Position paper KBO-Brabant t.b.v. rondetafelgesprek Wet toekomst pensioenen: solidariteit (36067) d.d. 10 mei 2022 - Wijziging van de Pensioenwet, de Wet inkomstenbelasting 2001 en enige andere wetten in verband met herziening van het pensioenstelsel, standaardisering van het nabestaandenpensioen, aanpassing van de fiscale behandeling van pensioen en enige andere wijzigingen ten aanzien van pensioen (Wet toekomst pensioenen) - Hoofdinhoud

Position Paper Rondetafelgesprek Hervorming Pensioenstelsel - Solidariteit

KBO-Brabant, zelfstandige belangenvereniging van 120.000 senioren, veroordeelt de doorzichtige goed-nieuws-show waarmee het kabinet en vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers een onuitvoerbaar wetsvoorstel proberen te verkopen aan de Nederlandse bevolking. Het beoogde nieuwe pensioenstelsel is een oplossing voor een probleem dat niet bestaat, maar creëert wél een heleboel problemen.

Nu het wetsvoorstel ‘Wet toekomst pensioenen’ naar de Tweede Kamer is gestuurd, kunnen we met zekerheid stellen dat er op geen enkel wezenlijk onderdeel is geluisterd naar de storm van protest en kritiek op het beoogde nieuwe pensioenstelsel. Bestaande pensioenrechten van mensen worden ingevaren, maar hun individuele bezwaarrecht wordt uit de wet geschrapt. De individualisering van pensioenen wordt op onverantwoorde wijze doorgezet en dat wordt ons allen gepresenteerd door een verenigd front van politiek, toezichthouders en sociale partners. Helaas hebben landelijke belangenverenigingen van werknemers en gepensioneerden te lang mee gepolderd, daarmee de suggestie wekkend dat er draagvlak in de samenleving is voor een dergelijke pensioenstelselherziening.

Het schrappen van het individuele bezwaarrecht had voor de Raad van State, onafhankelijk adviseur van de regering over wetgeving, een show-stopper moeten zijn. Pensioenrechtdeskundigen hebben het invaren zonder individueel bezwaarrecht immers als zeer twijfelachtig aangemerkt, maar helaas blijkt ook de RvS weinig geleerd te hebben van de recente dwalingen in de toeslagenaffaire.

Er is bij grote delen van de Nederlandse bevolking, werkend en gepensioneerd, onwetendheid over de gevolgen van de pensioenstelselherziening. Bij degenen die zich er wel in hebben verdiept bestaat er forse weerstand. Bij beide geledingen overheerst een basaal wantrouwen, onder meer door de wijze waarop tóen het Pensioenakkoord en nú het wetsvoorstel aan het publiek is ‘verkocht’. Het grote probleem in het huidige stelsel, de rekenrente die al 14 jaar indexatie van pensioen(opbouw) in de weg staat, wordt met deze stelselherziening niet opgelost. Wel komen er nieuwe problemen bij. Zo houdt het wetsvoorstel bijvoorbeeld geen rekening met de mogelijk langdurige en forse inflatie die nu reeds is ingezet.

Terwijl Rutte IV de handen vol zou moeten hebben aan het aanpakken van alle crises van deze tijd, volgt dit kabinet hetzelfde heilloze pad dat het Verenigd Koninkrijk eerder is ingeslagen. Pensioenexpert Jelle Mensonides: “Inmiddels weten we uit het buitenland wat een stelselherziening kan betekenen. Het Verenigd Koninkrijk is Nederland een tiental jaren voorgegaan met de introductie van individuele pensioenproducten. De feitelijke pensioenresultaten vallen sterk tegen. De onvrede hierover heeft inmiddels geleid tot pleidooien om het stelsel weer aan te passen.”

Bij KBO-Brabant spreken wij wekelijks met bezorgde leden die al 10 jaar of langer op de nullijn staan. Een pensioen van 600 euro bruto per maand in 2009, is in 2022 nog steeds 600 euro bruto per maand. De machteloosheid is groot en bij velen is deze overgegaan in boosheid. Onze leden zijn veelal begonnen met sparen voor hun pensioen in de jaren ‘60 en ‘70. Toen hadden de pensioenfondsen nog vrijwel geen vermogen opgebouwd. Met het levenseinde in zicht lezen zij in de krant dat er inmiddels bijna 2.000 miljard in de Nederlandse pensioenpotten zit en dat het bedrag nog is verdrievoudigd terwijl zij onafgebroken op de nullijn bleven staan.

Bijna 2.000 miljard is een fantastische erfenis voor de jongere generaties. Een erfenis die bovendien uniek is in Europa, want in alle andere eurolanden stappen jongeren in pensioenstelsels zonder reserves. Als 2.000 miljard aan reserves geen tastbaar voordeel oplevert ten opzichte van de landen waar men niets heeft gespaard, waarom hebben we dat dan überhaupt gedaan?

De cumulatieve waarde van 14 jaar gemiste indexatie voor gepensioneerden is niet hoger dan 40 miljard. Gezien de enorme pensioenerfenis die wij in Nederland voor jongere generaties hebben klaargezet, kunnen wij onmogelijk aan oudere generaties uitleggen dat ‘het geld er niet is’. Wij kunnen niet uitleggen dat ‘de rendementen niet gemaakt zijn’. Wij kunnen niet uitleggen waarom er in Duitsland en België wél wordt geïndexeerd. En niemand kan uitleggen hoe een stelsel wat beslag legt op 200% van het bruto nationaal product, ooit houdbaar kan zijn op wereldschaal.

Wat we wel kunnen uitleggen is datgene wat wij waarnemen: Dit kabinet weegt de risico’s voor de volgende generaties veel zwaarder mee dan de pijn van de huidige generatie gepensioneerden.

‘s-Hertogenbosch, 22 april 2022

2