Brief regering; Toezegging gedaan tijdens het debat over de Voorjaarsnota 2021, over een (uitgaven) overzicht voor klimaat en stikstof - Kabinetsaanpak Klimaatbeleid

Deze brief is onder nr. 842 toegevoegd aan dossier 32813 - Kabinetsaanpak Klimaatbeleid en dossier 35334 - Problematiek rondom stikstof en PFAS.

1.

Kerngegevens

Officiële titel Kabinetsaanpak Klimaatbeleid; Brief regering; Toezegging gedaan tijdens het debat over de Voorjaarsnota 2021, over een (uitgaven) overzicht voor klimaat en stikstof
Document­datum 15-09-2021
Publicatie­datum 16-09-2021
Nummer KST32813842
Kenmerk 32813; 35334, nr. 842
Commissie(s) Financiën (FIN)
Externe link origineel bericht
Originele document in PDF

2.

Tekst

Tweede Kamer der Staten-Generaal

2021

Vergaderjaar 2020-

32 813 35 334

Nr. 842

Kabinetsaanpak Klimaatbeleid Problematiek rondom stikstof en PFAS

BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 15 september 2021

Middels deze brief voldoe ik aan de toezegging aan lid Van der Plas (BBB) tijdens het debat over de Voorjaarsnota, om voorafgaand aan publicatie van de Miljoenennota 2022 een (uitgaven)overzicht aan te bieden voor klimaat en stikstof (Handelingen II 2020/21, nr. 97, Debat over de Voorjaarsnota 2021).

De uitgavenoverzichten voor klimaat en stikstof zijn opgenomen in de bijlage van deze brief en betreffen de stand Voorjaarsnota 2021. Dit omdat de brief voorafgaand aan de Miljoenennota wordt verzonden, waar voor het eerst de actuele standen sinds de Voorjaarsnota worden getoond.

In het overzicht is per maatregel het budgettair beslag weergegeven, waarbij ook is aangegeven op welke departementale begroting de middelen worden verantwoord. Een deel van de middelen staat nog gereserveerd op de Aanvullende Post. Het uitgavenoverzicht voor stikstof is tot en met 2030 opgenomen. Dit is gelijk aan de looptijd van het vastgestelde stikstofpakket. De klimaatmiddelen zijn conform reguliere systematiek tot en met 2025 weergegeven, omdat dit een combinatie is van reguliere middelen voor klimaatbeleid, maatregelpakketten voor uitvoering van het Urgenda-vonnis en maatregelen uit het Klimaatak-koord.

Stikstof

In april 2020 heeft het kabinet in het kader van een structurele aanpak stikstof een pakket maatregelen aangekondigd van ruim 5 miljard euro en reserveerde daarnaast bij Miljoenennota 2021 1 miljard euro extra voor de partiele bouwvrijstelling (Kamerstuk 35 334, nr. 82). Eerder zijn er bij Najaarsnota 2019 ook middelen (600 miljoen euro) gereserveerd in de begrotingsreserve stikstof ten behoeve van maatregel Gerichte Opkoop, de natuurbank en natuurimpuls. Het totaalpakket moet in de periode van 2020 tot en met 2030 bijdragen aan natuurbehoud en natuurherstel, en zorgen voor reductie van stikstofuitstoot. De aanpak beoogt daarmee een kst-32813-842 ISSN 0921 - 7371 's-Gravenhage 2021

gunstige of - waar dat nog niet mogelijk is - een verbeterde landelijke staat van instandhouding van stikstofgevoelige soorten en habitats onder de Vogel- en Habitatrichtlijn te realiseren en daarmee ruimte te creëren voor belangrijke maatschappelijke opgaven, zoals woningbouw, mobiliteit en energietransitie.

Klimaat

Sinds de aanvang van de huidige kabinetsperiode zijn op meerdere momenten middelen gereserveerd voor klimaatbeleid; bij Regeerakkoord, bij maatregelpakketten voor uitvoering van het Urgenda-vonnis en bij het Klimaatakkoord. Met de maatregelen die hierbij zijn aangekondigd, wordt beoogd het wettelijke doel van 49% CO2-reductie in 2030 te realiseren. Het merendeel van deze middelen staat op de begrotingen van EZK, BZK, LNV en IenW. Slechts een beperkt deel van de middelen staat nog gereserveerd op de Aanvullende Post.

Het klimaatbeleid bestaat uit gerichte incidentele maatregelen en verschillende reguliere beleidsinstrumenten die direct bijdragen aan de doelstellingen van het Energieakkoord (duurzame energieproductie) en het Klimaatakkoord (CO2-reductie).

Tot slot

De Staatssecretaris van Economische Zaken - Klimaat en Energie heeft uw Kamer op 25 juni jl. (Kamerstukken 32 813 en 35 668, nr. 810) geïnformeerd dat het kabinet maatregelen zal uitwerken die op korte termijn CO2-reductie realiseren om ten minste een emissiereductie van 49% in 2030 in het vizier te houden. Ook is uw Kamer geïnformeerd dat zal worden bezien hoe dit proces kan worden ingepast in de augustusbesluit-vorming over de begroting voor 2022. Middels de Miljoennota 2022 wordt uw Kamer geïnformeerd over de budgettaire ontwikkelingen die na publicatie van de Voorjaarsnota hebben plaatsgevonden.

De Minister van Financiën,

W.B. Hoekstra

|Tabel XX Uitgavenoverzicht stikstof (x 1.000) - Stand bij VJN

 
   

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

Totaal beschikbare middelen stikstof'

 

68.950

875.580

1.047.050

978.600

750.320

571.900

671.900

467.900

464.900

464.900

462.900

Totale reeks op departementale begrotingen

 

68.950

638.680

664.350

410.100

351.820

314.400

311.900

307.900

305.900

305.900

303.900

Totale reeks reservering Aanvullende

 

0

236.900

382.700

568.500

398.500

257.500

360.000

160.000

159.000

159.000

159.000

   

Maatregelen volledig overgeboekt naar

 

42.700

591.630

644.350

390.100

340.020

310.500

309.000

305.000

303.000

303.000

301.000

Programma Natuur (LNV art 22)

LNV

 

200 000

250 000

300 000

300 000

300 000

300 000

300 000

300 000

300 000

300 000

Subsidieregeling sanering varkenshoudemen (srv. sbkstofdeel) (LNV

LNV

 

230.000

45000

               

Verdunnen mest (LNV art 21/23)

LNV

 

13800

45600

45 600

             

Vegroten aantal uren weidegang (totaal) (LNV art 211

LNV

500

1 000

1000

500

             

Mestverwerking (stikstofdeel) (LNV art 21)

LNV

     

2 000

2 000

2 000

5 000

1000

1 000

1 000

1 000

PAS-melders (financiering uit reservering handhaving) (LNV art 22)

LNV

 

4800

                 

Gerichte opkoop (uit begrotingsreserve) (LNV art 21/22)

LNV

 

95 600

249 300

800

600

200

         

Natuunmpuls (uit begrotingsreserve) (LNV art 22)

LNV

38400

15 230

23450

23 200

21420

3 300

         

Retrofit binnenvaart (lenW art 18)

lenW

 

16 000

14000

16 000

16 000

5 000

4 000

4000

2000

2000

 

Walstroom zeevaart (lenW art 26)

lenW

 

4000

6000

2 000

             
 

Middelen deels overgeboekt naar

 

26.250

176.950

153.500

93.500

26.300

18.400

14.900

14.900

14.900

14.900

14.900 •

w.v. op begroting departementen

 

26.250

47.050

20.000

20.000

11.800

3.900

2.900

2.900

2.900

2.900

2.900

w.v. resterend op AP of reserve

 

0

129.900

133.500

73.500

14.500

14.500

12.000

12.000

12.000

12.000

12.000

Verlagen ruw eiwitgehalte veevoer (LNV

art 21/231

LNV

2000

22 000

22 000

22 000

5000

           

w.v op begroting LNV

 

2000

19000

13.000

13000

5000

           

w v resterend op AP (art 55)

   

3000

9000

9000

             

Omschakelprogramma (LNV art 21)

LNV

 

15 000

110 000

50 000

             

w.v resterend m reserve

   

10000

                 
  • w. 
    v resterend op AP (art 55)
   

5000

110000

50000

             

Programmakosten DGS (LNV art 22/50)

LNV

17 700

21 500

21 500

21 500

21 300

18 400

14900

14900

14900

14900

14900

wv op begroting LNV

 

17 700

21 500

7000

7000

6800

3900

2900

2900

2900

2900

2900

w v resterend op AP (art 55)

     

14 500

14 500

14500

14500

12000

12000

12000

12000

12000

Natuurbank (uit begrotingsreserve) (LNV art 22)

w v op begroting LNV

LNV

6550

6550

118450

6 550

                 

w.v resterend in reserve

   

111900

                 
 
 

Reservering voor maatregelen op AP

 

0

107.000

249.200

495.000

384.000

243.000

348.000

148.000

147.000

147.000

147.000

Landelijke beeindigingsregeling (Ibv)

LNV

   

100 000

345 000

230 000

95 000

200 000

       

Reservenng pilot grondfonds (financienng

LNV

   

30 000

               

Stalmaatregelen

LNV

     

35 000

35000

35 000

35 000

35 000

35 000

35 000

35 000

Elektrisch taxiën

lenW

       

7 000

1000

1 000

1 000

     

Genchte handhaving Adblue

lenW

 

2000

2000

2 000

2 000

2000

2000

2000

2 000

2 000

2000

Piekbelasters industrie

EZK

 

5000

10000

5 000

             

Reservering maatregelen bouwsector en hnrmnn stnirtureel nakket

   

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

100 000

Handhaving

     

7200

8000

10000

10000

10000

10000

10 000

10000

10000

  • dit bedrag bestaat uit 24 apnl brief (5.2 mld). reservering bouw (1 mld ). reserve (600 mln )
 

 lllitgavenoverzicht Klimaat (x 1.000)   I

   

2020

2021

2022

2023

2024

2025

   

Totaal uitgavenkant

 

4.092.599

4.499.399

4.513.340

4.786.893

4.852.944

4.648.852

 

ELEKTRICITEIT

 

3.278.681

3.361.466

3.635.432

4.179.202

4.235.261

4.086.966

MEP

EZK

429

0

0

0

0

0

SDE

EZK

587 388

663831

687 400

648 200

559 800

515.500

SDE+(+) incl flankerend beleid en Net op Zee

EZK

1.192 654

2272087

2 503 508

3132 956

3288976

3215219

Subsidieregeling Coöperatieve Enerqieopwekkinq

EZK

0

7.365

9928

12.481

14743

16 758

Storting in begrotingsreserve duurzame energie

EZK

1 253 716

66.333

66.333

66 333

66.333

66 333

Investeringssubsidie Duurzame Energie

EZK

101 383

154 000

130 000

100.000

100.000

100.000

Missiegedreven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)

EZK

40 675

55 487

60135

58 524

54.015

48735

Demonstratieregeling Klimaat en Energie-mnovatie (DEI+)

EZK

33 605

79.315

109 363

88 543

82769

72256

Hernieuwbare Energietransitie (HER+)

EZK

38427

33 980

42.140

45.540

42000

25 540

Maatregelen CO*-redudie

EZK

303

0

0

0

0

0

Retourpremie koel- en vrieskasten

lenW

0

1 000

0

0

0

0

Bijdrage RVO.nl uitvoeringslasten MEP/SDE/SDE+/SDE++/1SDE/HER+

EZK

30101

28 068

26 625

26625

26625

26 625

INDUSTRIE

 

153.927

325.558

251.279

102.324

136.709

121.905

Compensatie indirecte kosten ETS

EZK

110 083

179.542

0

0

0

0

Verduurzaming industrie

EZK

4844

12 288

23 936

50.744

65429

77 725

Urgendamaatregelen industrie

EZK

9982

86 500

35 300

18400

11 600

10 200

Infrastructuur Duurzame Industne

EZK

0

11645

13500

13 500

13 500

13.500

Stimulertng van C02-reducerende maatregelen Circulaire Economie en Recycling en biobase kunsstoffen en textiel

lenW

17 733

7523

10763

0

0

0

Chemische recycling

lenW

0

2700

0

0

0

0

Circulaire maatregelen in de Grond, Weg en Waterbouw

lenW

0

7500

0

0

0

0

Maatregelen in de Grond- Weg- en Waterbouw (GWW)

lenW

1 000

2000

2000

3.000

3.000

3.000

Ketenaanpak

lenW

3.000

3000

3000

5 000

5 000

5000

Klimaatneutraal en circulair inkopen en aanbesteden

lenW

1 000

2000

2000

3.000

3.000

3000

Kunststof- en textielrecyding

lenW

0

3000

3000

4000

4000

4000

Ophoging budget subsidieregeling circulaire ketenprojeden

lenW

0

3000

0

0

0

0

CCS, leningdeel

EZK

0

0

53 400

0

0

0

CCS, subsidiedeel

EZK

6285

4860

4080

4 680

6480

5480

Reservering Noodfonds Bednjven

AP

0

0

100 300

0

24700

0

 

GEBOUWDE OMGEVING

 

430.278

357.984

330.696

231.708

177.409

165.533

Aardwarmte (SCAN-programma EBN)

EZK

15 000

15 000

17 500

17 500

25000

0

Expertisecentrum Warmte

EZK

4012

2.101

0

0

0

0

WarmtelinQ, subsidiedeel

EZK

0

35 000

50 000

0

0

0

WarmtelinQ, leningdeel

EZK

0

0

0

37.500

0

0

Storting in begrotingsreserve aardwarmte

EZK

0

774

0

0

0

0

Garantieregeling Aardwarmte

EZK

4475

600

0

0

0

0

Bijdragen aan agentschappen

BZK

6336

3982

5.012

682

523

523

Energiebesparing huursector STEP

BZK

101 506

35 800

18.951

0

0

0

Energietransitie en duurzaamheid (Subsidies en opdrachten)

BZK

15.701

13415

10598

8275

8152

2700

Energiebesparing Koopsector SEEH

BZK

2490

15 500

4500

300

3400

800

Bijdrage aan andere begrotingshoofdstukken Innovatieproqamma COi

BZK

0

38

9.135

11.201

13 584

13 760

GF aardgasvrije wijken (PAW)

BZK

0

0

55 000

0

0

0

Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoninqen (SAH)

BZK

28796

21 000

26 000

32 500

20 000

28 000

Renovatieversneller klimaatakkoord

BZK

0

0

9 000

18 750

29750

39750

Verduurzaming en ontzorging maatschappelijk vastgoed

BZK

8000

15 000

0

0

0

0

Subsidieregeling energiebesparing eigen huis (SEEH+) en Programma reductie energieverbruik (PRE)

BZK

146 898

77 400

7800

4600

0

0

Programma reductie energieverbruik (PRE) (koop en huur)

BZK

30 064

94974

0

0

0

0

Warmtefonds

BZK

67000

27.400

114 200

97.400

74.000

77 000

Klimaatakkoord gebouwde omgeving

BZK

0

0

3000

3000

3000

3000

 

MOBILITEIT

 

86.513

127.891

121.775

183.316

209.526

164.596

Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw

EZK

2834

6466

6075

4296

1 696

1 696

Demonstratieregeling Klimaattechnologie -Klimaatenveloppe 2019

lenW

13 700

8 000

0

0

0

0

Laadinfrastructuur - Klimaatenveloppe

2019

lenW

15.000

0

0

0

0

0

Duurzame energiedragers zero-emissiebussen

lenW

2.146

2.900

11 700

14.200

14.700

12 200

Duurzame energiedragers tankinfra

lenW

1 140

3.500

5000

6 500

8700

5000

Duurzame logistiek

lenW

4885

13 000

15 000

20.000

20 000

15 000

Verduurzaming personenmobiliteit

lenW

7800

10.000

10000

11 000

11 500

10 000

Klimaatakkoord: Elektrisch Vervoer

lenW

3.699

6.000

6.000

6 000

6.940

6820

Klimaatakkoord: nieuwe elektrische auto’s

lenW

7261

18.250

9 000

24870

41 750

46750

Klimaatakkoord: 2. hands elektrische auto's

lenW

6168

15.000

9 000

32750

37 750

2750

Klimaatakkoord: Bestel en Vracht

lenW

120

17 300

25.000

38 700

41 490

44 380

Aavulling klimaatakkoord: Fietsparkeren

lenW

0

25.000

25 000

25.000

0

0

Maatregelen in de Grond-Weg- en Waterbouw

lenW

16.500

0

0

0

0

0

Campagne veilige, zuinige, stille banden op spanning

lenW

514

775

0

0

0

0

Campagne het nieuwe rijden

lenW

200

1.700

0

0

0

0

Versterken overige gedragsmaatregelen, monitorinq en evaluatie

lenW

2046

0

0

0

0

0

Bijdrage RWS

lenW

2 500

0

0

0

0

0

Reservenng duurzame logistiek

AP

0

0

0

0

25.000

20.000

 

LANDBOUW EN LANDGEBRUIK

 

135.369

332.007

180.465

98.357

99.755

129.308

Innovatieagenda Energie

LNV

5.761

13510

9666

12016

11.916

11 916

Marktintroductie energie innovaties (MEI)

LNV

3.764

6039

5889

5.789

5539

5539

Energie-effïdency glastuinbouw (EG)

LNV

9 367

34.818

14856

14 856

14856

23 354

Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (klimaatdeel)

LNV

25.137

154 696

4465

0

0

0

Subsidieregeling brongerichte verduurzaming stal- en manaqementmaatregelen

LNV

2049

13.748

15.853

19 820

18.518

51.637

Geïntegreerde aanpak methaan en ammoniak via voer- en dierspoor pilots en demo's en randvoorwaarden voor

LNV

178

9.718

10.603

9459

8.609

8.805

verdienmodel klimaatvnendelijke producten*

 

Bodem (bodemkoolstof) en klimaatadaptatie

LNV

1 378

6.845

4910

3.110

1 960

2 060

Kunstmestvervanging (klimaatdeel)

LNV

0

500

3000

4.000

4000

3.500

Advisering ondernemers ikv kringlooplandbouw en tegengaan voedselverspi lli nq"

LNV

5.235

4 109

4227

4227

4227

4227

Versterken bomen, bos, natuur

LNV

6000

6000

6.000

6000

6 000

3 500

Aanpak veenweideproblematiek en impuls veenweidegebieden

LNV

76 500

62024

10 496

8 580

7630

3770

Gerichte Opkoop

LNV

0

20 000

80 000

0

0

0

Reservering veenweidegebieden

AP

0

0

10 500

10.500

16.500

11 000

Sectoroverstijgende en overige maatregelen

 

7.831

4.232

2.368

2.368

2.368

2.368

MJA3 / MEE / Uitvoeringsprogramma Enerqiebesparinq

EZK

2249

1 860

2.368

2 368

2 368

2 368

MKB-vouchers

EZK

0

500

0

0

0

0

Uitvoeringkosten voor RVO.nl voor de ophoqinq van de MIA en de VAMIL

lenW

300

0

0

0

0

0

Verbetering en optimalisatie industriële wasproces van plastic verpakkinqen

lenW

0

1.872

0

0

0

0

Subsidieregeling Energiebesparing en duurzame enerqie sportaccommodaties

EZK

32

0

0

0

0

0

Bijdrage aan RVO.nl uitvoeringslasten Enerqieakkoord/Klimaatakkoord

EZK

5250

0

0

0

0

0

 

'De enveloppegelden voor Integrale aanpak methaan en ammoniak, brongenchte maatregelen pilots en demo's en randvoorwaarden voor verdienmodellen klimaatvriendelijke producten zijn samengevoegd binnen één begrotingsinstrument De budgetten voor 2021 en verder voor klimaat op dit instrument - gecorrigeerd voor stikstofmiddelen voor extra uren weidegang - zijn weergegeven op stand julibrief 2021; 2020 betreft hoofdzakelijk realisatie middels overboekingen naar andere (kennis- en innovatie-jinstrumenten Ook voor 2021 en 2022 zijn overboekingen verwerkt in het kader van de uitvoering van bestedingenplannen, waardoor het budget lager is Bij de realisatie zullen telkens de gerealiseerde overboekingen worden weergegeven naast de belasting van het begrotingsinstrument om een goed beeld te geven van de uitgaven.

"Reguliere LNV-middelen, die bijvoorbeeld ook al voor het Voedingscentrum waren bestemd, zijn ook in de reeks opgenomen Dit omdat bij het desbetreffende begrotingsinstrument ook met reguliere uitgaven onder andere verspilling wordt tegengegaan

Tweede Kamer, vergaderjaar 2020-2021, 32 813, nr. 842 7


 
 
 

3.

Meer informatie

 

4.

Parlementaire Monitor

Met de Parlementaire Monitor volgt u alle parlementaire dossiers die voor u van belang zijn en bent u op de hoogte van alles wat er speelt in die dossiers. Helaas kunnen wij geen nieuwe gebruikers aansluiten, deze dienst zal over enige tijd de werkzaamheden staken.