over buitenlands recht kunnen adviseren.
46. De EU heeft er tevens voor gezorgd dat recente Chinese wetten die beperkingen opleggen aan het verrichten van marktonderzoek in China soepel zullen worden toegepast, waardoor Europese ondernemingen voorafgaande aan het betreden van de Chinese markt, ongehinderd cruciaal pre-investeringsonderzoek kunnen doen.
47. Binnen drie jaar na de toetreding zullen buitenlandse ondernemingen hun hotels in China volledig in eigendom kunnen verkrijgen. Ondernemingen uit de EU zullen eveneens profiteren van de verbeterde mogelijkheden voor buitenlandse bedrijven in de toeristenindustrie. Zo zullen de kapitaal- en omzetvereisten worden versoepeld, zodat kleine ondernemingen (waaronder tal van Europese touroperators die in China zijn gespecialiseerd) toeristen een volledig dienstenpakket kunnen aanbieden.
48. Zoals gezegd hebben de WHO-leden er in de laatste, multilaterale fase van het toetredingsproces gezamenlijk naar gestreefd dat de Chinese handelswetgeving en -instellingen op de hoofdpunten compatibel zijn met de regels en afspraken van de WHO, door deze vast te leggen in het toetredingsprotocol en het verslag van de werkgroep. Voorafgaande aan deze laatste fase heeft de EU bepaalde horizontale kwesties ook rechtstreeks met China besproken, om er zeker van te zijn dat de belangen van Europese ondernemingen naar behoren worden beschermd. Als gevolg van deze besprekingen is China een aantal voor de EU bijzonder waardevolle verbintenissen aangegaan, en wel op de volgende terreinen:
49. Maatregelen of praktijken die tot gevolg hebben dat juridisch of praktisch onderscheid wordt gemaakt tussen Chinese en geïmporteerde producten, zijn vanaf het moment van toetreding illegaal. Dit is een fundamenteel beginsel. Als gevolg van de onderhandelingen met de EU heeft China zich er expliciet toe verbonden om een aantal van deze discriminerende praktijken op te heffen. Voorbeelden: bedrijven die voor Chinese producten service na verkoop aanbieden, zullen dergelijke diensten ook voor geïmporteerde producten kunnen aanbieden, de speciale voorschriften inzake prijsstelling en winstmaxima voor farmaceutische producten worden ingetrokken, de speciale registratieprocedures voor geïmporteerde chemische stoffen worden afgeschaft, de verschillende kleinhandelsvergunningen voor de verkoop van geïmporteerde en Chinese gedistilleerde dranken en sigaretten worden geharmoniseerd, en de verschillen in de controle- en keuringsprocedures voor boilers en drukketels worden verminderd, zodat deze geen illegale handelsbelemmering vormen. Van ruimere toepassing is, dat China ermee heeft ingestemd een eind te maken aan het potentieel discriminerende dubbele stelsel voor keuring en certificatie van nieuwe producten die nog niet op de markt zijn gebracht. Tot dusver werden alle ingevoerde goederen door één bureau afgehandeld en alle Chinese door een ander.
50. Als aanvulling op de verbintenissen die China in verband met de toetreding tot de WHO is aangegaan, heeft China de EU verzekerd dat buitenlandse investeerders geen verplichtingen zullen worden opgelegd met betrekking tot exportprestaties of technologieoverdracht. Ook heeft China ermee ingestemd om vanaf de toetreding de Overeenkomst inzake de met de handel verband houdende investeringsmaatregelen (TRIMs) uit te voeren en het vereiste op te heffen dat handelsbalans en deviezenpositie in evenwicht moeten zijn alsook het vereiste van plaatselijke inbreng (local content). China zal derhalve aan de goedkeuring van investeringen, aan het verlenen van invoervergunningen of aan andere voor de invoer van goederen vereiste vergunningen, niet de voorwaarde verbinden dat aan dergelijke vereisten moet zijn voldaan. Specifiek voor de fabricage van motorvoertuigen door met buitenlands kapitaal gefinancierde ondernemingen worden de beperkingen opgeheven op de categorie, het type en het model van de voertuigen die gefabriceerd kunnen worden. De investeringsdrempel van 30 miljoen USD, waarboven de goedkeuring van de centrale en de provinciale overheid is vereist, wordt verhoogd tot 150 miljoen USD, en voor de fabricage van motoren wordt het vereiste van deelneming in een Chinese joint venture opgeheven, waardoor een volledig met buitenlands kapitaal gefinancierde productie mogelijk wordt.
51. China heeft zich ertoe verbonden vanaf de toetreding de regels van de TRIPs-overeenkomst volledig uit te voeren. Dit is voor de houders van auteursrechten, handelsmerken, octrooien en andere erkende categorieën van intellectuele eigendom een welkome verbetering van de mogelijkheid om hun rechten in China te handhaven. In dit land waar schending en namaak nu nog alom voorkomen, kunnen buitenlandse ondernemingen betere bescherming van hun rechten verwachten. De Chinese autoriteiten hebben intensievere medewerking toegezegd, nu goede bescherming een internationale, juridisch bindende verplichting wordt. China erkent de huidige omvang van de problemen op dit gebied en heeft ermee ingestemd verder te gaan dan de TRIPs-overeenkomst vereist. Toegezegd is bijvoorbeeld dat wetgeving zal worden vastgesteld die commercieel gevoelige informatie die ten behoeve van keuring en certificatie is vrijgegeven, gedurende ten minste zes jaar beschermt. Ook zullen de minimumbedragen voor het voorleggen van schendingen aan de strafrechter worden verlaagd.
52. Daarnaast is China ook verbintenissen aangegaan met betrekking tot exportsubsidies voor industrieproducten. Bij toetreding zal China alle vormen van exportsubsidie, als gedefinieerd in de artikelen 1 en 3 van de WHO-overeenkomst inzake subsidies, opheffen. Daaronder vallen niet alleen directe subsidies, maar ook alle belastingvoordelen in verband met exportprestaties.
53. De EU heeft ook baanbrekend werk verricht wat betreft de toezeggingen van China met betrekking tot overheidsopdrachten. China heeft de wens te kennen gegeven om in de toekomst tot de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten (GPA) toe te treden, en heeft (in afwachting van de voltooiing van de GPA-onderhandelingen) toegezegd bij het plaatsen van overheidsopdrachten de beginselen van transparantie en non-discriminatie in acht te zullen nemen. Deze toezegging is niet alleen van toepassing op de centrale en provinciale overheden, maar ook op alle staatsbedrijven, tenzij deze uitsluitend commerciële activiteiten uitoefenen.
54. Tot slot bevat het toetredingsprotocol belangrijke bepalingen inzake het gebruik van handelsbeschermende maatregelen (vrijwaringsmaatregelen, antidumping- en antisubsidiemaatregelen) bij import, met name uit China. Rekening houdend met het feit dat de Chinese economie zich nog steeds in de overgangsfase bevindt, zal voor een bepaalde periode worden afgeweken van de WHO-regels. Dit stelt de leden in staat om strenger dan gebruikelijk te controleren op goederenstromen uit China die (vanwege hun omvang of de lage prijzen van de goederen) nadelig zijn voor de economieën van de leden.
55. De huidige EU-wetgeving voorziet in specifieke procedures voor gevallen van vermeende dumping door Chinese exporteurs, die wellicht nog niet werken onder de normale condities van een markteconomie. Deze procedures kunnen tot vijftien jaar na de toetreding van China worden toegepast. De speciale vrijwaringsbepaling voor China, die vrijwaringsmaatregelen toestaat die alleen voor uit China ingevoerde goederen gelden (in tegenstelling tot het normale vereiste van erga omnes-actie jegens alle invoerbronnen), blijft tot twaalf jaar na de toetreding van China van kracht. Daarnaast is nog een sectorspecifiek mechanisme ingevoerd waarmee tot 2008 aanvullende bescherming aan de textielindustrie wordt geboden.
56. De voorwaarden waaronder de Volksrepubliek China tot de WHO zal toetreden, worden door de Commissie ter goedkeuring aan de Raad en voor advies aan het Europees Parlement voorgelegd. De Commissie beveelt aan deze voorwaarden goed te keuren, omdat zij een evenwichtig, zij het ambitieus pakket van verbintenissen inzake marktopenstelling vertegenwoordigen, die zowel China als zijn handelspartners van de WHO aanzienlijke voordelen zullen opleveren.